در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
اما سعید ابراهیمیفر که تجربه ساخت چنین فیلمی را برای یکی از کاندیداهای ریاستجمهوری در سالها پیش داشته در این باره میگوید: ویژگیهای یک فیلم انتخاباتی را مجموعه سیاستهای ستاد انتخاباتی آن کاندیدا مشخص میکند و در این میان کسی که به عنوان فیلمساز شناخته میشود تنها یک تکنسین است.
با این وجود این سوال مطرح است که تفاوتهای یک فیلم انتخاباتی با یک فیلم تبلیغاتی اغواگر در چه چیزهایی است و اساسا آیا این فیلمها «آگاهی»دهنده هستند یا «آگهی»دهنده؟ این روزها به اندازه خود یک کاندیدای ریاستجمهوری، فیلمسازی که به عنوان سازنده فیلم انتخاباتی معرفی میشود نیز مهم است. شاید به همین دلیل باشد که کاندیداها تلاش میکنند از فیلمسازان شناخته شده برای ساخت فیلمشان استفاده کنند.
فرجالله سلحشور که سریال یوسف پیامبر(ع) او از تلویزیون پخش میشود در واکنش به ساخت فیلم انتخاباتی به مهر گفته است: هنر و ارزش و شخصیتم را به این اندازه حقیر نمیدانم که از آن در جهت سیاسی استفاده کنم. این کار به عقیده من هنرفروشی است. من با تمام علاقهای که به شخص آقای احمدینژاد دارم دوست ندارم در این ارتباط فیلمی بسازم.
وی درباره دلایل خود برای انجام ندادن این کار گفته است: به عقیده من نامزدی که نتواند پول و سرمایه مناسب و فیلمساز متبحر در اختیار بگیرد، حتی اگر شایستگی داشته باشد ممکن است نتواند موفق شود. درواقع موفقیت یک فیلم تبلیغاتی بیش از هر چیز متکی به سرمایه کافی و در اختیار گرفتن یک فیلمساز تواناست و نه لزوما شایستگی آن نامزد. ولی در مقابل نگاه این فیلمساز هستند کارگردانانی که به موضوع جور دیگری نگاه میکنند.
سعید ابراهیمیفر در این باره به «جامجم» میگوید: من به عنوان یک فیلمساز که در کارنامهام همه نوع کاری دارم به نظرم این کار شبیه هر کار دیگری است و تفاوتی با آنها ندارد.اما مهدی فخیمزاده جواب دیگری میدهد: «فیلم انتخاباتی را باید کسی بسازد که به آن کاندیدا و اهدافش اعتقاد داشته باشد و قصد داشته باشد که خودش هم به او رای بدهد. ولی اگر اینطور نباشد اساسا ساختن این نوع فیلم برای آن کاندیدا، اشتباه است.
مناظره تلویزیونی
با این وجود به نظر میرسد نقش صداوسیما به عنوان تاثیرگذارترین رسانه تبلیغاتی، خبری و آموزشی همچنان مطرح است و «مناظره» همچنان میتواند جذابترین بخش این داستان باشد. مهدی فخیمزاده در این باره میگوید: مناظره تلویزیونی به نظرم بهتر است تا فیلم ساختن.
فیلم انتخاباتی بیشتر جنبه «سفارشی» و «تعریف از فرد» پیدا میکند. البته در بحث «مناظره» هم یک مشکل هست و آن جنبه تخریبی است که ممکن است پیش آید همانطور که میدانید بین «تخریب» و «نقد واقعی» مرز ظریفی وجود دارد که گاه ممکن است رعایت نشود.
سعید ابراهیمیفر هم در این زمینه میگوید: فیلم تبلیغاتی و مناظره تلویزیونی هرکدام کاربرد خودشان را دارند. مناظره به هر حال جذابیتهای خودش را برای مردم دارد. اما فیلم تبلیغاتی یک چیز دیگر است، کاندیدا میآید و در آن مانیفستش را برای مردم بیان میکند.
فیلمسازانی که فیلم میسازند
احمدرضا درویش، بهروز افخمی، محرم زینالزاده، زندهیاد رسول ملاقلیپور، داود میرباقری، جواد شمقدری و ... فیلمسازانی بودند که در دورههای پیشین انتخابات ریاستجمهوری برای کاندیداهای مختلف فیلم ساختند، در حال حاضر هم گمانهزنی برای ساخت فیلم توسط چند کارگردان مطرح است که هر کدام به شکلی تکذیب میشود. همچنان که مسعود دهنمکی و فرجالله سلحشور در گفتگو با مهر ساخت فیلم برای محمود احمدینژاد را تکذیب کردند. همچنان که مجید مجیدی نیز چندی پیش در گفتگو با فارس خبر ساخت فیلم تبلیغاتی برای میرحسین موسوی را تکذیب کرد.
