1- با فرزندتان درمورد فعالیت آنلاین او صریح صحبت کنید
به محض اینکه فرزندتان شروع به گشتوگذار در اینترنت کرد و به آن دسترسی یافت، با او درباره مطالبی که میخواند، تماشا میکند و با چه کسانی به صورت آنلاین ارتباط برقرار میکند، صحبت کنید و همچنان که بزرگتر میشود گفتوگو را ادامه دهید. از فرزندتان بپرسید از چه سایتهایی بازدید یا از چه برنامههایی استفاده میکند، فهرستی بنویسید و با هم به آن نگاه کنید. با فرزند خود درخصوص آنچه فکر میکنید مناسب است، صحبت و به او یادآوری کنید این مسأله ممکن است برای سایر والدین و فرزندانشان متفاوت باشد. به صحبتهای فرزندتان گوش دهید و درمورد آنچه برای خانواده شما مناسب است به توافق برسید. به یاد داشته باشید زمانی فرا میرسد که آنها خارج از خانه امن، به اینترنت دسترسی خواهند داشت و شما باید آنها را برای آن روز هم آماده کنید. بسیار مهم است که به آنها درمورد رفتار آنلاین خود نیز آموزش دهیم و اینکه چگونه باید مراقب رفتار، تعامل با مردم و نمایندگی خود در چنین فضای عمومی باشند. آنها باید همیشه به یاد داشته باشند اینترنت، فضایی خصوصی نیست.
2- صفحهنمایشها و دستگاهها را در جایی که بتوانید آنها را ببینید، نگه دارید
همیشه بر زمان آنلاین بودن فرزندتان نظارت داشته باشید، بهویژه کودکان کوچکتر. رایانه را در یک نقطه مرکزی در خانه قرار دهید تا بهراحتی مراقب کارهایی که فرزندتان به صورت آنلاین انجام میدهد و مشاهده میکند، باشید.
برای دستگاههای تلفنهمراه، میتوانید آنها را طوری تنظیم کنید که رمزهای عبور وایفای را فراموش کنند تا فرزندانتان نتوانند بدون اطلاع شما آنلاین شوند. همچنین میتوانید توافق کنید در اتاق خواب تبلت، لپتاپ یا بازی وجود نداشته باشد. برای کودکان کوچکتر، باید پس از آنلاین شدن فرزندتان، سابقه مرورگر را بررسی کنید تا ببینید از چه سایتهایی بازدید میکند. این بدیهی است که با بزرگتر شدن کودکان و یافتن چگونگی پاک کردن تاریخچه دشوارتر میشود که دلیل بیشتری برای باز کردن سر صحبت و گفتوگو درمورد استفاده از اینترنت در سنین پایین است.
3- کنترلهای والدین را بشناسید
جستوجوهای آنلاین میتواند به نتایج نه چندان اخلاقی منجر شود؛ بنابراین عاقلانه است بدانید چگونه از کنترل والدین/محدودیتهای جستوجوی ارائه شده توسط مرورگرهای وب، ارائهدهنده خدمات اینترنت و دستگاهها استفاده کنید. برای مثال، ویژگی SafeSearch Filters در گوگل سایتهایی را که دارای مطالب جنسی صریح هستند، مسدود میکند. برای روشن کردن آن، به تنظیمات/فیلترهای جستوجوی ایمن بروید. اگرچه 100درصد دقیق نیست اما کنترلهای والدین میتوانند به جلوگیری از دیدن و دسترسی فرزندتان به مطالب خشونتآمیز یا جنسی کمک کنند. به intenetmatters.org/parental-controls مراجعه کنید. برای ابزارها و ویژگیهای امنیتی پرداخت میشود، حفاظت و کنترل بیشتری ارائه میکند.
