بادابادا مبارک بابا

وقتی در خانه عروس خانم به صدا درمی‌آید مردی میانسال در را باز می‌کند و از آقا داماد استقبال می‌کند و بعد دست در دست عروس خانم او را به سمت در خانه هدایت می‌کند.

آنها به محضر می‌روند تا مراسم عقدی ساده را به جا آورند و سپس یک زندگی جدید را شروع کنند.

دختران و پسران جوان و میانسال دیگری نیز به جمع آنان اضافه می‌شوند و در محضر زیرسفره‌ای مزین و سفید بابا بزرگ و مامان بزرگ خود را می‌نشانند و برایشان قند می‌سایند.

عروس و داماد بعد از سال‌ها تنهایی توی دلشان قند آب می‌شود و حالا روحانی را وکیل می‌گیرند که آنان را به هم برای رسیدن به زندگی که منتظرش بودند پیوند دهد.

روحی تنها

پدربزرگ سال‌ها در قاب پنجره تنهایی‌اش نشسته و به کوچه نگاه کرده بود تا این که در همین نگاه‌های وقت تنهایی بانوی سالمندی را دید که تنهایی خرید می‌کند، تنهایی نان می‌خرد و بعد فهمید که تنها زندگی می‌کند.

با خود فکر کرد کاش تنهایی‌هایمان را با هم پیوند می‌دادیم، اما وقتی این فکر را با بچه‌ها مطرح کرد، آن وقت لب گزیدن‌ها و منع کردن‌ها شروع شد.

بچه‌ها همه یک سوال را می‌پرسیدند: توی این سن و سال می‌خواهی زن بگیری که چه کنی؟

صبیحه ضیاغم، کارشناس برنامه سالمندان و میانسالان در این مورد می‌گوید: این یک واقعیت است که در ازدواج‌های دوم سالمندان، اگر پای فرزندان در میان باشد، موضوع پذیرش مرد یا زن دیگری به عنوان پدر و مادر همواره یکی از چالش‌‌های اصلی به شمار می‌‌رود، اما ازدواج سن و سال نمی‌‌شناسد.

این کارشناس می‌افزاید: پذیرش ازدواج دوم مادر یا پدر و برقراری رابطه با عضو جدید خانواده فقط برای فرزندانی در سنین کودکی و نوجوانی سخت و دشوار نیست، تجربه نشان داده در ازدواج‌‌های سالمندی، موضوع پذیرش فرزندان به‌عنوان یک چالش مهم برای زوج سالمند مطرح بوده است.

وی می‌افزاید: گرچه در این نوع ازدواج اغلب فرزندان ازدواج کرده و زندگی مستقلی برای خود تشکیل داده‌‌اند و دیگر در کنار پدر یا مادر مسن خود زندگی نمی‌‌کنند، اما گاه مخالفت فرزندان این مسیر مشترک را برای هر دو طرف با تلخکامی همراه و حتی غیرممکن می‌سازد. وی با اشاره به کوچک شدن خانواده‌ها و اشتغال زن و مرد در خارج از خانه می‌گوید: امروزه فرزندان فرصت کمی برای والدین خود دارند و برای سالمندان خانواده نمی‌‌توانند وقت کافی بگذارند. به این ترتیب تسهیل در ازدواج آنها می‌تواند کمبود محبت و بی‌‌جواب ماندن نیازهای عاطفی آنان را جبران کند. مشاهده شده افراد تا زمانی ‌که دوران پیری را در کنار همسر و همدم خود سپری می‌‌کنند مقاومت بیشتری در برابر مشکلات جسمی و روحی از خود نشان می‌دهند، اما با از دست دادن همراه خود وارد مسیری می‌‌شوند که در آن روزبه‌روز قدرت سازگاری و مقاومت‌شان کمتر می‌‌شود.

