چه کنیم تا ماهی‌های قرمز رنگ نبازند

ماهی‌های قرمز و بسیاری از دیگر حیوانات در واکنش به تغییر سطح نور موجود در محیط زندگی خود تغییر رنگ می‌دهند. تولید رنگدانه در واکنش به نور، پدیده‌ای است که همه ما درباره آن چیزهایی را شنیده‌‌ایم و با آن آشنا هستیم. ماهی‌ها دارای سلول‌هایی به نام کروماتوفور هستند که وظیفه تولید رنگدانه‌ها را به عهده دارند و این رنگدانه‌ها هستند که رنگ این ماهی‌ها را تعیین و نور را پس از برخورد به سطح پوست منعکس می‌کنند و با توجه به این‌که چه نوع رنگدانه‌هایی در سلول‌ها وجود داشته باشند، رنگ این ماهی‌ها در مقایسه با هم متفاوت خواهد بود و این در حالی است که علاوه بر این تعداد مولکول‌های رنگدانه در سلول‌های سطح پوست بدن ماهی‌ها یا چگونگی پراکندگی این رنگدانه‌ها در سیتوپلاسم سلولی نیز از جمله عواملی هستند که می‌توانند در تعیین رنگ ماهی‌ها تاثیرگذار باشند.

شاید برایتان جالب باشد بدانید که اگر شما ماهی‌های قرمز را هنگام شب در تاریکی نگه دارید، در مقایسه با صبح که هوا روشن‌تر می‌شود یا زمانی که چراغ‌ها را روشن می‌کنید، رنگ‌پریده به نظر می‌رسند. به همین علت ماهی‌ قرمزهایی که آنها را در محیط‌های بسته نگهداری می‌کنید و در معرض طیف کامل نور خورشید قرار نمی‌گیرند، در مقایسه با ماهی‌هایی که در محیط‌های طبیعی و در معرض تابش نور مستقیم خورشید یا در محیط‌های مصنوعی و در معرض تابش فرابنفش نگهداری می‌شوند، از شفافیت رنگ کمتری برخوردار خواهند بود.

اگر شما ماهی قرمز کوچولویی را که برای سفره هفت‌سین نوروزی خریداری کرده‌اید، همیشه در یک محیط تاریک قرار دهید، سلول‌های کروماتوفور قادر به تولید مقادیر کافی از رنگدانه سلولی نخواهد بود. رنگ این ماهی‌ها به تدریج کمرنگ‌تر خواهد شد. چرا که سلول‌های کروماتوفور که در حالت طبیعی رنگی هستند، بتدریج می‌میرند و سلول‌های جدیدی که جایگزین آنها می‌شوند، نور کافی که عامل محرکی برای تولید رنگدانه در این سلول‌هاست، دریافت نخواهند کرد؛ اما باید به این نکته توجه داشته باشید که حتی اگر این ماهی‌ها را برای مدت زمانی بسیار طولانی در تاریکی قرار دهید، باز هم رنگ آن کاملا سفید نخواهد شد؛ چراکه تعیین رنگ پوست بدن ماهی‌ها تا حدودی متاثر از مواد غذایی است که آنها می‌خورند. غذای ماهی‌ها، میگوها و جلبک‌های سبزآبی به طور طبیعی حاوی رنگدانه‌هایی است که کاروتنوئید نام دارند و غذاهایی که در بازار به‌ عنوان غذای ماهی فروخته می‌شوند نیز حاوی رنگدانه‌ای به نام کانتازانتین هستند که نقش بسیار مهمی در افزایش تعداد رنگدانه‌ها در سطح پوست بدن ماهی‌ها دارند. البته باید توجه داشت که رنگ ماهی‌ها با توجه به تغییرات محیطی نظیر میزان نور موجود در محیط و همچنین عواملی مانند وراثت، سن، تغذیه و بسیاری از دیگر عوامل تاثیرگذار در این پدیده متفاوت خواهد بود و تغییر رنگ ماهی‌ با توجه به عامل موثر در بروز آن می‌تواند دائم یا حتی موقتی باشد.

فرانک فراهانی جم