4- بدانید دوستان آنلاین فرزندانتان چه کسانی هستند
به عنوان بزرگسال، ما میدانیم برخی از افراد آنلاین، آن چیزی که میگویند نیستند اما کودکان و جوانان ممکن است درمورد اینکه با چه کسی چت میکنند، سادهلوحانه رفتار کنند و این مسأله نگرانکننده است، بهخصوص اگر از سنین پایین به آنها آموزش داده نشود که باید رفتارشان در فضای آنلاین عاقلانه و محتاطانه باشد. مطمئن شوید در حلقههای رسانههای اجتماعی فرزندتان دوست و مخاطب میشوید و از نظارت بر پستها اطمینان حاصل کنید. فرزندان شما ممکن است مقاومت کنند اما به آنها بگویید که یکی از شروط شما برای اجازه دسترسی به آنهاست.
5- برای محافظت از حریم خصوصی آگاهانه به اشتراک بگذارید
اگر فرزند شما کاربر معمولی شبکههای اجتماعی است، باید از خطر عمومی شدن اطلاعات شخصی یا تصاویر پس از انتشار آن آگاه باشد. در حالی که آنها به طور کامل عواقب افشای اطلاعات شخصی آنلاین را درک نمیکنند، باید به آنها بیاموزید در مورد مطالبی که پست میکنند و به اشتراک میگذارند، فکر کنند و محتاط باشند. فرزندانتان را تشویق کنید قبل از ارسال هر چیزی از خود بپرسند آیا اطلاعات(مانند نام، شماره تلفن، آدرس خانه، ایمیل، نام مدرسه) یا عکس چیزی است که در فضای غیرآنلاین به یک غریبه میدهند؟ اگر پاسخ منفی است، آن را پست نکنید.
اگر فرزندتان، عکسها یا پستهایی را بهصورت آنلاین به اشتراک میگذارد، از فرزندتان بخواهید به شما اجازه دهد آنچه را به اشتراک میگذارد، ببینید یا از یک خواهر یا برادر بزرگتر بخواهید قبل از اشتراکگذاری عکسها را بررسی کند.
6- کنترل ردپای دیجیتال خانواده خود را حفظ کنید
هر تصویر و جزئیات شخصی که در رسانههای اجتماعی و اینترنت به اشتراک گذاشته میشود، به ردپای دیجیتال افراد کمک میکند. خطر بزرگ این است که وقتی اطلاعات به صورت عمومی به اشتراک گذاشته میشود، میتوان از آن به روشهایی استفاده کرد که انتظار ندارید و نمیتوانید کنترل کنید. همچنین باید فرض کنید هر چیزی که آنلاین میشود دائمی است(گاهی اوقات میتوان آن را حذف کرد اما نه همیشه قبل از اینکه دیگران آن را ببینند و ذخیره کنند). به همین دلیل، کودکان و نوجوانان باید در حفاظت از تصاویر و اطلاعات خود هوشمندانه عمل کنند. همین امر درمورد والدینی که بهطور مرتب تصاویری از فرزندان خود را منتشر میکنند نیز صدق میکند. به فرزندتان بیاموزید ردپای دیجیتال خود را کنترل کند و تنها با افرادی که میشناسند و به آنها اعتماد دارند، مطلب را اشتراک گذاری کنند. به جای ارسال پست برای همه دوستان خود در رسانههای اجتماعی، آنها را تشویق کنید که دوستان خود را انتخابی معین کرده و از تنظیمات حریم خصوصی در پلتفرمهای رسانه اجتماعی استفاده کنند.
7- به فرزندان خود بیاموزید مکان خود را خصوصی نگه دارند
بیشتر برنامهها، شبکهها و دستگاهها دارای ویژگیهای برچسبگذاری جغرافیایی هستند که مکان شما را عمومی میکنند و میتوانند مستقیم شخصی را به سمت شما هدایت کنند. این ویژگیها باید بهدلایل واضح حریم خصوصی و ایمنی خاموش شوند. عکسهای دیجیتال همچنین حاوی ابرداده(اطلاعات مربوط به زمان، تاریخ و مختصات GPS) هستند که ممکن است بیشتر از آنچه شما میخواهید نشان دهند. برخی از پلتفرمهای رسانههای اجتماعی بهطور خودکار این دادهها را پنهان یا حذف میکنند اما نه همه، بنابراین وظیفه خود را انجام دهید و بدانید چه مقدار اطلاعات را به اشتراک میگذارید.
8- زمان آنلاین بودن را دنبال کنید
دستورالعملهای فعالیت بدنی توصیه میکنند کودکان بین پنج تا 17سال نباید بیش از دو ساعت در روز از صفحه نمایش استفاده کنند. بنابراین، نظارت بر زمان آنلاین فرزندتان، بهویژه کودکان کوچکتر، مهم است تا مطمئن شوید عادتهای بد ایجاد نمیکنند. از فرزندان خود بخواهید در یک دوره زمانی، مثلا 30دقیقه در هر جلسه صفحه نمایش را کنار بگذارند. یک تایمر را تنظیم کنید تا خاموش شود. فراموش نکنید این زمان پایانی غیرقابل مذاکره باشد. همچنین باید وایفای خانه را در ساعت مشخصی هر شب (به طور ایدهآل قبل از خواب) خاموش کنید تا هیچکس از اینترنت استفاده نکند. همچنین میتوانید چند روز را در خانهتان «بدون صفحه» بسازید تا همه را تشویق کنید راههای فعالتر یا کمتر مبتنی بر فناوری را برای سرگرم کردن خود دنبال کنند.
9- شبکه اجتماعی هوشمند باشید
خود را در مورد راههای ایمن بودن در شبکههای اجتماعی بهروز نگاه دارید تا بتوانید بهترین توصیهها را به فرزندان خود ارائه دهید. در شبکههای اجتماعی و برنامههایی که فرزندانتان استفاده میکنند، ثبتنام کنید و نحوه استفاده از تنظیمات حریم خصوصی و مکانیسمهای گزارشدهی را بیاموزید. درباره اینکه چگونه آنها میتوانند در شبکههای اجتماعی ایمن بمانند، صحبت کنید؛ از جمله صحبت کردن با یک فرد مورد اعتماد هنگام نگرانی و آگاهی از آنچه قلدری آنلاین است تا هم به عنوان یک مجرم و هم قربانی اطلاعات مورد نیاز را کسب کنید.اگر فرزند شما از شبکههای اجتماعی استفاده میکند، مطمئن شوید میداند چگونه پستهای نامناسب یا توهینآمیز را گزارش دهد یا کسی را مسدود کند یا اطلاعات را خصوصی نگه دارد.
10- با مثال رهبری کنید
الگو بگیرید و همیشه از نوع رفتار آنلاین مثبتی که دوست دارید فرزندانتان استفاده کنند تقلید کنید. اگر هنگام آنلاین بودن شما محتاط و محترمانه رفتار کنید، به احتمال زیاد راه شما را دنبال خواهند کرد. این شامل محدود کردن زمان صفحه نمایش شما نیز میشود. در نهایت شما نمیخواهید ترس را به فرزندتان القا کنید یا مانع تجربه مزایای آموزشی، سرگرمی، اجتماعی و سایر مزایای اینترنت شوید، بلکه مهارتها و دانش لازم را به او بدهید تا بداند چگونه میتواند بهترین استفاده را ببرد و از خطرات دوری کند. در نهایت فراموش نکنید که گذراندن وقت در خانه می تواند فرصتی عالی برای فرزندان شما باشد. فرزندتان را تشویق کنید تا از ابزارهای دیجیتالی استفاده کند که او را به حرکت در می آورد، مانند ویدئوهای ورزشی آنلاین برای بچه ها و بازیهای ویدئویی که نیاز به حرکت فیزیکی دارند.
منبع: ضمیمه کلیک روزنامه جامجم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد