راهنمای کاهش اضافه وزن کودکان

همین آمارها نشان می‌دهد ۲۱درصد نوجوانان هفت تا ۱۸ ساله چاق یا دچار چاقی شکمی هستند که این نوع چاقی زمینه‌ساز ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت نوع۲، فشارخون و چربی بالا در بزرگسالی است اما بچه‌ها به‌تنهایی مقصر اضافه وزن‌شان نیستند.

به این دلیل که بسیاری از والدین ترجیح می‌دهند در این شرایط خاص با خرید انواع خوراکی‌های مضر مورد علاقه بچه‌ها یا بی‌تفاوتی نسبت به انجام ساعت‌ها بازی‌ نشستنی، سکوت و آرامش را برقرار کنند! اما اضافه وزن بچه‌ها عواقب خوبی ندارد.

اگر تصمیم دارید تحرک بدنی بچه‌ها را افزایش دهید درکنار رعایت رژیم غذایی درست به این نکته‌ها توجه و آنها را اجرا کنید.

قدم اول، مشورت

اولین قدم برای این‌که ورزش مناسب فرزند شما باشد، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه‌ اوست. با آگاهی از وضعیت بدنی و رژیم غذایی مناسب او باید ورزش مناسب در راستای رفع مشکل فرزندتان تعیین شود.

برای مثال ممکن است تحرک بدنی به‌طور کلی باعث کاهش وزن فرزند شما شود اما فرزند شما دچار چاقی شکمی باشد. در این صورت علاوه بر ورزش و رژیم غذایی عمومی نیازمند حرکت‌های ورزشی در راستای رفع مشکل چاقی شکمی است.

قدم دوم، تفریح با ورزش

برنامه‌ریزی باید منظم باشد اما نباید در بچه‌ها استرس ایجاد کند؛ بنابراین برنامه ورزش را به تفریح تبدیل کنید. برای این کار به این موارد توجه کنید:

ذوق تازه: لباس ورزشی برای آنها بخرید تا به ذوق آن ورزش کنند. نیاز به هزینه زیاد نیست و کافی است شلوار یا گرمکن آنها نو باشد.

همراه شوید: اگر امکان دارد، همه اعضای خانواده با هم ورزش کنید. درغیر این صورت یکی از اعضای خانواده با کودک ورزش کند. همراهی، همیشه برای تشویق و تداوم ورزش راهکار موثر و خوبی است.

با موسیقی: درحین ورزش می‌توانید از موسیقی‌های ویژه کودک و نوجوان که در همه کتابفروشی‌ها موجود بوده و مجاز است، کمک بگیرید. ورزش با موسیقی، نشاط‌آورتر است.

زمان مشخص: حتما برای ورزش ساعت و درصورت امکان محل مشخصی درنظر بگیرید. این کار جسم و روان را هم به این نظم عادت می‌دهد.

قدم سوم، بیرون از منزل

اگر هوا آلوده یا از نظر دما، خیلی سرد نیست، می‌توانید ساعتی از روز را به پیاده‌روی در هوای آزاد اختصاص دهید. پیاده‌روی ضمن کمک به کاهش وزن کلی بدن به آرامش روان نیز کمک شایانی می‌کند.

قدم چهارم، محدودکردن

همراه با ورزش باید فعالیت‌های کم‌تحرک یا بدون تحرک نیز کاهش پیدا کند. برای مثال بازی‌های رایانه‌ای، بازی‌های مختلف نشستنی که حتی ممکن است بازی‌های فکری و بسیار مفیدی هم باشند اما درحال حاضر تحرک بدنی از هر اتفاق دیگری مهم‌تر است؛ البته حواس‌تان باشد که این کارها را هم خیلی محدود نکنید تا فرزند شما با ورزش و رژیم غذایی لجبازی نکند.

قدم پنجم، بازی‌های آپارتمانی

در همان فضای کوچک آپارتمان هم می‌شود بعضی بازی-ورزش‌ها را انجام داد. برای مثال طناب‌زدن، بولینگ خانگی، پینگ‌پنگ روی میز ناهارخوری، دارت و... این بازی‌-ورزش‌ها ضمن ایجاد تنوع می‌توانند تحرک بدنی را افزایش دهند.

