بدون توقف پیگیر دغدغه های جوانان

خط‌هایی که قرمز نیست
رضا غلامحسین‌نژاد، تهیه‌کننده برنامه است. او پیش از این مدیریت تولید برنامه شابک را به‌عهده داشته و از میانه فصول «بدون توقف» با این برنامه همراه شده است. این تهیه‌کننده در مورد شیوه انتخاب موضوع‌های برنامه می‌گوید: معمولا قبل از انتخاب موضوع، فراخوانی را در فضای مجازی انتشار می‌دهیم و به بازخوردها در شبکه‌های اجتماعی توجه و آنهایی که فراوانی بیشتری دارد را رصد می‌کنیم. مثلا در مورد ولایت فقیه دیده بودیم همه می‌گویند با توجه به گرانی‌ها چرا رهبری ورود پیدا نمی‌کنند و ما هم به همین دلیل به جایگاه ولایت فقیه پرداختیم. موضوع چهره‌‌هاطرح مشهور و حجاب هم از همین موارد بود که به آنها پرداخته شد.
برخی معتقدند صداوسیما به جای تاثیرپذیری از فضای مجازی و پرداختن به مباحثی که در آن فضا مطرح می‌شود، خود باید جریان‌سازی و موضاعاتی را مطرح کند که بحث‌ها در دیگر فضاها و پیرو آن ایجاد شود. این تهیه‌کننده درباره استفاده از فضای مجازی و رصد شبکه‌های مجازی برای پی بردن به دغدغه‌های جوانان می‌گوید: درست است اما مسأله اجتماعی و فرهنگی یک شبه ایجاد نمی‌شود و موضوعات انتخابی ما موضوعات روزی است که کف جامعه هم با آنها برخورد می‌کنید. مثلا دغدغه حجاب را میان جوانان می‌شود دید، اما موضوعی چون ولایت فقیه در لایه‌های زیرین جامعه بود و به آن پرداخته نمی‌شد. یک زمان موضوعی هست که در جامعه و در شبکه‌های اجتماعی هم بازتاب دارد و شما را مجاب می‌کند تا به آن بپردازید و از سوی دیگر موضوع‌هایی هم هست که خودتان با طرح آنها، خط‌دهی می‌کنید. در طول برنامه هر دو دسته موضوعات را داریم.
غلامحسین‌نژاد درباره پرداختن بدون توقف به موضوع‌های حساس بیان می‌کند: برخی موضوعات خط قرمز بود، مثلا همین کلیدواژه حجاب اجباری هیچ‌گاه استفاده نمی‌شد. اولین جایی که به طور رسمی به آن پرداخت صداوسیما و در همین برنامه بود. عملکرد سران قوا و نهادهای حاکمیتی خط قرمز نظام بود، اما مسؤولان آمدند و در یک برنامه تلویزیونی با جوانان چالش داشتند.
او ادامه می‌دهد: اصولا هر موضوع فرهنگی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد و این به نوع پرداخت به آن موضوع بستگی دارد. مثلا همین موضوع فرزندآوری و جمعیت که بعد از موضوع مبانی ولایت فقیه روی آنتن می‌رود، به خودی خود موضوع چالشی نیست، اما ما سعی می‌کنیم جذاب به آن بپردازیم و زوایایی از آن را مورد بحث قرار دهیم که بسیاری در موردش خط قرمزهای خودساخته درست کرده بودند. این مسیر دشواری است که در طول مباحث مختلف برنامه گاهی با افت هم مواجه بودیم. این به شرکت‌کنندگان و استاد هم بستگی دارد.

مجریگری با حال و هوایی تازه
مهدی خانعلی‌زاده، مجری بدون توقف است. البته حضور او در این برنامه تفاوت زیادی با کار اجرا دارد. او در واقع کارشناس است ودر میانه بحث اظهار نظر می‌کند، اما در عین حال وظیفه کنترل، هدایت بحث و انتقال آن میان شرکت‌کنندگان برنامه را نیز بر عهده دارد. تخصص خانعلی‌زاده، حوزه بین‌الملل است و با این‌که پیش از این سابقه اجرا داشته، اما می‌گوید دغدغه این کار را ندارد و چون در این برنامه اجرا حال متفاوتی دارد آن را پذیرفته است. خانعلی‌زاده ابتدا به عنوان سردبیر به بدون توقف پیوست، زمانی که محور برنامه حضور چهره‌های مطرح سیاسی، اجتماعی و پاسخگویی‌شان بود. او هفت هشت ماه در برنامه بود و بعد از گروه جدا شد. خانعلی‌زاده درباره پیوستن دوباره‌اش به بدون توقفی‌ها می‌گوید: در فصل جدید دغدغه تازه‌ای مطرح بود و دوستان مجری ـ کارشناس می‌خواستند که او هم بتواند در مورد موضوع حرف بزند. با موضوع حجاب شروع کردیم که بازخورد خوبی داشت. سراغ موضوع ولایت فقیه رفتیم که اوجش بود؛ هم موافق زیاد داشتیم و هم منتقد. درباره موضوع خانواده با حاج آقا قاسمیان ضبط کردیم، الان هم در حال تصویربرداری بحث‌هایی در مورد فرزندآوری هستیم.
خانعلی‌زاده درباره بازخوردها می‌گوید: راستش برنامه حجاب خیلی انتقادبرانگیز بود و گفتند سؤالات خوبی پرسیده نشد و پاسخ‌ها هم خوب نبود. در مورد ولایت فقیه، با آن‌که اندیشمندان انتقادات محتوایی به پرسش‌ها و پاسخ‌ها بیان کردند اما برآیند بسیار خوبی داشت چون اصلا برای اولین‌بار مسأله به این مهمی مطرح شد. مردم و مسؤولان باید توجه کنند تندترین انتقادها درباره یکی از حیاتی‌ترین اصول قانون اساسی پخش شد و هیچ اتفاقی نیفتاد. به نظرم اگر این خط قرمزهای توهمی خودمان را که شاید در سازمان و بین مدیران هم نباشد و خود برنامه‌سازان درگیرش هستند را کنار بگذاریم خیلی بازتاب خوبی دارد.

