جزئیات تجارت ایران و روسیه

روند تجارت غیرنفتی ایران و روسیه در سال۱۴۰۱ برای دومین سال پیاپی با افزایش همراه بوده، گرچه از سرعت رشد آن کاسته شده است. همچنین طی شش ماهه نخست سال۱۴۰۲ نیز ارزش کل تجارت ایران و روسیه حدود ۱.۴میلیارد دلار (۴۴۰میلیون دلار صادرات و ۹۲۵ میلیون دلار واردات) بوده که رشد ۱۱.۵درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته است. از طرف دیگر بررسی محصولات مبادله شده بین دو کشور جالب است. برای مثال در سال۱۴۰۱ و همچنین طی شش ماهه ۱۴۰۲، چهار فصل ۴۴ «چوب و اشیای چوبی؛ زغالچوب»، ۱۰«غلات»، ۱۱«محصولات صنعت آردسازی، مالت، نشاسته وفکول، اینولین و گلوتن گندم» و ۷«سبزیجات، نباتات، ریشه و غدههای زیرخاکی خوراکی»، فصولی بودند که وابستگی ایران در آنها به روسیه از سایر گروههای کالایی بالاتر بوده است. در این گزارش میزان وابستگی ایران به روسیه در چهار گروه یاد شده به ترتیب ۲۹.۶، ۱۰.۵، ۹.۷ و ۹.۶درصد عنوان شده است. عمده کالاهای مبادله شده عمده کالاهای صادراتی ایران در سال۱۴۰۱ به روسیه نیز شامل «سایر اجزا و قطعات توربوجتها»، «سایر انواع میگو» و «کیوی تازه» بوده است. در اصل در سال گذشته میزان صادرات این سه محصول به روسیه به ترتیب ۶۸.۵، ۵۷.۸ و ۵۲.۹میلیون دلار بوده و همچنین به ترتیب ۹۸.۶، ۴۳.۵ و ۴۵.۱درصد از کل صادرات سه محصول یادشده از ایران به کشور روسیه انجام شده است. از طرف دیگر نکته قابلتوجه درخصوص ۱۰کالای عمده صادراتی ایران به روسیه در سال۱۴۰۱، سهم بالای آنها از صادرات کل کشور بوده است، به طوری که ۱۰کالای عمده صادراتی ایران به روسیه حدود ۴۸درصد از کل ارزش صادرات ایران به این کشور در سال۱۴۰۱ را تشکیل میدهد. همچنین این گزارش نشان میدهد در سال۱۴۰۱، «گندم معمولی»، «اجزا و قطعات رآکتورهای هستهای» و «چوب اره شده»، عمده کالاهای وارداتی ایران از روسیه بودهاند. میزان وابستگی ایران به واردات سه کالای یاد شده نیز به روسیه به ترتیب ۳۶درصد، ۱۰۰درصد و حدود ۸۵درصد بوده است. همچنین ۱۰کالای نخست وارداتی ایران از روسیه در سال۱۴۰۱حدود ۸۵درصد از کل واردات ایران از این کشور را تشکیل میدهد. در مجموع بررسی واردات روسیه طی سه سال گذشته(۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲) نشان میدهد که عمده نیاز وارداتی این کشور در این بازه مربوط به فصول ۸۴ «رآکتورهای هستهای، دیگهای بخار آبگرم، ماشینآلات و وسایل مکانیکی، اجزا و قطعات آنها»، ۸۵ «ماشینآلات و دستگاههای برقی و اجزا و قطعات آنها، دستگاههای ضبط و پخش صوت، دستگاههای ضبط و پخش صوت و تصویر تلویزیونی» و ۸۷ «وسایل نقلیه زمینی غیر از نواقل روی خط راهآهن یا تراموای و...» بوده که حدود ۳۹درصد از کل نیاز وارداتی این کشور را تشکیل میدهد. اما سهم ایران در برآورده کردن نیاز وارداتی روسیه در سه فصل یاد شده بسیار ناچیز بوده و تنها توانسته در میان ۱۰فصل عمده وارداتی روسیه در فصل ۸ «میوههای خوراکی، پوست مرکبات یا پوست خربزه و همانند» حدود ۵درصد از سهم بازار این کشور را از آن خود کند.