این فهرست در حالی دیروز ارائه شد که پیشتر اطرافیان پزشکیان گفته بودند احتمال ارائه آن در روز تحلیف رئیسجمهور وجود دارد اما به جهت برخی سهمخواهیها در درون «شورای راهبری انتقال دولت چهاردهم» به ویژه کارشکنی اصلاحطلبان تندرو، تاخیر حاصل شد. به هر جهت، فهرست اعلامی پزشکیان به مجلس واجد برخی نکات مهم است که مرور آن خالی از لطف نیست. با اعلام اسامی و سوابق وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم، مشخص شده پزشکیان کابینهای با میانگین سنی نزدیک ۶۰ سال را به مجلس معرفی کرده است. از بین ۱۹ وزیر پیشنهادی، ۱۷ نفر بالای ۶۰ سال، سه نفر بین ۵۵ تا ۶۰سال، دو نفر بین ۵۰ تا ۵۵ سال و ۲ نفر ۴۸ سال سن دارند. جوانترین وزرای پیشنهادی، ستار هاشمی برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و فرزانه صادق مالواجرد برای وزارت راه و شهرسازی هر دو با ۴۸ سال سن و پیرترین وزیر پیشنهادی، عبدالناصر همتی برای وزارت امور اقتصادی و دارایی با ۶۷ سال سن هستند.
نکته مهم دیگر درباره ترکیب وزرای پیشنهادی رئیسجمهور، حضور چهار نفر با سابقه حضور در دولت سیزدهم است. یکی از این چهرهها علیرضا کاظمی است که وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش شده است. کاظمی در ابتدای دولت سیزدهم و پس از آنکه حسین باغگلی، گزینه پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش از مجلس یازدهم رای اعتماد نگرفت، با حکم شهید رئیسی به عنوان سرپرست این وزارتخانه منصوب شد. کاظمی تا آذر ۱۴۰۰ سرپرست ماند و سپس جایش را به یوسف نوری داد. چهره دیگری که از دولت سیزدهم به فهرست وزرای پیشنهادی پزشکیان راه یافته، حجتالاسلام سیداسماعیل خطیب است. خطیب که در سه سال دولت قبل وزیر اطلاعات بود، بار دیگر به عنوان وزیر پیشنهادی این وزارتخانه به مجلس معرفی شده است. امینحسین رحیمی هم که وزیر دادگستری دولت سیزدهم بود، به عنوان گزینه پیشنهادی این وزارتخانه معرفی شده است.
عباس علیآبادی اما برخلاف کاظمی و خطیب و رحیمی، برای تصدی یک وزارتخانه متفاوت به فهرست پزشکیان راه یافته است. علیآبادی که خرداد ۱۴۰۲ و پس از استیضاح سیدرضا فاطمیامین، تصدی وزارت صنعت و معدن و تجارت (صمت) را به عهده گرفت و تا پایان دولت سیزدهم در این سمت ماند، از سوی پزشکیان به عنوان وزیر پیشنهادی نیرو به مجلس معرفی شده است. لیست پیشنهادی پزشکیان چند نکته جالب سیاسی با خود دارد. یکی از نکات مهم درباره فهرست پیشنهادی رئیسجمهور، نفوذ و نقش ویژه «شورای راهبری انتقال دولت چهاردهم» به ریاست محمدجواد ظریف است؛ به گونهای که ۶۰ درصد فهرست مزبور شامل احمد میدری، ستار هاشمی، عبدالناصر همتی، سیدعباس عراقچی، محمدرضا ظفرقندی، غلامرضا نوری قزلجه، فرزانه صادق، محسن پاکنژاد، سیدرضا صالحیامیری، سیدعباس صالحی و حسین سیمایی صراف، حاصل پیشنهاد کارگروههای این شوراست.
