حنای مذاکره؛ بی‌رنگ‌تر از همیشه

از همین روست که حامیان مذاکره ایران و آمریکا هرسال از چند ماه قبل از آغاز مجمع عمومی، تلاش‌های خود را از کانال‌های مختلف از جمله فعال‌ کردن لابی‌ها در آمریکا یا فضاسازی در ایران و تحت فشار قرار دادن مسؤولان آغاز می‌کنند تا شاید به خواسته‌شان برسند.
البته تا قبل از دولت روحانی، این تلاش‌ها اگرچه وجود داشت اما همچون تیری در تاریکی بود و کمتر کسی امید داشت که چنین مذاکره‌ای انجام شود اما از سال 92 که روحانی در اولین سفر خود به نیویورک با باراک اوباما به صورت تلفنی گفت‌وگو کرد این امیدواری در میان طرفداران مذاکره ایجاد شده که شاید با کمی تلاش بیشتر بتوانند آرزوی خود را جامه عمل بپوشانند.
این در حالی است که رهبر انقلاب به صراحت از همان گفت‌وگوی تلفنی رئیس‌جمهور کشورمان با اوباما انتقاد کردند و در سال‌های اخیر نیز با توجه به روی کار آمدن ترامپ در آمریکا و خروج وی از برجام و به‌کارگیری سیاست فشار حداکثری در قبال ایران، نه تنها گفت‌وگوی رئیس‌جمهور که حتی گفت‌وگوی مقامات سطح پایین‌تر نیز با مقامات آمریکایی ممنوع شده است.

1. خط قرمز روشن ایران
با وجود خط کشی روشن از سوی ایران مبنی بر ممنوع بودن مذاکره با آمریکا، مقامات کاخ سفید همچنان تلاش دارند با فرستادن پالس‌های ضد و نقیض، جامعه ایران را در مقابل سراب حل مشکلات از طریق مذاکره با آمریکا قرار دهند و مقامات ایرانی را در عالی‌ترین سطح اجرایی یعنی رئیس‌جمهور، پای میز مذاکره بکشانند. بر همین اساس یک روز از آمادگی بدون پیش شرط خود برای مذاکره با ایران می‌گویند اما روز دیگر وزیر خارجه این کشور 12 پیش‌شرط را برای گفت‌وگو با ایران تعیین می‌کند. یک روز رئیس‌جمهور این کشور در نشست خبری با یک مقام خارجی در مقابل خبرنگاران رسانه‌های بین‌المللی می‌گوید اگر ایرانی‌ها بخواهند حاضرم بدون هیچ‌گونه پیش‌شرطی با آنها ملاقات کنم اما روز دیگر در توییتر می‌نویسد: خبرهای جعلی می‌گویند که من خواهان ملاقات با ایران آن هم بدون پیش شرط هستم اما این اظهارات نادرست است.
رهبر انقلاب در سخنرانی دیروز این‌گونه سخنان را یا ناشی از سیاست آشفته آنها یا ترفندی برای سردرگم کردن طرف مقابل دانستند و البته تاکید کردند: جمهوری اسلامی سردرگم نمی‌شود، چرا که راه ما روشن است و می‌دانیم چه می‌کنیم.