ازدواج ضامن سلامت است

چرا سالمندان نیاز دارند که ازدواج کنند؟ پاسخ به این پرسش ساده است. غیر از این که هر کسی نیاز به همدم و همراه دارد، تنهایی و افسردگی نیز می‌تواند به سلامت سالمندان لطمه بزند.

تحقیقات نشان می‌دهد سالمندان مجرد، زیاد به کنترل سلامت خود علاقه‌مند نیستند و علائم افسردگی در آنان بیشتر مشاهده می‌شود. یک بررسی تازه نشان می‌دهد، ازدواج حتی یک ازدواج نه‌چندان موفق در افراد افسرده، می‌تواند موجب تقویت روانی بیشتر آنان شود.

محققان دانشگاه ایالتی اوهایو در آمریکا بیش از
3000 مرد و زن را به فاصله پنج سال مورد بررسی قرار دادند و مشاهده کردند افرادی که در طول این پنج سال ازدواج کرده بودند، در مصاحبه دوم وضع روانی‌شان نسبت به آنها که ازدواج نکرده بودند بهبود یافت.

افراد افسرده‌ای که ازدواج کرده، نسبت به افراد افسرده‌ای که ازدواج نکرده بودند به طور متوسط 7/56 نمره کاهش نشان می‌دادند، در حالی که این کاهش در مورد افراد شادی که ازدواج کرده بودند تنها 87/1 نمره بود.

جالب است بدانید آن دسته از مردان و زنانی که در سالمندی همسر دارند و در کنار او زندگی می‌کنند، از نظر وضع سلامت در شرایط بهتری قرار دارند و بیشتر از سالمندان مجرد تحت مراقبت‌های بهداشتی پزشکی قرار می‌گیرند. در حالی که سالمندان مجرد، زیاد به کنترل سلامت خود علاقه‌مند نیستند و علائم افسردگی در آنان بیشتر مشاهده می‌شود.

مرگ عاطفه‌ها

«کسی به فکر من نیست. آنها حق ندارند برای من تصمیم بگیرند.»

این را مریم خانم می گوید که تا حالا دو بار فرزندان بی‌وفایش جلوی ازدواجش راگرفته‌اند.

مریم ـ ع 70 سال دارد و دوست دارد احساس کند کسی از او حمایت می‌کند. فرزندانش دوست ندارند مریم با آنها زندگی کند و از او خواسته‌اند در خانه خود بماند.

آنها از مریم حمایت مالی می‌کنند، اما کاری به احساسات او ندارند. گاهی چند ماه به او سر نمی‌زنند و فقط تلفنی حالش را می‌پرسند. مریم خانم می‌گوید: عمرم را به پایشان ریخته‌ام ولی حتی نمی‌خواهند قیافه‌ام را ببینند. حالا که فرصت یافته‌ام باکسی ازدواج کنم جار و جنجال راه می‌اندازند و می‌گویند اگر او با تو زندگی نکرد دیگر خرجی‌ات را  نمی‌دهیم.

مهسا عزیزی، روان‌شناس اعتقاد دارد امروزه روابط عاطفی میان فرزندان آنقدر سرد شده است که گاه سالمندان از حمایت عاطفی فرزندان بی‌بهره می‌مانند و خود ماندن در خانه سالمندان را ترجیح می‌دهند.

وی ادامه می‌دهد: این فرهنگ نادرستی است که ازدواج در دوران سالمندی و حتی میانسالی نکوهش می‌شود زیرا در این مورد هیچ‌گونه منع شرعی وجود ندارد؛ ضمن این‌که عقلانیت در ازدواج این دوره بر احساسات حاکم است و ازدواج نوعی قرارداد اجتماعی محسوب می‌شود.

ازدواج سالمندان برای آنان یک نیاز است و باید فرهنگ جامعه به سمتی سوق پیدا کند که با این مقوله با نگاهی نو همراه با تعقل و دور از تعصب برخورد شود.

جام جم / چاردیواری