فرار از تکرار

از واتس‌اپ گرفته که خود را جایگزین تلگرام کرده، تا اینستاگرام که سرگرمی و کسب‌وکار خیلی‌ها در ایران به این اپلیکیشن گره خورده است.

همین چند روز پیش بود که خبر تغییر نام فیسبوک به گوش رسید، فیسبوک در یک اعلام رسمی نام خود را به «متا» تغییر داد. البته شاید بهتر بود فیسبوک (اینستاگرام و واتس‌ اپ) قبل از تغییر نام، به دنبال رفع مشکلات کاربران بود؛ مشکلاتی که گهگاه راه‌حل تعریف‌‌شده‌ای هم برای حل آن وجود ندارد. به هرحال کمپانی فیسبوک طبق آخرین آمار نصب دارای چهار نرم‌افزار پر دانلود جهان است و این تغییر در برندینگ، فیسبوک را بیش‌ازپیش حائز اهمیت کرده است.

در این گزارش به بهانه تغییر نام فیسبوک قصد داریم نگاهی به چند ری‌ برندینگ بزرگ جهان در حوزه دیجیتال قبل از فیسبوک بپردازیم.

الفبت؛ گوگل سابق

اگرچه هنوز هم نام گوگل بر سر زبان‌هاست اما شرکت مادر (شرکت اصلی که گوگل یکی از زیرمجموعه‌های آن است) چند سال پیش نام خود را به الفبت (الفبا) تغییر داد.

این تغییر درست زمانی رخ داد که گوگل با سرمایه‌گذاری روی چند استارت‌آپ کوچک‌تر از خود مانند یوتیوب و سرمایه‌گذاری روی طرح‌های داخلی مانند گوگل پلاس و گوگل مپس تبدیل به برندی بزرگ شده بود.

گوگل نام موتور جست‌وجوگر خود را تغییر نداد و همین امر باعث شده که همچنان نام گوگل نسبت به الفبت بیشتر برای کاربران آشنا باشد.

اینستاگرام؛ بربن (Burbn) سابق

اینستاگرام امروز که فیسبوک مالک آن است قبل از این با نام بربن شناخته می‌شد. این نرم‌افزار ابتدا برای اشتراک‌گذاری مکان‌ها طراحی شده بود ولی به مرور زمان اشتراک‌گذاری تصاویر در آن محبوبیت بیشتری پیدا کرد.

مدیران شرکت تصمیم گرفتند که نام این اپلیکیشن را تغییر دهند. آنها از ترکیب دو عبارت (Instant Photo + Telegram) عبارت اینستاگرام را تولید کردند. امروز بسیاری از کاربران نمی‌دانند که اینستاگرام نام دیگری هم داشته است.

توییتر؛ اودئو (Odeo) سابق

شبکه اجتماعی توییتر که امروز یکی از مشهورترین شبکه‌های اجتماعی در جهان است، یکی از بزرگ‌ترین تغییرنام‌های جهان را انجام داده است. توییتر قبل از این‌که به شکل امروزی عرضه شود یک پلتفرم آنلاین پادکست بود. مدیران توییتر در یک تصمیم عجیب پلتفرم خود را به میکروبلاگ (فضایی که امکان بارگذاری متن کوتاه در آن وجود دارد) تغییر دادند.

نام توییتر نیز پس از این تغییر اعلام شد و این نام امروز جهانی شده است. جالب است بدانید که عبارت توییت به عنوان یک فعل در زبان انگلیسی همه‌گیر شده است.

آمازون؛ ریلنت‌لس (Relentless) سابق

آمازون که امروز به یکی از مشهورترین سایت‌های فروش اینترنتی خرده‌فروشی تبدیل شده است ابتدا با نام ریلینت‌لس کار خود را آغاز کرده است. تغییر نام آمازون توسط جف‌بزوس، بنیانگذار آن با دلایل منطقی و جالبی انجام شده است.

جف معتقد بود که نام خوب نامی است که وقتی اسامی را به صورت الفبایی مرتب می‌کنند بالای جدول قرار بگیرد. به همین دلیل آمازون را انتخاب کرد که با حرف A انگلیسی شروع می‌شد.

جف نام آمازون را از یک فرهنگ‌لغت استخراج کرد. او معتقد بود که آمازون برای خیلی از مردم جهان شناخته شده است و اگر نام فروشگاه اینترنتی خود را آمازون بگذارد احتمالا راحت‌تر در ذهن کاربران جای خواهد گرفت.

ای‌بی (eBay)؛ آکشن وب (AuctionWeb) سابق

تا قبل از این‌که آمازون شهرت امروز خود را به دست آورد، وبسایت ای‌بی بدون رقیب در دنیای فروش آنلاین حرکت می‌کرد. اما جالب است بدانید که نام ای‌بی نیز قبلا چیز دیگری بوده است. آکشن وب نامی بود که بنیانگذاران ای‌بی برای آن انتخاب کرده بودند.

این سایت با تمرکز بر ایجاد یک مارکت‌پلیس آنلاین(Online Market Place؛ فضایی که امروز بتوانند بدون واسطه به صورت آنلاین خرید و فروش کنند) شکل گرفت و زمانی که این سایت توسط افراد زیادی مورد استقبال قرار گرفت نام فروش اینترنتی (eBay) برای آن انتخاب شد.

نمونه‌های ایرانی تغییر نام

در ایران هم نمونه‌هایی از ریبرندینگ کسب‌وکارها را شاهد بوده‌ایم. از تاکسی‌یاب که اولین سرویس تاکسی آنلاین بود و بعدها به اسنپ تغییر نام داد. «بدو فود» و «زود فود» هم استارت‌آپ‌هایی در حوزه تهیه غذای آنلاین بودند که بعد از ادغام توسط اسنپ خریداری شدند و به اسنپ فود تغییر نام دادند.

«روکولند» هم که استارت‌آپی در زمینه فروش محصولات تازه بوده و جایگاه خوبی را بین کاربران ایرانی پیدا کرده بود توسط دیجی‌کالا خریداری شد و این استارت‌آپ نیز امروز با نام دیجی‌کالا فرش مطرح شده است. البته معمولا تغییر نام‌ها در کشور ما بعد از خرید مالکیت استارت‌آپ توسط کسب‌وکارهای بزرگ‌تر اتفاق افتاده است.

برخی کسب‌وکارها نیز به دلیل ارائه خدمات مشابه با هم ادغام شده و نام یکی از آنها به نام کسب‌وکار ادغام شده انتخاب شده است. نت‌برگ و تخفیفان با نام تخفیفان، آلونک و شیپور با نام شیپور، آواتک، شزان، نوآوا و زاویه با نام حقوقی هم‌آوا نمونه‌هایی از این ادغام‌ها و تغییرنام‌ها است.

محسن سمسارپور - پژوهشگر حوزه فناوری اطلاعات / ضمیمه کلیک روزنامه جام جم