2. ابزار آمریکا چه بود
حال سوال اینجاست که چرا آمریکایی‌ها با وجود نفی صریح مذاکره با آمریکا از سوی عالی‌ترین مقام کشور بار دیگر در حال زمینه‌سازی برای مذاکره هستند. پاسخ این سوال را می‌توان در گذشته‌ای جست‌وجو کرد که یک بار توانسته‌اند با استفاده از ابزار مختلف خود، ایران را پای میز مذاکره بیاورند. در انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم، همزمان با اعمال تحریم‌ها از سوی غرب علیه ایران، جریان‌هایی در داخل بر طبل مذاکره با آمریکا کوبیدند و گفت‌وگو با غرب را کلید حل مشکلات دانستند. در این میان رای آوردن حسن روحانی که در شعارهای انتخاباتی خود از مذاکره با غرب برای حل مشکلات می‌گفت باعث شد تا رهبر انقلاب با وجود بدبینی به مذاکرات، اجازه گفت‌وگوی ایران با آمریکا در قالب 1+5 را صادر کنند. از همان اوایل دولت دوازدهم این گفت‌وگوها شکل گرفت و حل مشکلات کشور به نوعی به مذاکره با طرف غربی گره خورد و این روند برای مدت‌ها ادامه داشت و اقتصاد ایران در مقابل رفتار آمریکا و متحدانش شرطی شده بود،‌ بدین شکل که وقتی مذاکرات برجام خوب پیش می‌رفت اقتصاد هم ظاهرا واکنش‌های مثبتی از خود نشان می‌داد و وقتی مذاکرات گره می‌خورد، پاسخ بازار منفی بود.

3. بی‌تفاوتی جامعه ایران به مواضع آمریکا
چند سال پس از رفتار غیرقابل اعتماد غرب در برابر ایران و عملکرد و مواضع ضد و نقیض آمریکایی‌ها تقریبا تمام گروه‌ها و جریان‌های داخلی به این نتیجه رسیده‌اند که گفت‌وگو و مذاکره با غرب بویژه آمریکا، گرهی از مشکلات کشور باز نمی‌کند. به همین دلیل است که یکی از ابزارهای اصلی آمریکا برای ایجاد دوقطبی در ایران در خصوص مذاکره، کارایی خود را از دست داده و دیگر نه تنها وعده و وعیدها درباره مذاکره، تاثیری بر داخل ندارد که حتی شدیدترین تهدیدهای رئیس‌جمهور آمریکا از جمله تهدید به حمله نظامی هم با واکنشی در جامعه و بازار ایران روبه‌رو نمی‌شود. حتی ایران از این مرحله، یک گام جلوتر رفته و با رفتار خود تعیین‌کننده زمین بازی است. کاهش تعهدات هسته‌ای و انهدام پهپاد متجاوز آمریکایی‌، از جمله اقدامات ایران است که در این زمینه می‌توان به آن اشاره کرد و عملکرد قاطعانه کشورمان در مقابل دزدی دریایی انگلیس بر انفعال طرف مقابل افزوده است. از سوی دیگر جبهه مقاومت -که ایران را می‌توان رهبر معنوی آن دانست - در هفته‌ها و ماه‌های اخیر فضای منطقه را تغییر داده و بر معادلات بین‌المللی اثر گذاشته است و در یکی از آخرین تحولات، آمریکا و عربستان هنوز نتوانسته‌اند ماجرای حمله پهپادهای یمنی به آرامکو را هضم کنند.
نحوه فعالیت جبهه مقاومت و قاطعیت ایران در مقابله با آمریکا و اروپا، موازنه در عرصه بین‌المللی را تغییر داده و اگر تا چندی قبل، این آمریکا و اروپا بودند که با رفتار خود جامعه و اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار می‌دادند اکنون این جبهه مقاومت و ایران است که در حال پیشبرد برنامه‌های خود در عرصه بین‌الملل است. حتی حرکت برخی چهره‌های کلیدی و تاثیرگذار بین‌المللی نظیر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه نیز همسو با عملکرد جبهه مقاومت است و تمام این موارد را می‌توان نتایج عملکرد قاطع مقاومت دانست؛ مقاومتی که قطعا هیچ همخوانی با مذاکره با آمریکا زیر تحریم‌های شدید ندارد. به همین دلیل است که رهبر انقلاب تاکید دارند هیچ مذاکره‌ای در هیچ سطحی بین مسؤولان جمهوری اسلامی و آمریکایی‌ها اتفاق نخواهد افتاد؛ نه در نیویورک و نه غیر آن.