با این وجود چندی پیش بر روی یکی از سایتها خبری آمد مبنی بر اینکه جوان مستندسازی به نام احمد جوانبخت کار ساخت فیلم انتخاباتی برای میرحسین موسوی را آغاز کرده است که با مختصر جستجویی معلوم شد نام واقعی این مستندساز محمود جوانبخت است.
وقتی با این فیلمساز تماس گرفتیم او یادآور شد که قطعا فیلم اصلی را یک کارگردان سرشناس خواهد ساخت. وی البته حاضر نشد هیچ اطلاعات دیگری در این زمینه بدهد و به این جمله بسنده کرد که: شیرینی ساخت این نوع کارها به غیرمترقبه بودن و بدون هیچ پیشینه خبری است!
همچنان که به نظر میرسد برای حجتالاسلام مهدی کروبی دیگر کاندیدای ریاست جمهوری هم فیلمسازی مثل بهروز افخمی آستینها را بالا زده است و گفته می شود دستیاران این کارگردان کار تصویربرداری اولیه فیلم را شامل سخنرانیها و برنامههای انتخاباتی آغاز کردهاند. قرار است افخمی پس از اتمام فیلمبرداری "سنپترزبورگ" مرحله اصلی ساخت فیلم تبلیغاتی کروبی را آغاز کند.
وی در آن زمان گفت: در این فیلم پاسخ هر یک از نامزدهای ریاست جمهوری به مطالبات و خواستههای زنان به نمایش درمیآید و اگر از پاسخگویی سرباز بزنند، این نکته را در فیلم لحاظ میکنیم.
فیلم انتخاباتی بنیاعتماد که "ما نیمی از جمعیت ایران هستیم" نام دارد، هماکنون در حال تولید است و تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری آماده میشود، اما با توجه به حرفهای این فیلمساز نمیتوان مستند او را یک فیلم تبلیغاتی و انتخاباتی در جهت حمایت از یک کاندیدای خاص محسوب کرد.
فیلمهای تبلیغاتی کاندیداها توسط هر کارگردانی که ساخته شود، طبق قانون 30 دقیقهای بوده و تهیه کننده آن ستاد تبلیغاتی آنها است. این فیلمها پس از آماده شدن از سوی کمیته ای متشکل از نمایندگان صدا و سیما، شورای نگهبان و وزارت کشور برای پخش از تلویزیون مورد بررسی و بازبینی قرار می گیرند
شعله ای که خاتمی برافروخت
بحث ساخت فیلم انتخاباتی برای کاندیداها از هفتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال 76 و نامزدی سیدمحمد خاتمی و در نهایت پیروزی او تبدیل به موضوعی داغ شد. البته این نکته میتواند بیش از هر چیز متأثر از خاستگاه خاتمی و پیوند ناگسستنی او با فرهنگ و هنر و اهالی این حیطه باشد که شرایطی فراهم کرد تا سینماگران با انگیزه شخصی و ایدههای جدید پل ارتباطی هنر هفتم و سیاست را برقرار کنند.
این حس مشترک در انتخابات هشتمین دوره ریاست جمهوری در سال 80 که منجر به ابقای سیدمحمد خاتمی در ریاست جمهوری شد، ادامه یافت. انتخابات نهمین دوره (سال 84) هرچند به رئیس جمهوری محمود احمدینژاد انجامید، اما روند ارتباط بین سینماگران و سیاستمداران ادامه یافت تا فیلمسازان با ساخت فیلم تبلیغاتی هر یک از نامزدها نقشی تعیینکننده در انتخابات داشته باشند.
محمود احمدینژاد رئیس جمهوری کنونی با فیلمی ساخته جواد شمقدری وارد میدان و در نهایت پیروز شد. به گزارش مهر، شمقدری هر چند سینماگری پرکار نیست و فیلم "توفان شن" تنها نقطه برجسته کارنامه کم تعداد اوست، اما با گام نهادن در این عرصه شانس حضور خود را در مقام مشاور فرهنگی رئیس جمهوری بالا برد.
