بازی خطرناک دودهایی که ته‌نشین می‌شود

شاید بعضی افراد این واکنش‌های شما را حساسیت بیش از اندازه بدانند و حس کنند مسأله را بزرگ می‌کنید، اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که حق با شماست. خبر کوتاه است و برنده! دود دست‌سوم یا همان ذرات باقیمانده ته‌نشین‌شده از دود سیگار روی سطوح مختلف و بدن، می‌تواند زمینه‌ساز بروز مشکلات پوستی شود. این مسأله تا حدی جدی است که اگر پدر و مادر نوزادی سیگاری باشند، خطر ابتلای فرزندشان به پسوریازیس دور از انتظار نیست. حالا متوجه شدید چرا حق با شماست؟

پژوهش‌های محققان دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید نشان می‌دهد نه‌تن‌ها دود دست‌اول و دست‌دوم خطرناک و مضر هستند، بلکه دود دست‌سوم نیز اثر منفی روی سلامت بدن افرادی دارد که با فردی سیگار زندگی می‌کنند. دلیل آن نیز انتقال آلاینده‌ها و مواد شیمیایی از دود سیگار به فضای اطراف و ته‌نشین‌شدن آن‌ها روی پوست بدن، موها، اشیای منزل فضای داخل خودرو، لباس و ... است.

دکتر شین ساکاماکی چینگ، دکترای زیست‌شناسی سلولی ملکولی که نخستین بار روی این مسأله تحقیق کرده است، می‌گوید: «پژوهش‌های انجام‌شده نشان می‌دهد قرارگرفتن پوست در معرض دود دست‌سوم (THS) زمینه‌ساز ایجاد واکنش‌های التهابی در پوست است؛ حتی ممکن است اثرات ناشی از قرارگرفتن در معرض دود دست‌سوم، شبیه به واکنش پوست خود افراد سیگاری باشد.»

سیگاری‌های غیرسیگاری

برای بررسی اثر دود دست‌سوم روی بدن، ۱۰فرد غیرسیگاری سالم انتخاب شدند. این افراد لباس‌های آغشته به دود سیگار را به تن کردند. از سه ساعت مشخص‌شده برای انجام این بررسی، هر نفر به مدت ۱۵دقیقه روی تردمیل قرار گرفت. این کار با هدف افزایش تعرق و بالارفتن میزان سطح جذب از پوست انجام شد. در فاصله‌های منظم، نمونه‌های خون و ادرار از افراد جمع‌آوری شد تا تغییرات پروتئین و نشانگر‌های استرس اکسیداتیو اندازه‌گیری شود. نتیجه بررسی‌ها نشان داد که دود دست‌سوم می‌تواند باعث آسیب سلولی و بافتی شود. به گفته ساکاماکی چینگ، از پژوهشگران این مطالعه از آزمایشگاه کیت در کالیفرنیا، نتیجه بررسی‌ها نشان داده است که قرارگرفتن در معرض دود دست‌سوم باعث افزایش نشانگر‌های زیستی (بیومارکرها) ادراری بیانگر آسیب اکسیداتیو به دی‌ان‌ای، چربی‌ها و پروتئین‌ها می‌شود. این نشانگر‌های زیستی، حتی پس از پایان این پژوهش، برای مدتی در بدن بالا باقی ماندند. او اضافه می‌کند: «در افراد سیگاری نیز همین نشانگر‌های زیستی، به همین صورت بالا گزارش می‌شود.»

از پوست شدن تا التهاب

این مطالعه نشان داد که قرار گرفتن در معرض دود دست‌سوم، نشانگر‌های زیستی خاص مرتبط با بیماری‌های پوستی مانند درماتیت تماسی و پسوریازیس را افزایش می‌دهد. این نتیجه کاملا منطقی به نظر می‌رسد به این دلیل که پوست بدن، بیش از هر اندام دیگری با گستردگی بیشتر در معرض دود سیگار قرار دارد. ساکاماکی چینگ می‌گوید: «حتی نگران‌کننده‌تر از تاثیر دود دست‌سوم روی پوست، مضرات اکسیداتیو این نوع دود است. به این دلیل که می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به بیماری‌های دیگری مانند سرطان، بیماری‌های قلبی و گرفتگیرگ‌ها شود.»

نکته دیگر این‌که، مواجهه با دود سیگار دست‌دوم و سوم، می‌تواند ناگهانی و ناخواسته باشد. پرفسور پرو تالبوت، زیست‌شناس سلولی از دانشگاه کالیفرنیا ریورساید می‌گوید: «اگر خودروی دست‌دوم، متعلق به فردی سیگاری را خریداری کنید، خود را در معرض خطر قرار داده‌اید. همین مسأله درباره اقامت در اتاق هتلی که پیش از شما فردی سیگاری در آن اقامت داشته هم صادق است.»

همه این نتایج از یک بررسی سه‌ساعته با جمعیتی کوچک به دست آمده است؛ بنابراین پژوهشگران در فکر گسترش این بررسی با جمعیت بیشتر هستند. علاوه‌براین‌که افرادی که برای ترک‌سیگار از سیگار‌های الکترونیکی استفاده می‌کنند نیز باید به این بررسی اضافه شوند. دکتر‌ساکاماکی چینگ می‌گوید: «نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد قرارگرفتن در معرض دود دست‌سوم، زمینه‌ساز ابتلا به بیماری‌های پوستی ناشی از التهاب است. این پژوهش می‌تواند به پزشکان در تشخیص عوارض افرادی که در معرض دود دست‌سوم هستند کمک کرده و از سوی دیگر به توسعه سیاست‌های نظارتی مربوط به اصلاح محیط‌های داخلی سربسته آلوده به دود دست‌سوم تاکید کند.»

روزنامه جام جم