سیدعزیز حاصل ساعتهاگفتوگوی اختصاصی حمید داوودآبادی بادبیرکل حزبا...لبنان درسال۱۳۷۷ است که در آن سیدحسن نصرا...، زوایای ناگفته زندگی خود را بازگو کرده است. بسیاری از خاطرات و گفتههای منتشر شده در این کتاب، برای اولینبار است که ذکر میشوند.
میخواستم ریشههای حزب ا... را پیدا کنم
داوودآبادی در ابتدای این نشست درباره این کتاب توضیحاتی ارائه کرد و افزود: من نگارش این کتاب را لطف خدا میدانم چرا که تا امروز چنین کاری انجام نگرفته است. من سال ۱۳۸۴میخواستم ریشههای حزبا...را پیدا کنم و به همین دلیل تحقیقات بسیاری کردم.وی ادامه داد: وقتی در اینباره با سیدحسن نصرا...صحبت کردم، گفت: با چه کسانی حرف زدید؟ سراغ صبحی طفیلی رفتید؟ گفتم: مگر ایشان خط قرمز نیست؟ تعجب کردوگفت: او برای حزبا...زحمت کشیده و نباید حذفش کنی. بعدها وقتی این موضوع را برای صبحی طفیلی تعریف کردم بسیار تعجب کرد.
از ۱۰ شب تا ۳ صبح
وی افزود: من برای نگارش این کتاب یک روز، از ۱۰شب تا ۳ صبح با سیدحسن مصاحبه کردم و دوست داشتم ایشان را از درون بشناسم. بنابراین ۳۰درصد کتاب به تشکیل حزبا...و بقیه به زندگی خودشان پرداخته است.دریک مقطعی ایشان محافظان و سایر افراد را بیرون کرد و برخی از خاطراتش را بیان کرد. از او پرسیدم میخواهید فارسی صحبت کنید؟ گفت: نه! شما فارسی بپرسید من عربی پاسخ میدهم.
دستنوشتههایی از سیدحسن دارم
وی یادآور شد: انگیزه من از نگارش این کتاب این بود که دوست داشتم بدانم ایشان چطور سید شده است. سیدحسن یک شب، تاریخ لبنان را برای ما بیان کرد ومن همه را یادداشت کردم؛ خاطراتی که برای من بیان شد نشان میداد ایشان خودش علاقهمند به طرح چنین مباحثی است و بهدلیل علاقهمندیهای شخصی، نکاتی در اینباره بیان کرده است.داوودآبادی با بیان اینکه حزب ا...لبنان میتوانست خاطرات سیدحسن را گردآوری کند، بیان کرد: من همیشه میگفتم که باید خاطرات ایشان توسط حزب ا... لبنان ضبط شود ولی متأسفانه این کار انجام نگرفت. اکنون برخی دستنوشتهها، نامهها و...ازسیدحسن دارم که ارزش تاریخی دارد.متأسفانه حزبا...بهدلیل درگیری زیاد درجنگ دراین حوزه کمکاری کرده است.داوودآبادی گفت: پس از آن دیداری که با ایشان مصاحبه کردم دیگر فرصتی برای دیدار مجدد نداشتم. من قبل از چاپ کتاب سیدعزیز آن را به مقام معظم رهبری دادم که متنی برای آن نوشتند و من تنها توانستم دستنوشته را پس از جنگ ۳۳ روز لبنان به دفتر ایشان تحویل دهم.
سیدعزیز در لبنان منتشر میشود
داوودآبادی در ادامه خاطره دیگری از سیدحسن نصرا... بیان کرد و گفت: ایشان را بعد از شهادت سیدهادی فرزندش دیدم. سیدهادی نصرا...در وصیتنامه میگوید: این پدر ما نیست و نماینده ولیفقیه است. وقتی به سیدحسن تسلیت گفتم، بیان کرد: من پیش از این بیانیه برای خانواده شهدا میدادم اماالان حس دیگری دارم.امروز پدرشهید وخودم هم خانواده شهید هستم. داوودآبادی با بیان اینکه حزبا...توانایی تربیت هزاران مجاهد را دارد، گفت: عماد مغنیه، صدتا مغنیه تربیت کرد. این ویژگی حزبا... است. شیوه جنگ حزبا...این است که هستههای جهانی مقاومت را ادامه میدهد.هرفرد در خانهاش با اعضایش مقاومت میکند. بنابراین حزبا... هستهای مقاومت میکند. قرار است بهزودی این کتاب در لبنان منتشر شود.