جایگاهی که در این چهار سال حفظ شد و البته امیدی که به حضور وی برای بسط رابطه رئیس جمهوری با حوزه فرهنگ و هنر بخصوص سینما میرفت، تحقق نیافت. از عواقب این مشاوره شاید بتوان به نشست دیرهنگام محمود احمدینژاد با سینماگران اشاره کرد که مرتب به تعویق افتاد و بالاخره 28 مهرماه پارسال بدون پوشش خبری برگزار شد.
البته پس از این نشست شمقدری دیدار رئیس جمهوری با جمعی از کارگردانان سینما را مثبت ارزیابی کرد و دلیل دعوت نشدن رسانهها به این جلسه را ارتباط صمیمانهتر سینماگران با رئیس جمهوری دانست. نشستی که شاید نتوان به رسانهای شدن آن ایراد گرفت، اما میتوان این نقد را مطرح کرد که ماحصل آن بازخوردی کارکردی در روند سینمای ایران بخصوص با توجه به پایان دوره ریاست جمهوری احمدینژاد نداشت.
عباس رافعی، ابوالحسن داودی، مسعود دهنمکی، اصغر فرهادی، علیرضا امینی، امیر قویدل، انسیه شاهحسینی، حمید و حبیب بهمنی، مهدی فخیمزاده، شهریار بحرانی، حسینعلی لیالستانی، سعید اسدی، حجتالله سیفی، احمدرضا گرشاسبی، ضیاءالدین دری، جمال شورجه، فرجالله سلحشور، احمدرضا معتمدی و پوران درخشنده از حاضران در این نشست بودند.
محسن رضایی از دیگر داوطلبان انتخابات 22 خردادماه که در نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نیز حضور داشت اما در آخرین روزها از عرصه رقابت کنار کشید، نیز فیلم تبلیغاتی ساخته بود که آن مرحوم رسول ملاقلیپور کارگردانی کرده بود.
این فیلم با نام "دولت عشق" هنگام پخش از تلویزیون با جرح و تعدیل جزئی، اما تعیینکننده مواجه شد و به گفته ستاد انتخاباتی دکتر رضایی، محتوای فیلم را دگرگون کرد. این فیلمساز معترض سینمای دفاع مقدس آثاری چون "میم مثل مادر"، "مزرعه پدری"، "قارچ سمی"، "نسل سوخته"، "سفر به چزابه"، "هیوا" و ... را در کارنامه دارد.
حجتالاسلام مهدی کروبی دیگر نامزد نهمین انتخابات ریاست جمهوری بود که بهروز افخمی ساخت فیلم تبلیغاتی او را بر عهده گرفت. افخمی که در دورههای قبل نیز تجربه ساخت فیلم انتخاباتی نامزدها را داشت و در مقطعی هم یکی از نمایندگان شهر تهران در مجلس شورای اسلامی بود، از چهرههای نامآشنا در دو حوزه سینما و سیاست است. افخمی آثاری ماندگار چون "شوکران"، "جهان پهلوان تختی"، "گاوخونی"، "روز فرشته"، ... و فیلم به نمایش درنیامده "فرزند صبح" را در کارنامه دارد.
محمدباقر قالیباف نیز از کاندیداهای ریاست جمهوری در سال 84 بود که ساخت فیلم انتخاباتی خود را به احمدرضا درویش سپرد. این فیلمساز همواره دیدگاه و خط مشی سیاسی مشخص و برجسته دارد و در سینمای دفاع مقدس سازنده آثاری چون "دوئل"، "متولد ماه مهر"، "کیمیا"، "سرزمین خورشید" و ... است.
آیتالله اکبر هاشمی رفسنجانی دیگر نامزد نهمین انتخابات ریاست جمهوری بود که نکته جالب درباره وی ساخت دو فیلم تبلیغاتی توسط دو فیلمساز برجسته بود. کمال تبریزی و رسول صدرعاملی دو فیلم تبلیغاتی برای این کاندیدا ساختند تا نام خود را در این فهرست ثبت کنند.
تبریزی سازنده آثاری چون "یک تکه نان"، "مارمولک"، "لیلی با من است"، "گاهی به آسمان نگاه کن" و ... است. صدرعاملی نیز سهگانه "دختری با کفش های کتانی"، "من ترانه 15 سال دارم" و "دیشب باباتو دیدم آیدا" و دو فیلم از مجموعه "شهری که دوستش داریم" با محوریت زائران شهر مشهد را با عنوان "شب" و "هر شب تنهایی" در کارنامه دارد.
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک نماینده مجلس:
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»:
گفتوگوی «جامجم» با میثم عبدی، کارگردان نمایش رومئو و ژولیت و چند کاراکتر دیگر
یک کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با جام جم آنلاین: