استرس دانشگاه

ارتقای شغلی، ازدواج و البته ورود به دانشگاه هم از دسته همین استرس‌های مفید هستند. همه این موارد هم با فشار روانی همراه است. به طور کلی تعریف استرس هم به مواردی اشاره دارد که به ساختار روانی انسان فشار وارد و فرد را از تعادل خارج می‌کند. بدیهی است که به واسطه قبولی در دانشگاه این فشار روانی به همه دانشجویان وارد می‌شود اما میزان آن به بعد شخصیتی فرد بستگی دارد و طبیعتا اختلالات و مشکلاتی هم که به هر فرد وارد می‌شود متفاوت است.
برخی دانشجویان با قبولی در دانشگاه به نوع مراوده و برخورد با هم‌دوره‌ای‌ها یا هم‌اتاقی‌هایشان در دانشگاه فکر می‌کنند و همین باعث تنش فکری آنها می‌شود. اما در مقابل برخی از افراد نگاه‌شان به این موضوع این است که با قبولی در دانشگاه به فکر افزایش مهارت‌های ارتباطی با دیگران هستند و نگاه‌شان به این موضوع استفاده از یک فرصت برای بهبود شخصیت خودشان است.
نمی‌توانیم به‌طور قطع بگوییم که یک‌سری از اختلالات مختص دانشجویان است و در افراد دیگری دیده نمی‌شود اما معمولا یک‌سری از مشکلات ممکن است در سال‌های ابتدایی دانشگاه بیشتر به چشم بیاید، مثل اختلال انطباقی. در این حالت فرد از این‌که یک تغییری در زندگی‌اش پیش آمده است دچار اختلالاتی همچون خواب، اشتها ، غمگینی، کاهش تمرکز، زودرنجی و کاهش آستانه تحمل و حتی یک‌سری اختلالات گوارشی شود. نکته مهم این است که بدانیم ممکن است برای برخی افراد اختلال به وجود نیاید ولی دچار مشکلاتی بشوند، تمایز بین اختلال و مشکلات هم از این منظر مهم است. به‌عنوان مثال یک‌سری مشکلات ارتباطی با همکلاسی یا هم‌خوابگاهی در این دسته قرار می‌گیرند. اما بسیاری از اختلالات هم وجود دارند که در فرد پنهان بوده اما با تغییر اینچنینی در شیوه زندگی او و ورود به دانشگاه آشکار می‌شوند. یکی از شایع‌ترین این موارد اختلال اضطراب اجتماعی است. این اختلال حالتی است که فرد از این‌که با افراد جدید روبه‌رو بشود اجتناب می‌کند. این مورد در دانشگاه‌ها مشکلات شخصی بسیاری را ایجاد می‌کند و باعث می‌شود فرد نتواند از استاد سوال کند یا مطلبی را برخلاف آگاهی‌اش ارائه بدهد و باعث افت تحصیلی افراد هم می‌شود. یا به عنوان مثال ممکن است فردی زمینه وسواس یا افسردگی داشته باشد و به واسطه فشار درونی این وسواس و افسردگی در او فعال شود.

دکتر فرشاد شیبانی

روان‌شناس