چرا کتاب سیدعزیز مهم است؟
کورش علیانی در بخش دیگری از این نشست با طرح این سؤال که چرا این کتاب مهم است و داوودآبادی چه کرده و چه میکند، بیان کرد: در مقام تمثیل وضعیت ما شبیه زمانی است که هیتلر در آلمان به قدرت رسیده بود و تصمیم گرفت اول لهستان را بگیرد یا اتریش را. آن زمان خطر آلمان جهانی بود و درادامه معلوم شد که هیتلر چه کرده است. اکنون ما با نتانیاهو مواجهیم و پس فهمیدن درباره کسانی که به نوعی چهره محوری مقاومت هستند، مهم است.وی ادامه داد: کتاب «حزبا...» اثر کاملی نیست ولی بسیار ارزشمند است و چاپهای متعددی دارد. ما البته تصورمان از تاریخ شفاهی، ضبط صرف سخنان فرد است در حالیکه تاریخ شفاهی تاریخ وجود انسانی انکارشده و تاریخ انسانهای انکار شده است. نخستین تاریخ شفاهی درباره سیاهان آمریکا بود که با اینکه تاریخ آمریکا را ساخته بودند اما صدایی نداشتند.وی یادآور شد: سیدحسن که هربار در حال سخنرانی بوده هر یکربع یکبار جوک میگوید و بسیار شوخطبع است. حمید داوودآبادی در کتاب سیدعزیز بهدنبال ثبت وجه انسانی سیدحسن نصرا... رفته است.علیانی افزود: اگر مقدمه و یادداشت اول کتاب را کنار بگذاریم، ۷۹ صفحه مطلب است و بسیاری از مطالب آن بهدلیل مسائل امنیتی حذف شده است. با وجود این کار نویسنده کتاب را به تاریخ شفاهی نزدیک کرده است. وی پیشنهاد کرد که نویسنده کتاب برای انجا کارهای آتی خود،روششناسیاش را توسعه دهد و بداند چگونه تاریخ شفاهی را با تاریخ شفاهی پربار کند. در برهه تاریخی حساسی هستیم و بسیار مهم است مطالب بیشتری درباره تاریخ مقاومت بخوانیم.
محمدمهدی شریعتمدار: امام راحل و شهید صدر به نبوغ سیدحسن اشاره کردند
من چهار سال در لبنان رایزن فرهنگی بودم. اواخر آبان ۱۳۵۹ نخستین سفرم به لبنان بود که برای روزنامه اطلاعات ۱۰ تا مصاحبه انجام دادم و با شخصیتهای برجسته مقاومت اسلامی در لبنان مصاحبه کردم.سه دهه آخر زندگی سیدحسن نصرا... در کتاب سیدعزیز بیان نشده است. این کتاب برای شخصیتی مانند سیدحسن یک نقص جدی دارد چون ۲۸ سال از زندگی ایشان را که مهمترین بخش آن است، پوشش نمیدهد اما باز هم اثر ارزشمندی است چون زودهنگام بودنش معنایش این است که در زمانی خاطرات ایشان ضبط شده که کاریزمای امروزی او نبوده است.سیدحسن در این اثر صریح و بدون پیرایه بهعنوان یک رهبرسیاسی حرف میزند. بسیاری ازاین حرفهارا اگرکسی میخواست پنج سال پیش بزند،نمیزد.پس این اثر بهدلیل محدودیت پوشش زمانی گرچه دارای نقص است اما برای شناخت ریشههای تفکر و مدیریت رهبری سیدحسن مهم است. شاگرد اول بودن سیدحسن در ریاضیات، جبر و هندسه باعث چهارچوب منطقی وریاضی بیانات او شد.کار مرتب در منزل پدر، فقر، اتکا به شهریه حوزه و... ازدیگر بزنگاههای تاریخی زندگی اوست. این ویژگیها باعث شدجنس سیدحسن از یک آدم مرفه و دردنشناس نباشد.تدین، رفتن به مسجد، خواندن نماز شب و معنویت از دیگر ویژگیهای ایشان بود. ما زمانی که رایزن فرهنگی در لبنان بودیم، میزبان آیتا... ریشهری در لبنان شدیم و از دفتر سیدحسن وقت گرفتیم. آن زمان هم آیتا... بهجت به تازگی فوت کرده بود. سیدحسن از آیتا... ریشهری پیگیری کرد که چه کسی بعد از ایشان دارای مقامات عرفانی است و میشود از او استمداد جست. دو نفر در حوزه به نبوغ و آینده روشن سیدحسن اشاره میکنند. شهید صدر و امام راحل. کتاب سیدعزیز درباره امام، آیتا...صدر،شهیدهادی و...نکات خوبی داردو الان زمان بسیارمناسبی است که خاطرات شفاهی ثبت شده مرحوم نصرا...تدوین و مکمل کتاب آقای داوودآبادی شود.