مصائب بیماران در نوروز

فکر کنید بیماری ناخواسته‌ای گریبان شما یا عضوی از خانواده شما را می‌گیرد و شما مجبور به مراجعه به پزشک متخصص هستید، اما در کمال تعجب می‌بینید تقریبا هیچ متخصصی در شرایط تعطیلات نوروز در دسترس نیست! آنچه وزارتخانه بهداشت و درمان می‌گوید البته که تناقض آشکار و تلخی با گزارش‌های میدانی جام‌جم دارد. پنجم فروردین، بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت و درمان خبر داد: «روزانه ۴۷ هزار پزشک متخصص و ۴۵۰۰ پزشک فوق‌تخصص فقط در ۶۶۴ بیمارستان دانشگاهی در تعطیلات نوروز فعالیت داشته‌اند.»

اما آنچه واقعیت پیرامونی نشان می‌دهد خبر اعلام‌شده تنها یک وجه تزئینی داشته و بس. تنها یک فقره نظرسنجی صداوسیما از ۱۹۰ نماینده مجلس نشان می‌دهد که ۵۵ درصد آن‌ها شکایت‌هایی از کمبود پزشک در ایام نوروز دریافت کرده‌اند. این موضوع را پیوست کنید به یک تجربه تلخ شخصی که از ۲۸اسفند تا ۱۳فروردین در تهران دربه‌در به‌دنبال یک متخصص مغز و اعصاب بودیم و دریغ از حتی یک پزشک متخصص که در سفر نباشد.

تلخ‌تر این‌که وقتی به یکی از جراحان مغز و اعصاب دست پیدا کردیم او از انجام عمل جراحی (که اذعان به فوریت آن داشت) سر باز زد چراکه معتقد بود «پرسنل اتاق عمل در تعطیلات نوروزی هستند» و همین ریسک خطر عمل را بالاتر می‌برد.

همایون سامه‌یح، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس معتقد است این رویه تازه‌ای نیست و حالا سال‌هاست که این مشکل در نظام سلامت ایران به چشم می‌خورد. او به جام‌جم می‌گوید: «متأسفانه در برخی موارد ممکن است کمبود پزشک متخصص و تجویز نامناسب توسط پزشک عمومی به مرگ بیمار منجر شود.»

او می‌گوید: «اغلب پزشکان متخصص مراکز دولتی ۱۳روز تعطیلات نوروز را در مرخصی به‌سر می‌برند و وضعیت شیفت‌ها و کشیک‌ها در پنج روز نخست سال هم نابسامان است درحالی‌که این موضوع مشکلات زیادی را برای بیماران به همراه دارد و سلامت آن‌ها را در معرض تهدید قرار می‌دهد.» آش، اما آن‌قدر شور بود که حتی آمار‌های پدرام پاک‌آیین، سخنگوی وزارت بهداشت و درمان هم چندان به چشم نیامد.

او همین دیروز اعلام کرد در فاصله ۱۲ روز ابتدایی سال جدید «سه‌میلیون و ۷۹۱هزار و ۹۲۰ بیمار به مراکز درمانی کشور مراجعه کرده‌اند و ۱۴هزار و ۳۹۷ عمل جراحی انجام شده است.»، اما در فاصله کمی از این اظهارنظر دیگر مسئول این وزارتخانه به نوعی به این مشکل مهم اعتراف کرد.

ابوالفضل باقری‌فرد، معاون آموزشی وزارت بهداشت اذعان کرد: «قطعا ارائه خدمات سلامت در ایام نوروز مثل ایام معمولی نیست و ضعیف‌تر می‌شود، اما وزارت بهداشت تاکید داشته که هیچ بیمار اورژانسی بدون دریافت خدمت از بیمارستان خارج نشود. بیماران غیراورژانسی ممکن است به مطب‌های خصوصی مراجعه کنند.» البته که راه فرار این وزارتخانه برای این گلایه پرتکرار هم قابل پیش‌بینی بود چراکه باقری‌فرد پس از اعتراف به کمبود پزشک متخصص در ایام نوروز بلافاصله به کمبود پزشک متخصص در نظام سلامت ایران اشاره کرده است. اغراق نیست بگوییم حداقل در روز‌های تعطیلات نوروزی دست کسی به پزشکان متخصص نمی‌رسد چراکه اغلب آن‌ها در سفر‌های نوروزی (اغلب خارج از کشور) به‌سر می‌برند و البته که بیماران در صف به انتظار بازگشت مانده‌اند.

بحث بر سر کمبود پزشک در نظام سلامت ایران مدت‌هاست که وجود دارد. این موضع در چند سال اخیر البته که مخالفان و موافقان بسیاری را هم به خود دیده است. دسته موافقان که البته اهالی بهارستان جزو آن‌ها هستند به آمار‌های پایین سرانه پزشک در ایران اشاره دارند و خواستار افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی هستند و در سوی دیگر مخالفانی هستند که باور دارند بستر آموزشی برای افزایش یکباره این افزایش وجود ندارد.

ماجرا از جایی تناقضات بسیاری به خود می‌بیند که بدانیم فارغ از سرانه پزشک نحوه توزیع پزشکان در ایران بسیار عجیب است، چراکه درصد بالایی از همین تعداد پزشک در شهر‌های بزرگ به‌ویژه در تهران متمرکز شده‌اند، اما این موضوع در رابطه با پزشکان متخصص رویه تلخ‌تری دارد.

در این موضوع دیگر مخالفی وجود ندارد و همگان باور دارند پزشکان متخصص در ایران رو به کاهش هستند و دسترسی به همان تعداد باقیمانده هم کار هرکسی نیست!