ابرقهرمان‌های جذاب ایرانی با کُمیکا

«کمیک بوک»ها از بهترین انواع سرگرمی‌های فرهنگی برای کودکان هستند که به‌دلیل داشتن طراحی‌ها و نقاشی‌ های جذاب، به‌آسانی کودکان را به‌سمت خودشان جذب می‌کنند و در همین قالب، شخصیت‌ های ابرقهرمان را به الگویی برای آنها تبدیل می‌کنند؛ اما «کمیک بوک»ها فقط مختص کودکان نیستند و در دنیا طرفداران و عاشقان زیادی در رده سنی بزرگسال دارند! شرکت «رویاپردازان نسل آینده» محصولات جالب توجهی در این حوزه تولید کرده است.

تا به اینجا در کشور ما با وجود برخورداری از فرهنگ و تاریخ غنی که می‌تواند دستمایه خوبی برای خلق ابرقهرمان‌های وطنی باشد، همچنان کمیک‌ بوک‌ ها تنها در حد خاطرات کودکی نسل دهه شصت عرضه شده است.

اگر سی چهل سالی سن داشته باشید حتما با مجموعه کتاب‌های مصور «ماجراهای تن‌تن» آشنایید. کمیک‌ بوک‌ ها در ایران هرگز تبدیل به یک صنعت نشدند و آمار نشان می‌دهد پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا سال ۹۶ فقط ۵۰ عنوان کتاب مصور در کشور منتشر شده است؛ اما در سال‌های اخیر شاهد ظهور کسب‌وکارهای فناورانه‌ای هستیم که با ورود به عرصه کمیک‌بوک‌ها، قصد دارند شخصیت‌های ابرقهرمان ایرانی را به الگوهای مناسبی برای کودکان تبدیل کنند. شرکت «رویاپردازان نسل آینده» یکی از همین کسب‌وکارها است که محمدمهدی جلالیان آن را در سال ۹۶ به‌طور رسمی تأسیس کرد.

داستان تولد «کُمیکا»

موسس و مدیرعامل شرکت «رویاپردازان نسل آینده»، درباره نحوه شکل‌گیری «کمیکا» به جام‌جم می‌گوید: «من در یک رشته مهندسی در دانشگاه علم و صنعت تحصیل کردم، اما پس از آن به‌دلیل علاقه‌ای که به هنر داشتم، مشغول به تحصیل در رشته کارشناسی انیمیشن شدم. این علاقه‌مندی به انیمیشن از کودکی و با شخصیت‌های ابرقهرمانی مانند سوپرمن و بتمن در من ایجاد شده بود و همیشه از خودم می‌پرسیدم چرا ما در کشورمان هیچ شخصیت کارتونی با خصوصیات جذاب ابرقهرمانی نداریم؟!»

محمدمهدی جلالیان در ادامه می‌گوید: «این سوال همیشه گوشه ذهن من بود تا زمانی که توانستم تحقیقات و مطالعات خوبی در زمینه کاراکترسازی بین‌المللی انجام دهم. سرانجام در اواخر سال ۹۵ موفق شدم طرح جامعی را برای پیاده‌سازی این مدل در داخل کشور برنامه‌ریزی کنم و به این ترتیب «کمیکا» را در سال ۹۶ و با هدف خلق کاراکتر مطرح ایرانی راه‌اندازی کردم.»

برتری «کتاب‌ های مصور» بر سایر قالب‌های تصویری

مدیرعامل شرکت «رویاپردازان نسل آینده» در خصوص تفاوت‌های میان کمیک‌بوک‌ها با سایر کالاهای فرهنگی می‌گوید: «همان‌طور که می‌دانید دوران کودکی و نوجوانی مقاطع بسیار حساسی هستند و شخصیت انسان در این سنین شکل می‌گیرد. به‌همین دلیل خلق کاراکتر از اهمیت بالایی در حوزه تربیت برخوردار است و محصولات فرهنگی گوناگونی حول این محور تولید می‌شوند؛ اما نکته اینجاست که بیشتر کالاهای فرهنگی دارای تاریخ انقضا هستند و به‌نوعی یک دوران تأثیرگذاری دارند که بعد از آن کم‌کم به فراموشی سپرده می‌شوند. درحالی که خلق شخصیت به‌شکلی که مخاطب با آن همزادپنداری کند و در موقعیت‌های مختلف خودش را بتواند جای او قرار دهد، تقریبا تاریخ انقضایی ندارد. برای مثال می‌بینیم کاراکتری مانند «اسپایدرمن» یا «مرد عنکبوتی» در سال ۱۳۴۱شمسی/ ۱۹۶۴ میلادی خلق شده است و بعد از گذشت حدود ۵۷ سال، هنوز الگویی برای مخاطبانش است.»

اما اگر قرار است ابرقهرمان‌ها الگوهای کودکان و نوجوانان باشند، پس چرا انقدر دست‌نیافتنی و فراواقعی هستند؟! جلالیان در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «بخش فراواقعی ابرقهرمان‌ها کارکرد خلق جذابیت دارد؛ به این معنی که کودکان و نوجوانان در سنینی هستند که قوه تخیل بسیار فعالی دارند و به‌طور مثال وقتی می‌بینند یک کاراکتر می‌تواند پرواز کند یا تارهای عنکبوت را به اطراف پراکنده می‌کند، مجذوب آن شخصیت می‌شوند؛ اما این فقط لایه ظاهری این‌گونه ابرقهرمان‌هاست و درست زمانی‌که جذابیت کافی را برای مخاطبشان به‌وجود بیاورند، بخش الگوسازی در آنها شاخص می‌شود. در این زمان است که تک‌تک حرکات، رفتار و روابط ابرقهرمان پررنگ شده و به الگویی برای کوکان و نوجوانان تبدیل می‌شود؛ پس در واقع قدرت‌های یک ابرقهرمان وسیله‌ای برای جذب مخاطب است و در حقیقت سبک زندگی آن شخصیت است که کاراکترسازی را انجام می‌دهد.»

