استفاده «بد» از یک اهرم «خوب»

فارغ از ایرادات حقوقی و فنی بی‌شماری که به این اقدام غیرکارشناسی می‌توان گرفت مهم‌ترین خسارتی که این دست اقدامات به بار خواهد آورد، دین‌گریزی نسل جوان و واکنش‌های بعضا احساسی آنها به اقدامات به‌ظاهر پیامبردوستانه مسئولان فرهنگی کشور است.

در چند روز گذشته و پس از انتشار فیلم موهن ضداسلامی اخیر، اغلب آنهایی که درد دین دارند یا حتی دیندار نبوده اما احترام به ادیان و اعتقادات دینی دیگران را باور دارند تلاش کرده‌اند بهترین راه‌ها را برای نشان دادن خشم خود از اقدامات اسلام‌ستیزانه غرب برگزینند و اتفاقا در فضای مجازی، فعالیت‌های قابل تقدیری در این زمینه انجام شده است، اما آنچه بیش از همه موجب تاسف است ناآشنایی مسئولان مربوط با فضاهای فرهنگی و رسانه‌ای و اقدامات مثبت تبلیغی است. در حقیقت، همین مسئولانی که تصور کرده‌اند با فیلترینگ سایت‌های گوگل و جیمیل، این شرکت را تنبیه خواهند کرد متوجه نیستند که با این تصمیم خام و خلق‌الساعه خود، میلیون‌ها ایرانی را که استفاده از این سایت‌ها، ضرورتی حیاتی برای کسب و کار و زندگی آنهاست، تنبیه می‌کنند.

علاوه بر این، نکته‌ای که به نظر می‌رسد مدت‌هاست در دستگاه‌های تصمیم‌سازی فرهنگی و سیاسی کشور مغفول واقع شده و اساسا یادداشت‌ها و مقالات مستقل دیگری می‌طلبد، تبعات جبران‌ناپذیر استفاده «بد» از یک اهرم «خوب» است. نگرانی از تاثیر محتوای بعضا غیراخلاقی اینترنت، نگرانی مشترک جهانی است و نه‌فقط در ایران که در اغلب خانواده‌های غربی نیز که به سلامت فرزندان خود فکر می‌کنند، دغدغه‌ای مشترک است.

از همین‌روست که ابزارهای مختلفی برای پالایش اینترنت و جلوگیری از دسترسی به محتوای ناسالم آن به بازار عرضه شده و بسیاری از خانواده‌ها در غرب نیز برای کنترل فرزندان خود و در امان ماندن از مضرات ضداخلاقی اینترنت از این ابزارها استفاده می‌کنند. در ایران نیز که حاکمیت وظیفه پالایش این عرصه را به عهده گرفته، خوشبختانه دسترسی به محتوای غیراخلاقی اینترنت بسیار سخت و شاید غیرممکن شده است. اما آنچه موجب نگرانی جدی است، روی آوردن کاربران اینترنتی و بدتر از آن برخی خانواده‌های متدین در ایران به ابزارهای دور زدن فیلترینگ است. البته دور زدن فیلترینگ نه برای استفاده غیراخلاقی از اینترنت بلکه برای رفع نیازهای ضروری، کاری و کاملا اخلاقی که بدون استفاده از آن کار و کسب یا زندگی معمولی مردم مختل می‌شود.

این زنگ خطر را باید جدی گرفت. اگر اکنون به دلیل برخی سیاست‌های اشتباه، غیرکارشناسی و تصمیمات بعضا فردی برخی مسئولان، انواع و اقسام فیلترشکن‌ها روی رایانه‌های شخصی، دولتی و خانوادگی در ایران نصب شده و خانواده‌های مذهبی و حتی مسئولان دولتی را نیز مجبور به استفاده از آن کرده، باید چاره جدیدی اندیشید، چرا که وجود این نرم‌افزارها در هر خانواده‌ای به معنای دسترسی همه اعضای خانواده به همه نوع محتوای اینترنت است. به نظر می‌رسد این دغدغه جدید بسیاری از خانواده‌های ایرانی است.