آنان که تلویزیون نمی‌بینند «بدون توقف» آمدند
ابراهیم جلالیان، روزنامه‌نگار حدود یک‌سال است با برنامه همکاری می‌کند و مسؤولیت سردبیری «بدون توقف» را به‌‌عهده دارد. او در مورد شیوه انتخاب موضوع‌های بدون توقف بیان می‌کند: برای انتخاب موضوع اتاق فکر برنامه پژوهشی را در مورد دغدغه‌ها، اولویت‌ها و شبهات ذهنی جوانان انجام می‌دهم. البته جوانانی که مخاطب شبکه سه هستند، ممکن است یک بخشی از جوانان مخاطب شبکه چهار یا قرآن باشند که احتمالا از نظر فکری تفاوت دارند.
جلالیان ادامه می‌دهد: ما می‌خواهیم حتی برای کسانی که تلویزیون نمی‌بینند هم برنامه بسازیم. یعنی وقتی درباره ولایت فقیه و حجاب اجباری صحبت می‌کنیم، کسانی که ممکن است حتی رای هم ندهند یا در فضای مجازی باشند پای تلویزیون می‌نشینند.
او ادامه می‌دهد: نباید فضای مجازی را رقیب بدانیم، بلکه می‌توانیم آن را بازوی حمایتی تلقی کنیم. ما فقط به بالا بردن آمار مخاطب فکر نمی‌کنیم و می‌گوییم می‌توانیم آن کسی که سوءتفاهم یا اختلاف عقیده دارد را پای تلویزیون بنشانیم تا فضای گفت‌وگو شکل بگیرد. در این راه از ابزار آزاداندیشی استفاده می‌کنیم. در نتیجه همان کسی که تلویزیون نمی‌بیند در گروه کارشناس در برنامه ما شرکت کرده است. در واقع وقتی فضای آزاداندیشی شکل می‌گیرد، فرصت بیان نظرات ما هم فراهم می‌شود. آزاداندیشی می‌کنیم تا مخالفانی که فکر می‌کردند نظرشان شنیده نمی‌شود هم به برنامه بیایند یا بیننده آن شوند. مثلا درخصوص بحث فرزندآوری بیشتر کارشناسان حاضر در برنامه جزو مخالفان هستند.
سردبیر برنامه درباره سفارش موضوع‌ها می‌گوید: هیچ‌وقت از بالا برای حضور شخص خاصی در برنامه فشار و دستوری نداشتیم. استاد مهمان را اتاق فکر برنامه انتخاب می‌کند و کارشناسان و بینندگان برنامه هم ابتدا ابراز تمایل می‌کنند و ما از میانشان انتخاب می‌کنیم.
او می‌افزاید: اینجا اعلام می‌کنیم که اگر کسی در خودش آمادگی پاسخگویی به شبهات جوانان را می‌بیند، اندیشه فکر نظام و جوانان را می‌داند و از چالش و بحث با جوانان عصبانی و بی‌حوصله نمی‌شود به شبکه و برنامه اعلام کند. ما معتقدیم فضای عصر جدید برای نشان دادن استعدادها در رشته‌های مختلف ایجاد شد و این برنامه هم می‌تواند در فضای ایدئولوژیک این استعدادها را نشان دهد.
از جلالیان می‌پرسیم این‌که در مورد یک موضوع مثل ولایت فقیه دو نفر از دو طیف متفاوت را برای بحث به برنامه نیاورند به خاطر حساسیت موضوع بوده است؟ و او جواب می‌دهد: نه به خاطر حساسیت نبوده است. اصلا کسی باورش می‌شد ما این موضوعات را روی آنتن ببریم؟ اما پخش شد و بازخورد خوبی داشت. آزاداندیشی در واقع به نفع نظام و انقلاب است و اعتماد عمومی را بالا می‌برد. دلیل عدم حضور دو استاد این است مدلی که می‌گویید پیش از این بارها در برنامه‌های مختلف تکرار شده است.
او در مورد انتقاداتی که به تازگی دولت علیه این برنامه مطرح کرده است،‌ می‌گوید: نمی‌خواهم از صداوسیما دفاع کنم، اما دولت در صداوسیما هزار تریبون دارد. مثلا در هفته دولت هر شبکه‌ای را که نگاه کنی، دولتیون را می‌بینی. در فصل پیشین همین برنامه نهادهای مختلف به برنامه آمدند ما از دولتی‌ها هم خواستیم شرکت کنند، اما خودشان تشریف نیاوردند.

لیلا باباصفری

رسانه