فلامینگوها به بختگان بازمی‌گردند

تالاب‌ها یکی پس از دیگری خشک شدند و حقابه‌ای که مایه حیات آنها بود نیز به تالاب‌ها اختصاص نیافت تا بختگان، طشک، پریشان و سایر دریاچه‌ها طعم خشکی را بچشند.

دریاچه‌های طشک و بختگان تا قبل از خشکسالی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های کشور محسوب می‌شدند. این دو دریاچه در سال‌های پرباران گسترش یافته و به هم می‌پیوندند.بختگان اولین بار سال 1347 به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام و سال 54 به عنوان پناهگاه حیات وحش معرفی شد.

بختگانی که تا پیش از آن پناهگاه حیات وحش بود، تن خشکیده آن در سال 86 به بعد به گورستانی برای فلامینگوها و سایر پرندگان مهاجر در تالاب تبدیل شد.

در آن زمان حدود 7000 جوجه فلامینگو از این تالاب جمع‌آوری و بخشی از آنان به جزیره علی یوسف در امتداد طشک منتقل، اما حدود هزار جوجه دیگر در نمکزار این تالاب تلف شدند.طی این سال‌ها تالاب بختگان روند خشکی مطلق خود را طی کرد به گونه‌ای که این روزها از دریاچه فقط شوره‌زاری باقی‌مانده که نمک‌های کف آن مرتب بر مزارع منطقه پاشیده و سبب مشکلات مختلفی برای مردم و اکوسیستم منطقه شد.

وضعیت سایر دریاچه‌های استان نیز بهتر از بختگان نبود. دریاچه پریشان نیز به خشکی گرایید و پس از مدتی، بستر خشکش در دست عملیات جاده‌سازی قرار گرفت.

هرچند با تلاش دوستداران محیط‌زیست و کارشناسان، روند ساخت جاده از وسط دریاچه منتفی شد، اما این باعث نشد که پریشان احیا شود و اکنون نیز با کوشش جوامع محلی و دوستداران محیط‌زیست، از دریاچه فقط مساحتی
چند هکتاری باقی مانده است.

این وضعیت بحرانی برای دیگر دریاچه‌های استان نظیر کافتر، کمجان و مهارلو نیز رقم خورد تا دوستداران محیط‌زیست در حسرت تالاب‌های ارزشمند فارس روزگار بگذرانند.

این وضعیت سال‌ها ادامه یافت تا این‌که سال گذشته وضعیت بارش‌ها به نسبت سال‌های پیش از آن بهتر شد. بارش‌های چند ماه اخیر استان فارس که در برخی مناطق شکل سیلابی به خود گرفت، باعث شد تن بی‌رمق تالاب‌ها کمی جان بگیرد.از دیگر سو تلاش‌های مسوولان محیط‌زیست استان فارس برای اختصاص حقابه بختگان نیز ثمر داد و آب در بختگان جاری شد.در کنار این موارد، کمک‌های جوامع محلی و دوستداران محیط‌زیست نیز باعث شد دریاچه‌ها از وضعیت بشدت بحرانی خود کمی فاصله بگیرند تا امید به احیای تالاب‌ها بیشتر شود.

یکی از اتفاقات خوشایندی که طی این روزها رخ داد، ورود آب رودخانه کر به دریاچه بختگان بود که باعث شد آب با بخشی از تالاب آشتی کند و زندگی در تعدادی دیگر از تالاب‌های استان نیز جاری شود.مدیرکل محیط‌زیست استان فارس در این خصوص گفت: با توجه به بارش‌های بسیار مناسبی که طی این مدت در استان فارس رخ داد، سیلاب‌ها باعث شد دریاچه کافتر تا حدودی وضعیت بهتری به خود بگیرد.حسینعلی ابراهیمی‌کارنامی افزود: به لطف بارش‌های اخیر و همچنین یاری همکارانمان در امور آب، برای اولین بار طی این سال‌ها حقابه بختگان از طریق رودخانه کر به دریاچه اختصاص یافت.وی با اشاره به این‌که طشک نیز آبگیری شده، گفت: برای بختگان فعلا حقابه‌ای حدود 40 میلیون مترمکعب در نظر گرفته شده است.

مدیرکل محیط‌زیست استان فارس اختصاص حقابه را حرکتی مناسب عنوان کرد و افزود: البته نیاز است که توجه بیشتری به حقابه بختگان شود، زیرا این حقابه پشتوانه‌ای برای پایداری کشاورزی منطقه، اشتغال، گردشگری و حتی زادآوری پرندگان است.

کارنامی در پاسخ به این پرسش که چاه‌های مجاز و غیرمجاز اطراف پریشان یکی از موانع موثر در احیای آن است، بیان کرد: 2 کمیته مدیریت تالاب پریشان به صورت محلی و استانی تشکیل شده که کمیته محلی با ریاست فرماندار کازرون فعالیت دارد.

وی با اشاره به این‌که این کمیته فعالیت‌های موثری را انجام داده، بیان کرد: در سال 90 برای اولین بار تعدادی از چاه‌ها مسدودالمنفعه شده، ولی برای چاه‌های مجاز باید حتما کنتور هوشمند در نظر گرفته شود.کارنامی تاکید کرد: برای چاه‌های غیرمجاز برنامه مسدودالمنفعه کردن آنها در نظر گرفته شده و برای چاه‌های مجاز نیز مدیریت برداشت مدنظر است و همچنین موضوع جلوگیری از حفر چاه‌های جدید نیز بشدت در حال پیگیری است.

کارنامی یادآور شد: خیلی از اراضی تصرفی تاکنون رفع تصرف شده و بر این اساس وقتی اراضی وجود نداشته باشد، دیگر نیاز آبی وجود نخواهد داشت و این امر به تالاب پریشان کمک خواهد کرد.

وی با اشاره به سایر تالاب‌ها گفت: کمجان هم‌اکنون تقریبا آبگیری شده و وضعیت ارژن نیز در برخی نقاط عمیق به یک متر رسید که این امر خوشایند است.