مشکلات قامتی دانش‌آموزان خراسانی

مشکلاتی که مسوولان و کارشناسان امور تربیتی زندگی شهرنشینی و آپارتمان‌نشینی و عدم تحرک لازم را عامل به‌وجود آمدن این نارسایی در میان کودکان و نوجوانان می‌دانند.

گستردگی و اهمیت این مساله مسوولان آموزش و پرورش استان را بر آن داشته تا با ایجاد مراکز و پایگاه‌های درمانی متعدد و برنامه‌های گسترده پیشگیری، مانع ایجاد و افزایش مشکلات قامتی در میان کودکان و نوجوانان شوند.

محمدابراهیم محمدی ، معاون تربیت بدنی و امور پرورشی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی با بیان این‌که این مشکلات بیشتر در مقاطع تحصیلی راهنمایی و متوسطه مشاهده می‌شود، به «جام‌جم» می‌گوید: فقر حرکتی و عدم تحرک به دلیل شرایط زندگی امروز مانند آپارتمان‌نشینی و عدم وجود فضاهای ویژه برای ورزش و فعالیت بدنی دانش‌آموزان، فرهنگ غلط حمل کیف مدرسه و فقر املاح معدنی از جمله عوامل ایجاد کننده این مشکلات هستند.

وی می افزاید: برای برطرف کردن این مشکلات، اداره کل تربیت بدنی استان، درصدد اجرای طرح‌هایی همچون فراهم کردن شرایط ورزش فراگیر برای پیشگیری و ایجاد پایگاه‌های اصلاح ساختار قامتی برآمد که برخی از این طرح‌ها هم اکنون در حال اجراست.

محمدی، یادآور می‌شود: دختران جوان و در آستانه رشد ما می‌توانند به این پایگاه‌ها و مراکز درمانی مراجعه کرده تا معاینه شده و مشکلات آنها مشخص شود و تحت درمان قرار گیرند.

معاون تربیت بدنی و پرورشی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی نصب لوازم بدنسازی و ورزشی در مدارس دخترانه را برای اصلاح مشکلات ساختار قامتی دانش‌آموزان دختر استان ضروری می داند.

وی در عین حال با بیان این‌که با مشارکت شهرداری امسال 40 مدرسه دخترانه شبانه روزی به وسایل ورزشی مجهز می‌شوند، می‌افزاید: نزدیک به 3000 مدرسه دخترانه در مقطع راهنمایی و متوسطه در سطح استان داریم که باید به این وسایل ورزشی مجهز شوند.

رییس اداره تربیت بدنی آموزش و پرورش خراسان رضوی نیز با بیان این‌که آمار 80 درصدی مشکلات ساختار قامتی در میان دانش‌آموزان دختر مربوط به دو‌سه سال پیش است و در یک سال اخیر با توجه به انجام برنامه‌های متعدد پیشگیری و درمان در این زمینه، این روند در استان سیر نزولی داشته است، به «جام‌جم» می‌گوید: تخمین و بررسی کلی ما حاکی از آمار 70 درصدی این مشکلات در بین دانش‌آموزان دختر در سال جاری است.

علی میرسیستانی به برنامه‌های آموزش و پرورش استان برای رفع این مشکل اشاره می‌کند و می‌افزاید: این برنامه‌ها در دو بخش پیشگیری و درمان اجرایی می‌شود.

به گفته وی در بخش پیشگیری، اجرای طرح طناورز (طناب‌زنی) در مقطع چهارم ابتدایی، طرح سبا (آموزش شنا) در مقطع سوم ابتدایی،‌ کیفیت بخشی به ساعت درس تربیت بدنی از طریق به کارگیری معلم تربیت بدنی دوره دیده، تجهیز مدارس به وسایل ورزشی، برنامه الزامی دفاتر معلمان ورزش برای ثبت برنامه‌هایشان، توزیع کتاب‌هایی با عنوان آموزش هماهنگی درس تربیت بدنی در مدارس و نظارت و ارزیابی مداوم معلمان ورزش به منظور انجام جدی برنامه‌های مورد نظر‌ و در بخش درمان نیز ایجاد پایگاه‌های اصلاح ساختار قامتی و ارجاع دانش‌آموزان مشکل‌دار به این مراکز از جمله برنامه‌های در دست اجرای آموزش و پرورش برای رفع این مشکلات است.

