بوشهر؛پیشگام طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت

- از یک میلیارد اصله نهال در سراسر کشور چه تعداد به استان بوشهر تعلق می گیرد؟این رقم چند در صد از سهم کل کشور است؟

در طول چهار سال 14 میلیون و 400 هزار و سالانه 3 میلیون و 600 هزار نهال تعهدات مشخص شده برای استان بوشهر است. سهم استان 1.44 درصد از کل کشور است.

- در چه مناطقی کشت خواهند شد؟

این درختان در کل استان در مناطق ساحلی (کاشت حرا) و در مناطق غیرساحلی در چهار حوزه زیر کاشت می شود:

*احیا، غنی‏سازی و توسعه جنگل‌های طبیعی موجود که به دلایل مختلف (آتش‏سوزی، شیوع آفات گیاهی و جانوری، خشکسالی، قطع درختان، توسعه صنایع و معادن و ....) دچار آسیب شده ‏اند.
* زراعت چوب: در اراضی ملی و دولتی و زمین‏های کشاورزی اشخاص با درختان و گونه‏ های چوبده (مانند اکالیپتوس) با هدف تأمین چوب مورد نیاز صنایع سلولزی کشور و جلوگیری از خروج ارز برای واردات چوب ‏آلات و همچنین ایجاد فضای سبز، کاهش آلودگی و حفاظت از آب و خاک
* بیابانزدایی: ایجاد جنگل‏های دست کاشت در مناطق بیابانی و کویری با هدف جلوگیری از گسترش بیابان‌ها، تثبیت شن‏های روان، مقابله با طوفان‌های ماسه ‏ای و کانون‏های بحرانی ایجاد ریزگرد‌ها
 *توسعه درختکاری و فضای سبز درون شهرها، بوستان‏های روستایی، کمربند سبز حریم مناطق و اطراف جاده‏ها و بزرگراه‏ها

- از چه گونه هایی هستند آیا فقط از نوع گونه های بومی هستند یا گونه های جدید هم وجود دارند؟

گونه های مورد نظر شامل کهور پاکستانی، کنار، گز، انواع گونه آکاسیا شامل آکاسیا سالیسینا و آکاسیا ویکتوریا ، کهور ایرانی، پده، و گونه های زینتی شامل گل کاغذی، ختمی، چریش و برهان می باشد. همچنین برنامه ریزی و ابلاغ به شهرستان‏ها جهت تهیه قلمه و تولید گونه اشک و گونه‌ استبرق و اسکنبیل هم شده که تاکنون در نهالستانها تولید نشده است. بطور کلی تولید انواع گونه‌های بومی و یا سازگار با محیط و شرایط آب‌ و هوایی استان در دستور کار قرار دارد.

- چه دستگاه ها و نهاد هایی از این طرح حمایت کرده‌اند یا خواهند کرد؟

دستگاه های مختلف شامل استانداری، شهرداری ها، هلال احمر، آمورزش و پرورش، راهداری و حمل و نقل جاده ای، بنیاد مسکن، شرکت شهرک های صنعتی شرکت شهرک های کشاورزی و دیگر دستگاه ها و نهادها حمایت کرده اند. مهمترین ویژگی طرح مذکور مردمی بودن آن است و مقرر است بصورت نهضتی فراگیر و جهادی، تمام ظرفیت‏های موجود و مشارکت حداکثری آحاد و اقشار مختلف جامعه و صنوف و گروه‏های مختلف، نیروهای مسلح بویژه نیروی مقاومت بسیج، بسیج سازندگی، روحانیت معزز، دانشگاهیان و دانش‏ آموزان، خیرین، کانون‏های فرهنگی مساجد، انجمن‏های مردم ‏نهاد، نیروهای داوطلب هلال احمر، گروه‏های جهادی، بخش‏های مختلف اقتصادی و صنایع بویژه صنایع نفت و گاز، سرمایه‏ گذاران و حامیان بخش خصوصی، شوراهای اسلامی و دهیاری‏ ها و شهرداری‏ ها و همه نهادها، ارگان‏ها، سازمان‏ها و دستگاه‏های دولتی بکار گرفته شود.

- مثمر هستند یا بدون ثمر؟؟

عمدتاً درختان غیر میوه ده هستند. از نظر ما ثمر فقط میوه نیست و درختان جنگلی نیز مثمر هستند و هزاران فایده بر آنها قابل شمارش است. در هفته منابع طبیعی سال 1401 مقام معظم رهبری پس از غرس نهال تاکید بر کاشت درختان چوبده داشتند. اما از دیدگاه عموم عمدتا درختان غیرمثمر هستند. و درختان میوه ده در دستور کار قرار ندارد فقط به صورت محدود تولید و کاشت می شوند تولید با همکاری معاونت امور دام جهاد کشاورزی استان برای توسعه نوغانداری در دستور کار قرار دارد.

