اسم رمز عملیات غرب علیه لبنان

انفجار بندر بیروت در سال گذشته میلادی، آخرین تصویری است که از این کشور کوچک و زیبا رسانه‌ای شد. در پی آن، انفجار هولناک که به استعفای دولت پیشبرد امور حسن دیاب منجر شد، از حدود11 ماه پیش سعد حریری مکلف شد دولتش را برای سامان دادن به وضعیت لبنان تشکیل دهد.

اما سعد حریری با طولانی کردن فرآیند معرفی کابینه‌اش و چشمداشت به بازیگران خارجی موثر در لبنان، با استعفایش برای دومین بار، این کشور کوچک و زیبا را که امروز با بحران فراگیر اقتصادی و اجتماعی مواجه است، وارد مرحله جدیدی از چالش‌های ساختاری و مسائل غیرقابل پیش‌بینی کرد.

فرزند سرمایه‌دار رفیق حریری، نخستین بار وقتی در سفر به عربستان، استعفایی اجباری و البته سینمایی انجام داد، در نهایت از مسیر فرانسه به لبنان بازگشت و همچون یک قهرمان پوشالی از سوی دولت و ملت مورد استقبال قرار گرفت.

پشت صحنه‌های آن استعفای اجباری که غرور لبنانی را لکه‌دار کرد و اخبار درز پیدا کرده در رسانه‌ها از آن رویداد بی‌مانند هنوز جذاب، غیرقابل باور و تماشایی و خواندنی است.

در آن زمان، بهانه برجسته حریری برای استعفا، قدرت و دخالت حزب‌ا... در دولت بود؛ موضوعی که همان زمان مشخص شد دیکته سعودی‌ها و البته آمریکایی‌ها برای وی به حساب می‌آمد.

این بار اما استعفای حریری در حالی صورت گرفت که بحران سیاسی در لبنان، این کشور را به بحران اقتصادی کشانده و این کشور با کمبود شدید سوخت، دارو، افزایش قیمت دلار و افزایش قیمت کالاهای اساسی مواجه است.

استعفایی که متفاوت از قبل بیشتر شبیه رمز عملیات برای حیات سیاسی لبنان محسوب می‌شود و احتمالا می‌توان آن‌را بخشی از یک سناریوی خارجی درباره این کشور به حساب آورد؛ موضوعی که روزها و هفته‌های آینده صدق و کذب آن‌را مشخص خواهد کرد.

از منظر تحلیلگران منطقه‌ای با محور قرار دادن تشکیل یا عدم تشکیل دولت اصلاحات، دو سناریو از ابتدا متصور بود.

سناریوی نخست: فشار بر جریان ۸ مارس شامل حزب‌ا...، جنبش امل و جریان ملی آزاد و دیگر گروه‌های مرتبط با آنها به گونه‌ای که سبب شود از مواضع خود در قبال ترکیب دولت آینده لبنان عقب‌نشینی کنند و دولت اصلاحات را بپذیرند.

تهدیدهای آشکار فرانسه طی هفته‌های اخیر و فشار تحریم‌های آمریکا طی چند ماه گذشته در سطح سیاسی و اقتصادی در مسیر همین سناریو بوده است. از طرفی آنها با طراحی عملیات رسانه‌ای مشخص علیه جریان 8 مارس و به‌خصوص حزب‌ا...، تلاش کرده این جریان را مقصر اصلی مسائل لبنان و بحران فراگیرش معرفی کنند.

سناریوی دوم: این‌که در صورت عدم موافقت رئیس‌جمهور با کابینه پیشنهادی نخست‌وزیر مکلف یا عدم توافق طرفین، سعد حریری باید از تشکیل دولت استعفا کند. در این صورت با استمرار و افزایش بحران اقتصادی نارضایتی‌های عمومی در لبنان افزایش خواهد یافت.

اکنون سناریوی دوم تحقق یافته است. بر این مبنا فرانسه و آمریکا، بحران اقتصادی و سیاسی موجود را تا زمان برگزاری انتخابات مجلس آینده لبنان تداوم خواهند داد تا از آن بتوانند استفاده مناسبی کنند.

آنها به‌دنبال آن خواهند بود تا از یک‌سو با کمک‌های اقتصادی موقت به لبنان، خود را به‌عنوان منجی خارجی کشور معرفی کنند که در صورت روی کار آمدن دولت مورد نظر آنها، بحران اقتصادی و معیشتی رفع خواهد شد و از سوی دیگر حزب‌ا... و جریان ملی آزاد را مسؤول بحران اقتصادی و تداوم وضعیت سیاسی فعلی معرفی کنند تا در نهایت بتوانند اکثریت پارلمان آینده لبنان را به دست بگیرند.

سعید غفاری - رئیس دفتر سابق نمایندگی سازمان صداوسیما در لبنان / روزنامه جام جم