میرسیستانی می افزاید تعداد پایگاه‌های تشخیص و درمان مشکلات ساختار قامتی در کل استان 48 مورد است که 28 مورد آن در سال گذشته و بقیه در سال جاری راه‌اندازی شده‌اند.

وی با بیان این‌که تقریبا تمام مدارس مشهد در مقاطع راهنمایی و متوسطه و 80 تا 90 درصد مدارس در مقطع ابتدایی مربی تربیت بدنی دارند و اولویت در سطح مدارس ابتدایی با مدارس شهری است، می‌افزاید: تا سال 63 ورزش در مقطع ابتدایی در دستور کار مدارس نبود و اگر مربی اضافه بود به آن مدارس فرستاده می‌شد اما هم‌اکنون 16‌هزار مربی تربیت بدنی در سطح کشور برای مقطع ابتدایی استخدام شده‌اند که سهم خراسان رضوی از این میزان، هزار مربی است ضمن این‌که سرمایه‌گذاری ما در بخش پیشگیری و درمان برای این مقطع و مقطع راهنمایی جدی‌تر است، چراکه اجرای طرح‌های درمانی در بخش دبیرستان دیگر خیلی اثر گذار نیست.

مسوول انجمن پزشکی ورزشی آموزشگاه‌های خراسان رضوی نیز به «جام‌جم» می گوید: انحراف ستون فقرات، قوس کمر، صافی کف پا،‌ پای پرانتزی و شانه‌های افتاده برخی از این مشکلات ساختار قامتی هستند که بخشی از آنها تنها از طریق عمل جراحی قابل برطرف شدن است ، اما تعداد بسیاری از آنها با انجام حرکات ورزشی رفع می‌شوند یا به حدی که به چشم نیایند، کاهش می‌یابند.

سیدرضا گلدوزیان با بیان این‌که مبحث پزشکی ورزشی بویژه در آموزش و پرورش در خراسان رضوی از همه استان‌های کشور قوی‌تر است و این استان در زمینه پیشگیری و درمان این مشکلات با ایجاد کانون‌های متعدد نسبت به کل کشور پیشتاز است،‌ تصریح می‌کند: خوشبختانه در این استان علاوه بر ایجاد پایگاه‌های متعدد در سطح استان،‌ چهار مرکز بسیار مجهز و پیشرفته در شهر مشهد نیز راه‌اندازی شده که کارشان تشخیص مشکلات ساختار قامتی و ارائه برنامه‌های حرکتی برای دانش‌آموزان مشکل‌داری است که مشکلشان در مدارس و با برنامه‌ها و حرکات ورزشی مربیان ورزشی خود قابل برطرف شدن نیست.

گلدوزیان با بیان این‌که مشکلات ساختار قامتی تقریبا در کل استان رایج است، خاطر‌نشان می‌کند: در مناطق روستایی این مشکلات به خاطر تحرک بیشتر بچه‌ها، کمتر است.

حال آن‌که در مناطق شهری و بویژه در شهرهای بزرگ‌تر استان به خاطر زندگی آپارتمان نشینی و تحرک کمتر، این مشکلات شایع‌تر و بیشتر است.

در میان دانش‌آموزان شهری نیز دانش‌آموزان مدارس غیرانتفاعی، به خاطر فضای محدودتر و حجم بیشتر دروس و به تبع آن حمل روزانه کتاب‌های بیشتر در کوله‌پشتی خود، نسبت به دانش‌آموزان مدارس دولتی مشکلات بیشتری در این خصوص دارند.

وی به مقایسه این مشکلات در میان پسران و دختران دانش‌آموز پرداخته و وضعیت پسران استان را بسیار بهتر از دختران ارزیابی می‌کند و می‌گوید: از آنجا که دانش‌آموزان پسر برای حرکت، بازی و تحرک هیچ مشکل و محدودیتی ندارند، از مشکلات ساختار قامتی کمتری برخوردارند در حالی که دختران به دلیل محدودیت‌های بسیار در این زمینه با مشکلات بیشتری روبه‌رو هستند.

فاطمه مرادزاده - گروه ایران