وی می‌افزاید: «از قدیم تا به امروز یکی از اصلی‌ترین بسترهای شخصیت‌سازی در دنیا کمیک بوک‌ها هستند، زیرا این رسانه اجازه ارتباط مستمر و ذائقه‌سنجی مخاطب را به خالقش می‌دهد. کتاب‌های مصور نسبت به سایر قالب‌های تصویری، سرعت تولید بالاتری دارند و از سوی دیگر هزینه بسیار کمتری را در پی خواهند داشت. به‌طور نمونه در انیمیشن‌سازی، پس از اینکه سرمایه‌گذاری بزرگی انجام می‌شود و محصول به بازار عرضه می‌گردد، الزاما باید انیمیشن موفقی باشد یا اینکه با شکست تجاری مواجه می‌شود؛ اما کمیک‌بوک‌ها اجازه آزمون و خطا را به ما می‌دهند و اصلاح‌پذیر هستند. همین امر باعث می‌شود خالق یک کتاب مصور بتواند به‌مرور زمان شخصیت‌پردازی‌اش را قوی‌تر کند و کاراکتر پخته‌تر و جذاب‌تری بسازد. بنابراین سازندگان انیمیشن حتی می‌توانند از کمیک‌بوک‌ها به‌عنوان بستری برای محک‌زدن تولیداتشان استفاده کنند و پیش از ساخت انیمیشن، آن را در قالب کتاب مصور پیاده‌سازی کنند. به این وسیله جامعه هدف نسبتا بزرگی که کمیک‌بوک‌ها پیدا کرده‌اند، بازخوردهای لازم را به‌دست سازندگان انیمیشن می‌رساند تا با ریسک کمتری وارد مرحله تولید آن شوند. در همین راستا تاکنون پروژه‌ای را بر روی یک اثر سینمایی بلند اجرا کرده‌ایم و سازندگان این اثر از نتایج آن بسیار راضی بوده‌اند.»

ویژگی‌های «کُمیکا» در یک نگاه

محمدمهدی جلالیان درباره ویژگی‌های شرکت تحت مدیریتش می‌گوید: «اولین کاری که ما در «کمیکا» کردیم این بود که به‌نوعی یک خط تولید «کمیک‌بوک» را راه‌اندازی کردیم. در این فرآیند ۱۵ نفر هنرمند گرافیست، از ابتدا تا انتهای مسیر درگیر پروژه می‌شوند و به این شکل طبیعتا سرعت تولید ما بسیار بالا رفته است، به‌طوری که تقریبا در هر ماه یک جلد کتاب مصور را طراحی و تولید می‌کنیم. بالارفتن سرعت انتشار کمیک‌بوک‌ها باعث شده است بتوانیم به ویژگی مد نظرمان که همان استمرار ارتباط با مخاطبان است، دست پیدا کنیم.»

او در ادامه می‌گوید: «اولین داستانی که ما شروع به تولیدش کرده‌ایم، «داستان ایلیا» نام دارد که حاوی ۶ شخصیت ابرقهرمانی است و هرکدام از آنها ویژگی‌ها و قدرت‌های مخصوص خودشان را دارند. ما در طراحی این پروژه سعی کرده‌ایم از طریق این ۶ کاراکتر، طیف‌های مختلف فرهنگی جامعه را مخاطب قرار دهیم؛ اما جامعه هدف اصلی ما نوجوانان ۸ تا ۱۲ ساله هستند.»

وی می‌افزاید: «شخصیت‌های «داستان ایلیا» به‌مرور زمان پخته‌تر شده‌اند و سعی ما این است که در هر جلد کتاب مصوری که از این مجموعه منتشر می‌کنیم، نقاط ضعف شخصیت‌ها را کمتر کرده و نقاط قوت‌شان را تقویت کنیم. از جلد ششم یا هفتم «داستان ایلیا» بود که احساس کردیم کاراکترها به بلوغ مورد نظر ما رسیده‌اند و ذائقه مخاطب را پیدا کرده‌ایم. آن زمان بود که به‌منظور تولید یک زنجیره فرهنگی حول محور شخصیت‌های «داستان ایلیا»، شروع به تولید سایر قالب‌های تصویری برای این مجموعه کردیم؛ برای مثال «موشن‌کمیک» که شکل ساده‌ای از انیمیشن است، بازی اندرویدی، بازی رومیزی (گِیم‌بورد)، واقعیت افزوده، انیمیشن و حتی لوازم‌التحریر «داستان ایلیا» را تولید کرده‌ایم یا در برخی موارد در دست تولید داریم. برای سال آینده نیز ۶ مجموعه دیگر «کمیک بوک» را آماده انتشار داریم که جامعه هدف ۳ مجموعه را دختران و مخاطب ۳ مجموعه دیگر را پسرانی تشکیل می‌دهند که به‌نوعی درگیر مجموعه «داستان ایلیا» نشده‌اند.»

فراز سهیلی آزاد - نشان ایرانی 2 / روزنامه جام جم