قدم ششم، ورزش اینترنتی

به احتمال زیاد دوستان فرزند شما هم نیاز به ورزش دارند. به همین دلیل یکی از راهکارهای تشویق بچه‌ها، همزمانی در انجام کارها، حتی از همین فاصله دور است. می‌توانید با والدین دوستان فرزندتان زمانی را هماهنگ کنید تا بچه‌ها از طریق تماس اینترنتی همزمان با هم ورزش کنند. این کار حتما تاثیرگذار خواهد بود و می‌توانید برای پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری در فضای آزاد نیز به همین شکل قرار بگذارید.

قدم هفتم، کمک بگیرید

برای کارهای به‌ظاهر کوچک اما مهم که تحرک بدنی بچه‌ها را هم به همراه دارد از آنها کمک بگیرید. این کارها می‌تواند آماده‌کردن سفره ناهار یا شام، کمک در نظافت منزل، کمک‌کردن در خرید و جابه‌جایی اقلام خریداری شده و... باشد. این کارها به‌ظاهر کوچک است اما بچه‌ها را از نشستن دائمی به تحرک وامی‌دارد.

قدم هشتم، حذف برخی خوراکی‌ها

طبیعی است خودداری کردن بچه‌ها در مقابل خوردن بعضی خوراکی‌ها کار سختی است؛ بنابراین بهتر است به جای این‌که این فشار روانی را به آنها وارد کنید، بعضی خوراکی‌ها را از سبد غذایی خانواده حذف کنید؛ البته که احتمالا خوراکی‌های خوبی نیستند و بهتر است کلا از سبد غذایی خانواده برای همیشه حذف شوند.

از این خوراکی‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

تنقلات مضر: چیپس، پفک، شکلات شیری، انواع بیسکویت کرم‌دار یا شکلاتی، پاستیل، انواع دسرهای شیرین و پرکالری، کیک، شیرینی و...

نوشیدنی‌های مضر: انواع نوشابه، انواع آبمیوه صنعتی، شیر پرچرب و شیرکاکائو.

‌خوراکی‌های نامناسب: انواع سوسیس و کالباس و گوشت‌های فرآوری‌شده، انواع سس‌ها، پیتزا و ساندویچ‌ها.

دیگر مراقبت‌ها: شامل کاهش مصرف برنج (به‌ویژه برنج سفید)، ماکارونی، نان سفید(منظور نان‌های صنعتی بدون سبوس است).

درباره تحرک بدنی بدانیم

کامل باشد: فعالیت بدنی درصورتی به شکل کامل و مفید انجام می‌شود که ضربان قلب بالا برود، تنفس تندتر شود و عرق کنید؛ البته بالارفتن ضربان قلب باید به اندازه‌ای باشد که باعث مشکلات قلبی نشود و برای مثال در افراد با وزن بالا ایست قلبی ایجاد نکند.

ساختمان می‌سازد: تحرک بدنی باعث تقویت ساختار استخوان‌ها، تقویت عضله‌ها، بهبود عملکرد مفاصل، کمک به افزایش قد و ساختار بدنی خوب و سالم می‌شود.

توده سالم: اصطلاح «توده بدنی» را حتما شنیده‌اید. این اصطلاح بیانگر نسبت قد به وزن است. ورزش منظم و موثر باعث تناسب توده بدنی می‌شود. به این ترتیب خطر ابتلا به فشار خون بالا، دیابت نوع۲ و مشکلات قلبی- عروقی در بزرگسالی کاهش می‌یابد.

روان سالم: ورزش باعث آرامش، کاهش و کنترل تنش و اضطراب، به‌ویژه در دوران بلوغ می‌شود.

غر نزنید!

برای این‌که فرزند شما با برنامه کاهش وزن و ورزش همراه شود، این نکته‌ها را به خاطر بسپارید:
درباره اضافه وزن فرزندتان با کسی صحبت نکنید.

او را به لجبازی وامی‌دارید. این نکته به‌ویژه درباره اقوام نزدیک بسیار مهم است. علاوه بر این‌که نگذارید کسی درباره اضافه وزن فرزندتان صحبتی کند.

اضافه وزن او را دائما یادآوری نکنید. این کار باعث کاهش اعتماد به‌نفس فرزندتان می‌شود.

با فرزندتان مدارا کنید تا به‌تدریج با تغییر شرایط و بعضی ممنوعیت‌ها و ضرورت انجام بعضی کارها مانند ورزش منظم، هماهنگ و همراه شود.

فقط او را تشویق کنید. به‌ازای هر کیلوگرم کاهش وزن چند برابر او را تحسین کنید تا به ادامه راه امیدوار شود.

مهتاب خسروشاهی - سلامت / روزنامه جام جم