قـصه‌هایی که جا ماند

به گزارش جام جم آنلاین، قصه‌های این هشت سال، ریشه‌ها و نتایج آن را می‌توان کتاب کرد، درباره‌اش سریال و فیلم ساخت، برنامه روی آنتن فرستاد و.... هر چند در این سال‌ها آثار زیادی بر پرده نقره‌ای رفتند و اکران شدند؛ در شبکه‌های تلویزیونی با قالب سریال و تله‌فیلم به پخش رسیدند و...، اما گاهی شاهد نگاه‌های مشترک کارگردانان برای پرداختن به این واقعه بودیم که باعث شد آثاری دور از خلاقیت و تازگی خلق کنند و صرفا مشقی از روی دست فیلم‌ها و سریال‌های موفق این ژانر بنویسند. البته تعدادی هم از زاویه‌ای نو به این اتفاقات نگریستند و آثاری درخور ساختند. همانطور که اشاره شد، سوژه دفاع مقدس چه به صورت کلان و چه به صورت خرد در چند سریال تلویزیونی مثل «در چشم باد»، «همچون سرو»، «پرواز پرستو‌ها»، «رقص پرواز»، «شوق پرواز» و... محور قرار گرفته است؛ با این وجود عده‌ای هستند که از کم‌کاری برای معرفی و پاسخ به پرسش‌های نسل جدید درباره این برهه تاریخی، به ویژه در سال‌های اخیر گله دارند. با بررسی نگاه تعدادی از سریال‌هایی که کاملا قصه خود را به فضای جبهه و جنگ اختصاص دادند یا در برخی قسمت‌های خود وارد این فضا شدند، تحلیل امیر پوروزیری را هم نسبت به لزوم نوآوری، دلیل کم‌کاری در این ژانر و همچنین چند و، چون کار‌هایی که تاکنون در این زمینه برای تلویزیون تولید شده، آورده‌ایم.

روز‌های حمله
«کیمیا» سریال ۱۱۰ قسمتی که از شبکه دو پخش شد، بخش‌هایی از قصه‌اش در خرمشهر، پیش، حین و پس از جنگ می‌گذشت؛ روز‌هایی که خرمشهر به اشغال نیرو‌های عراقی درمی‌آید. شخصیت‌های اصلی در این شهر حضور داشتند و کیمیا با بازی مهرآوه شریفی‌نیا از نزدیک شاهد اسیر شدن برادرش بود. همچنین در بخش‌هایی کوتاه، شخصیت شهید محمد جهان‌آرا با نقش‌آفرینی حامد بهداد در روز‌های بحرانی شهر تصویر شد. کیمیا یکی از سریال‌هایی تلویزیونی است که گرچه موضوع اصلی آن دفاع مقدس نبود،، اما این ایام، نقش مهمی در شکل‌گیری قصه آن ایفا می‌کرد.

بازگشت به شهر
«خاک سرخ» از سریال‌هایی بود که در جریان قصه‌ای خانوادگی، اشغال خرمشهر را روایت می‌کرد. این نخستین سریال ابراهیم حاتمی‌کیا بود که اوایل دهه ۸۰ روی آنتن شبکه یک سیما رفت. ماجرا با جست‌وجوی یک دختر برای یافتن خانواده‌اش در خرمشهر -که در آستانه جنگ است- پا می‌گیرد و در درگیری‌های مردم و نیرو‌های عراقی پیش می‌رود. «خاک سرخ» برای گفتن از فضای جنگ، دست روی ماجرای خرمشهر گذاشته بود و البته در کنار این موضوع، ماجرا‌های عاطفی و حتی سیاسی را به تصویر می‌کشید.

عشق سال‌های جنگ
«مینو» سریالی به کارگردانی امیرپوروزیری است که سال ۹۷ پخش شد و قصه‌ای عاشقانه را در روز‌های منتهی به اشغال خرمشهر روایت می‌کرد. این ماجرای عاشقانه میان مینو (پرستار) و جاسوس عراقی شکل می‌گیرد و در میان خون و نبرد، این خط قصه هم ادامه می‌یابد. نگاه مینو هم به جنگ از زاویه روز‌های اشغال خرمشهر بود. این بخش از دوران دفاع مقدس در بسیاری از آثار دیده شده است، اما کمتر درباره پس‌گرفتن شهر از چنگ نیرو‌های بعثی سریال و فیلمی دیده‌ایم و تعداد این آثار معدود است.

ترس پشت خاکریز
فیلم سینمایی «لیلی با من است» جزو نخستین آثار جنگی بود که با زبان کمدی و بیانی تازه، در قالب مینی‌سریال روی آنتن تلویزیون رفت. این سریال به کارگردانی کمال تبریزی و با بازی به‌اندازه پرویز پرستویی قصه حضور اشتباهی یک مرد جان‌دوست را در خط مقدم روایت می‌کرد. او که برای تصویربرداری و با ترس فراوان وارد جبهه شده بود، به مرور پایش به خط اصلی نبرد باز شد و کم‌کم نگاهش تغییر پیدا کرد. کمدی بودن این سریال در زمانی که بسیاری از نگاه طنازانه به وقایع تلخ جنگ واهمه داشتند، آن را یکی از تاثیرگذارترین‌ها کرده است.

نوشین مجلسی - گروه رسانه / روزنامه جام جم