نکته جالب دیگر درباره فهرست رئیسجمهور، حضور سیدعباس صالحی به عنوان وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی است. صالحی که یکی از نامزدهای شورای راهبری انتقال دولت چهاردهم برای معرفی به رئیسجمهور برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود، ۴مرداد طی اطلاعیهای از این نامزدی انصراف داد. صالحی در آن اطلاعیه ضمن اعلام «معذوریت قطعی» خود برای پذیرش نامزدی وزارت ارشاد، یکی از دلایل عدم تمایل خود را استمرار حضور در موسسه اطلاعات یاد کرد. وقتی فهرست پزشکیان پیش از ظهر روز گذشته برای اولین بار توسط قالیباف در صحن مجلس قرائت شد، بسیاری از اینکه چرا نام محسن حاجیمیرزایی به عنوان وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش قرائت نشد، جا خوردند. وقتی بعدازظهر روز شنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۳ حضور ۱۳ روزه حاجیمیرزایی در منصب ریاست دفتر رئیسجمهور به پایان رسید، رسانهها شائبه کردند که حاجیمیرزایی وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش خواهد شد و به همین جهت او ترجیح داده نهاد ریاستجمهوری را ترک کند. با این حال پزشکیان ترجیح داد به جای حاجیمیرزایی، کاظمی را به مجلس معرفی کند. بررسی پیشینه کاری وزرای پیشنهادی نشان میدهد در فهرست پزشکیان سه نفر با گرایش اصلاحطلبی، دو نفر با گرایش اصولگرایی، هشت نفر با گرایش اعتدالی و شش نفر هم مستقل حضور دارند.
بعد از معرفی رسمی وزرای پیشنهادی، حالا نوبت کمیسیونهای تخصصی مجلس است تا با حضور وزرای پیشنهادی تشکیل جلسه داده و برنامههای آنها را مورد بحث و بررسی قرار دهند. جلسات کمیسیونهای تخصصی مجلس از امروز (دوشنبه ۲۲ مرداد) در دو نوبت صبح و بعدازظهر برای بررسی برنامه وزرا تشکیل خواهد شد. همچنین جلسات علنی مجلس شورای اسلامی برای بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم از روز شنبه هفته آینده (۲۷ مردادماه) و حداقل در دو نوبت صبح و بعد از ظهر تشکیل خواهد شد. نقش و جایگاه مجلس برای بررسی دقیق صلاحیت وزرای پیشنهادی، از اهمیت بالایی برخوردار است چراکه برونداد عملکرد مجلس میتواند در سطح کیفیت کابینه تاثیر کاملا بسزایی داشته باشد. آنطور که از مواضع رئیس مجلس و سایر نمایندگان مجلس برمیآید، رویکرد کلی مجلس در بررسی شرایط وزرای پیشنهادی، کاملا حمایتی و با هدف تشکیل دولت قوی و کارآمد است.
با اینکه نمایندگان در قبال فهرست رئیسجمهور باید با حسن نیت و همکاری حداکثری رفتار کنند، اما این انتظار را هم نباید از وکلای ملت داشت که صلاحیت وزرا را بدون حساسیت مورد بررسی قراردهند و در همین باره، عمل به وظایف نمایندگی، به هیچ صورت، تنافری با اصل شکلگیری دولت وفاق ملی ندارد.
احمد میدری - وزیر پیشنهادی تعاون کار و رفاه اجتماعی
متولد ۱۳۴۲ در آبادان است. او پیشتر معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دولت حسن روحانی بوده است. وی نماینده آبادان در دوره ششم مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس بود. در انتخابات زودهنگام ریاستجمهوری چهاردهم، میدری به عنوان مشاور اقتصادی مسعود پزشکیان در برنامه «میزگرد اقتصادی» شبکه یک سیما حاضر میشد.
علیرضا کاظمی - وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش
متولد ۱۳۴۴ در مشهد است. او در حوزه و دانشگاه تحصیل کرده و هماکنون عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان است. قبل از آنکه سرپرستی وزارت آموزشوپرورش در ابتدای دولت سیزدهم را به عهده بگیرد، مدیرکل آموزشوپرورش استان خراسانرضوی بود. کاظمی پیش از این، قائممقام دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر، مشاور وزیر آموزشوپرورش و رئیس سازمان دانشآموزی بود.
ستار هاشمی - وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات
متولد ۱۳۵۵ در یاسوج است. او دکترای مهندسی کامپیوتر دارد و استادتمام گروه مهندسی کامپیوتر شیراز است. ستار هاشمی که در وزارت ارتباطات دولت دوازدهم معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰) بود بعد از پایان این دولت به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور رفت و معاون توسعه فناوری و خدمات الکترونیک ثبتی در این
سازمان شد.
سیداسماعیل خطیب - وزیر پیشنهادی اطلاعات
متولد ۱۳۴۰ در قائنات است. وزیر اطلاعات در دولت سیزدهم سابقه حضور و فعالیت در اطلاعات عملیات سپاه و دفتر مقام معظم رهبری، ریاست مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضاییه و ریاست حراست آستان قدس رضوی را در کارنامه خود دارد. حضور در درس خارج فقه رهبر معظم انقلاب و آیات عظام فاضل لنکرانی، مکارم شیرازی و مرحوم آیتا... حاجآقا مجتبی تهرانی ازجمله سوابق حوزوی خطیب است.
عبدالناصر همتی - وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی
متولد ۱۳۳۶ در کبودرآهنگ است. همتی هماکنون استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران است. همتی فعالیت سیاسی خود را از سال ۱۳۵۹ در سازمان صداوسیما آغاز کرد و تا سال ۱۳۶۸ بهعنوان مدیرکل خبر فعالیت داشت. معاونت سیاسی سازمان صداوسیما، ریاست بیمه مرکزی، مدیرعاملی بانک سینا و مدیرعاملی بانک ملی ایران از دیگر سوابق مدیریتی همتی است. وی همچنین از سال ۱۳۹۷ تا سال ۱۴۰۰ در دولت دوازدهم رئیس کل بانک مرکزی بود.
سیدعباس عراقچی - وزیر پیشنهادی امور خارجه
متولد ۱۳۴۱ در تهران است. وی دانشآموخته کارشناسی روابط بینالملل از دانشکده روابط بینالملل وزارت امور خارجه است. عراقچی از سال ۱۴۰۰ تاکنون بهعنوان دبیر شورای راهبردی روابط خارجی فعالیت میکند. وی از سال ۱۳۹۶ تا سال ۱۴۰۰ سمت معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران را برعهده داشت. او همچنین از اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای ایران با گروه ۵+۱ بود.
محمدرضا ظفرقندی - وزیر پیشنهادی بهداشت و آموزش پزشکی
متولد ۱۳۳۷ در تهران است. ظفرقندی فوقتخصص جراحی عروق و استادتمام دانشگاه علوم پزشکی تهران است. وی اکنون دبیرکل انجمن اسلامی جامعه پزشکی ایران است. ریاست دانشگاه علوم پزشکی تهران و ریاست کل سازمان نظام پزشکی ایران از سوابق مدیریتی ظفرقندی است. وی از چهرههای نزدیک به جریان اصلاحات
محسوب میشود.
غلامرضا نوری قزلجه - وزیر پیشنهادی جهاد کشاورزی
متولد ۱۳۴۹ در بستانآباد است. نوری قزلجه دارای فوقلیسانس مهندسی کشاورزی و دانشجوی دکترای سیاست و توسعه کشاورزی است. وی هماکنون عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی است. معاونت پارلمانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مشاور استاندار آذربایجانغربی و مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری آذربایجانشرقی ازجمله سوابق نوری قزلجه است.
حسین سیمایی صراف - وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری
متولد ۱۳۴۷ در مشهد است. او علاوه بر تحصیلات حوزوی، دارای مدرک دکتری حقوق خصوصی از دانشگاه شهید بهشتی، کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی از دانشگاه تربیت مدرس و کارشناسی حقوق دانشگاه تهران است. سیماییصراف از شهریور سال ۱۳۹۸ تا اسفند سال ۱۴۰۰ پس از محسن حاجیمیرزایی و پیش از علی بهادریجهرمی، دبیر هیات دولت بود و سوابق اجرایی متعددی در وزارت علوم بر عهده داشته است.
فرزانه صادق مالواجرد - وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی
متولد ۱۳۵۵ در مالواجرد از توابع استان اصفهان است. وی دارای مدرک کارشناسی ارشد پیوسته معماری از دانشگاه تهران و دکترای شهرسازی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات است. دبیری شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و معاونت معماری و شهرسازی وزارت راهوشهرسازی در این وزارتخانه ازجمله سوابق فرزانه صادق است.
سیدمحمد اتابک - وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت
متولد ۱۳۳۷ است. او دارای مدرک کارشناسیارشد رشته مهندسی عمران از دانشگاه میشیگان آمریکاست. نایبرئیسی اتاق بازرگانی، معاونت اقتصادی بنیاد مستضعفان، مدیرعاملی و نایبرئیسی شرکت سیمان تهران و مدیرعاملی و نایبرئیسی هیات مدیره شرکت اکباتان از سوابق مدیریتی اتابک است.