- این طرح چند درصد باعث بیابان زدایی در استان می شود؟

پاسخ به این سوال با ذکر یک عدد ممکن نیست اما تاثیر بسیار شگرفی در مقابله با بیابانزایی و کنترل کانون های بحرانی فرسایش بادی و مقابله با آلودگی های زیست محیطی دارد. از نظر مساحت در هر سال 12 هزار هکتار زمین برای کاشت و مقابله با بیابان زدایی در نظر گرفته شده است. البته کاشت درخت در اقلیم های بیابانی صرفا برای مدیریت و کاهش اثرات بیابان زایی است و این طور نیست با کاشت درخت در این مساحت از سطح بیابان های استان کاسته شود.

- جهت توسعه پارک های جنگلی هم برنامه ای دارید؟ یا نهال ها فقط در مناطق فاقد درخت کشت خواهند شد؟

برنامه ای برای افزایش پارکهای جنگلی در دست نیست. اما پارکهای موجود نگهداری و بهسازی می شوند و آمادگی وجود دارد بهره برداری و مدیریت پارکهای جنگلی به افراد حقیقی و علاقمندان به منابع طبیعی و بخش خصوصی و شوراها و دهیاری ها در قالب تهیه طرح و قرارداد مطابق ماده 3 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع احاله و واگذار شود. البته مالکیت پارک جنگلی به هیچ عنوان واگذار نمی شود.

- حفظ و حراست از این نهال ها از چه طریق صورت میگیرد؟

بخشی از نهالها که کاشته می شود با اعتبارات دولتی تخصیصی به منابع طبیعی و به شکل پیمانکاری حفاظت و آبیاری و مراقبت و نگهداری آنها در سه سال اول انجام خواهد شد. و پس ازآن نیز توسط نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی در گشت های حفاظتی و سرکشی های روزانه مراقبت و محافظت خواهند شد و درختانی که در مدارس ، دانشگاه ها، پادگانها، مزارع و بطور کلی در مناطق دارای مالکیت خصوصی و یا مالکیت دولتی، توسط دستگاه و سازمان و اداره مربوط به خود نگهداری و مراقبت خواهد شد و هیچ درختی بدون مشخص بودن فرد یا نهاد مراقبت کننده کاشته نمی شود.

- با توجه به اینکه ایران چهارمین کشور تولید کننده کربن هست این 14 میلیون اصله نهال چه سهمی در تصفیه هوا دارد؟

جنگل ها اکسیژن مورد نیاز برای زندگی را فراهم می کنند. کربن دی اکسید تولید شده را از بین می برند و در نتیجه هر درخت برگ دار در جنگل می تواند اکسیژن مورد نیاز برای ده نفر را تامین کند. هر هکتار از جنگل قادر است سالانه 5/2 تن اکسیژن (اکسیژن لازم برای10 نفر در سال) آزاد کند. در مجموع حدود 60 درصد از اکسیژن مصرفی جهان به وسیله فضای سبز تامین می شود از این رو تصفیه و تلطیف هوا و تامین اکسیژن مورد نیاز از کارکردهای مهم جنگل است. اگر 14 میلیون اصله نهال را معادل 140 هزار هکتار عرصه برای کاشت در نظر بگیریم با کاشت درخت در این سطح، معادل 350 هزار تن تولید اکسیژن می نماید.

- چند درصد در جلوگیری از وزش باد و گرد و خاک تاثیر دارند؟

در هر هکتار جنگل تا ۶۸ تن گردوغبار را هر بار در خود رسوب دهند. اگر 14 میلیون اصله نهال که تعهدات کاشت در استان هست را معادل 140 هزار هکتار عرصه برای کاشت در نظر بگیریم 9 میلیون و 520 هزار تن گرد و غبار حامل ذرات را جذب و رسوب می کند.

- بخش خصوصی در تولید این نهال ها چه سهمی دارند؟

علاوه بر تعهدات ذکر شده بخش خصوصی نیز 600 هزار اصله نهال سالیانه تولید خواهد کرد. البته بطور خاص تفاهم نامه مشارکتی با کارخانه سیمان مند دشتی برای ایجاد نهالستان با اعتبارات شرکت سیمان در محل کارخانه و تولید یک میلیون اصله نهال در هر سال منعقد شده است که عملیات اجرایی آن در آینده نزدیک شروع می شود.

- هزینه صرف شده جهت ایجاد این طرح؟

تاکنون 16 میلیارد ریال اعتبارات از منابع استانی برای این طرح اختصاص یافته است.

- نهال ها در کجای استان تولید و پرورش داده می‌شوند؟

این نهال ها در نهالستانهای تحت مدیریت منابع طبیعی شامل نهالستان بوشهر مرکزی، چاهکوتاه بوشهر، بردخون دیر، چهوک، کلمه، شبانکاره و سرکره دشتستان، بنک کنگان و نهالستان دشتی تولید و پرورش داده می‌شوند.

- در آخر چه توصیه و برنامه ای جهت ترویج فرهنگ درختکاری و حفاظت از درختان دارید؟

از همه مردم آگاه و فرهنگ مند استان بوشهر و همه اقشار و گروه ها برای مشارکت در این طرح مردمی دعوت می نماییم.

جام جم آنلاین بوشهر-زهرا ماندنیان فرد-خبرنگار