یار غار شب‌های سرد امتحان

«امتحان بدون تقلب مثل کریسمس بدون درخت است!» تعجب نکنید. این جمله منتسب است به کی‌اس‌ الیت و شاید نشان‌دهنده این باشد که بزرگان هم در امر تقلب دستی داشته‌اند. بگذارید با این مقدمه شما را به یاد امتحان‌های دوره دبیرستان و دانشجویی بیندازم.

زمان‌هایی که با چشمانی پف‌آلود و رگ به رگ شده آخرین نگاه‌های التماس‌آمیزتان را به کتاب‌های نخوانده می‌انداختید تا شاید در آخرین لحظات کلمه‌ای، جمله‌ای یا عبارتی از حجم انبوه صفحاتش در ذهن بسپارید.

آن زمان که شب تا صبح کتاب را بیهوده ورق می‌زدید و انگار تنها یک راه برایتان باقی می‌ماند: تقلب؛ رفیق روزهای سخت و جبران کم‌کاری‌های گذشته. یار غار شب‌های سرد امتحان که هیچ کس به کمکتان نمی‌شتابد.

بالا برنده مجانی آدرنالین خون زیر نگاه خیره مراقبان جلسه و هراس ناشی از افتادن امتحان و.... به اعتقاد بسیاری از تقلب کار‌های حرفه‌ای، تقلب یکی از مهم‌ترین عملیاتی است که می‌شود روی برگه امتحانی پیاده کرد.

عملیاتی همراه با هیجان، استرس، تحقیر و ریسک که از همه مهم‌تر در موارد بسیاری موفقیت در امتحان را نیز در پی دارد.

بسیاری هم تقلب را یکی از راه‌های یادگیری محتوای درس می‌دانند و به عقیده آنها نکات درسی را که با تقلب روی ورقه امتحان نگاشته‌اند هیچ‌گاه از خاطر نبرده‌اند.

درست است که به کسی تقلب کار می‌گوییم که دست‌‌کم در هر امتحان به صورت میانگین انواع مختلفی از تقلب را انجام می‌دهد، اما بسیاری از ما اگر محصل هم نباشیم، تمایلی عجیبی به چک کردن اطلاعاتمان با دیگری داریم.

می‌خواهم بگویم فرقی نمی‌کند یک امتحان معمولی میان ترم باشد یا کنکور کارشناسی ارشد و دکتری، کسی که تقلب را برای یک‌بار هم که شده امتحان کرده باشد، برای پر کردن فرم‌های نظرسنجی معمول و فرم بانک و اطلاعات شخصی و... هم نیم‌نگاهی به ورقه بغل دستی‌اش می‌اندازد! گویی آدم باید تائید بغلی‌اش را داشته باشد تا قلمش نلرزد البته این تائید را در مواردی کج‌رفتاری هم می‌خوانند و البته راه‌حل‌هایی هم برایش تجویز کرده‌اند و می‌توان به قولی پیش از وقوع علاج واقعه کرد، اما تجربه نشان داده، اگر تمام هیات مدیره مرکز آموزشی، مسئولان مربوط، کادر اداری این مرکز، دوستان به اصطلاح باب و درسخوان، استاد ریلکس و راحت‌گیر به انضمام خانواده محترم هم دست به دست دهند و در یک برنامه‌ریزی صحیح محصل را به سمت درس خواندن در طول ترم بکشانند، باز هم این کج رفتاری به قوت خود خواهد ماند و دائما توی ذهن کسی که یک‌بار آن را امتحان کرده وول می‌خورد.

اگر از بار معنایی منفی و پرطمطراق تقلب (به معنای زایل کردن حق دیگران) بگذریم، در امتحانی که همه یکصدا نیم نگاهی به ورقه‌های هم دارند و درصدد تائید همدیگرند، تقلب، خود به صورت یک کنش جمعی معنادار جلوه پیدا می‌کند.

کنشی که شاید می‌خواهد تاکید کند، دوران امتحان (برای تثبیت نکات درسی) به سر رسیده و باید اجازه داد خود محصل شیوه‌های جدید یادگیری مباحث درسی را اختراع کند.

*برگرفته از ادبیات فولکلور

مهراوه فردوسی - جام جم