امینحسین رحیمی - وزیر پیشنهادی دادگستری
متولد ۱۳۴۷ در ملایر است. وی دانشآموخته دکتری در رشته فقه و حقوق جزا و قاضی دادگستری است. نماینده مردم ملایر در مجلس هشتم، دادستان دیوان محاسبات کشور، رئیس کل دیوان محاسبات کشور، معاون سیاسی و امنیتی دادستان کل کشور و مشاور عالی رئیس قوه قضاییه ازجمله سوابق مدیریتی و اجرایی وی است.
سیدرضا صالحی امیری - وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی
متولد ۱۳۴۰ در بابل است. صالحیامیری دارای مدرک دکتری مدیریت دولتی است. رئیس کمیته ملی المپیک، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت یازدهم، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و سرپرست وزارت ورزش و جوانان از مهمترین سوابق اجرایی صالحیامیری است.
اسکندر مؤمنی - وزیر پیشنهادی کشور
متولد ۱۳۴۱ در قائمشهر است. مومنی دکترای امنیت ملی دارد و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم انتظامی است. ریاست پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا و دبیری ستاد مبارزه با مواد مخدر ازجمله سوابق مدیریتی مومنی محسوب میشود. مومنی از بنیانگذاران پلیس ۱۱۰ کشور است.
سید عباس صالحی - وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی
متولد ۱۳۴۳ در مشهد است. او در دولت یازدهم به معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منصوب شد. یک سال پایانی دولت یازدهم سرپرست این وزارتخانه و در دولت دوازدهم وزیر ارشاد شد. صالحی از ۱۸ خرداد ۱۴۰۱ تاکنون با حکم مقام معظم رهبری، نماینده ولی فقیه در موسسه اطلاعات و روزنامه اطلاعات و مدیرمسئول این روزنامه است. صالحی همچنین ریاست دانشگاه مذاهب اسلامی را نیز بر عهده دارد.
محسن پاکنژاد - وزیر پیشنهادی نفت
متولد ۱۳۴۵ در تهران است. او دانشآموخته کارشناسی مهندسی برق از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد مهندسی صنایع از دانشگاه صنعتی امیرکبیر است. پاکنژاد فعالیت شغلی خود را از ابتدای دهه ۱۳۷۰ در وزارت نیرو آغاز کرد. ریاست ستاد نظارت بر سوخترسانی وزارت نفت و مدیرکلی نظارت بر صادرات مواد نفتی و بازرسی فنی وزارت نفت از سوابق مدیریتی پاکنژاد است.
عباس علیآبادی - وزیر پیشنهادی نیرو
زاده ۱۳۴۰ در اراک است. او فارغالتحصیل کارشناسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف و کارشناسیارشد مکانیک دانشگاه تهران بوده و دکترای خود را از دانشگاه خواجهنصیرالدین طوسی با رشته کنترل گرفته است. وی فعالیتهای اجرایی و مدیریتی خود را از جهاد سازندگی شروع کرد و سپس به وزارت نیرو رفت و در بخش پروژههای برقآبی وزارت نیرو ادامه فعالیت داد. مدیرعاملی شرکت بزرگ «مپنا» ازجمله مهمترین سوابق اوست.
احمد دنیامالی - وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان
متولد ۱۳۳۹ در بندرانزلی است. او هماکنون نماینده مردم انزلی در مجلس شورای اسلامی است. دنیامالی دارای دکترای برنامهریزی شهری از دانشگاه علوم تحقیقات و کارشناسیارشد مهندسی معماری و شهرسازی از دانشگاه علم و صنعت ایران است. معاونت فنی و عمرانی شهردار تهران، ریاست فدراسیون قایقرانی، معاونت فدراسیون جهانی دراگون بوت و ریاست هیات مدیره باشگاه ملوان بندر انزلی از جمله سوابق دنیامالی است.
عزیز نصیرزاده - وزیر پیشنهادی دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
وزیر پیشنهادی دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح متولد ۱۳۴۳ در سراب است. وی از سال ۱۴۰۰ تاکنون، بهعنوان جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران فعالیت میکند. نصیرزاده همچنین در فاصله سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ فرمانده نیروی هوایی ارتش بود. وی همچنین در فاصله سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۶ ریاست ستاد نهاجا (معاونت هماهنگکننده نیروی هوایی ارتش) را برعهده داشت.