با «شرفی‌خبوشان» بخوانیم!

او رمان‌های «برج قحطی» و «برج ناز» از هادی حکیمیان، «رهش» رضا امیرخانی و «گور سفید» مجید قیصری را که توسط نشر افق منتشر شده‌ معرفی کرده‌است.
او دلایل خود از معرفی این آثار را اینچنین بیان می‌کند:
در دو کتاب اول تجربه جدید و در عین حال شگفت‌انگیز استفاده از عناصر تاریخ و زیست‌بوم فرهنگ شهر یزد را می‌بینیم. نویسنده با تاریخ و گستره روابط آدم‌ها و جغرافیای یک شهر، به واسطه یک زیست‌بوم، کلیتی برای یک رمان تعریف و متقابلا رابطه دوسویه‌ای بین شهر و رمان برقرار می‌کند. دانش تاریخی بالا، نگاه جزئی‌نگر و دقیق هادی حکیمیان باعث شده آدم‌ها را در گستره فرهنگی و اجتماعی‌شان ببیند. حکیمیان تاریخ، گذشته و همچنین جای زیستن را جدای از شخصیت آنها نمی‌داند. در این دو اثر نشان داده می‌شود که ایرانیان با اتکا به زیست‌بوم، فرهنگشان و اختصاصا نام بردن از ویژگی‌های متعدد اجتماعی جایی که در آن زندگی می‌کنند، می‌توانند یک اثر صاحب هویت بنویسند. ایجاد هویت در یک رمان فارسی به‌واسطه نگاه جدی به زیست‌بوم ما میسر می‌شود. برجسته‌کردن جایی که در آن زندگی می‌کنیم، نشان دادن این‌که مکان، شهر و خانه در سرشت و رفتار و بینش آدم‌ها موثر است در این کتاب‌ها به‌خوبی نشان داده می‌شود. یزد پیش از این دو اثر با بعدش متفاوت است. مثلا این‌شهر تا به حال در دو رمان فاخر وجود نداشته، ولی حالا زندگی می‌کند و اهل کلمه بهتر با آن اخت می‌شوند و شهری که بسیار در تاریخ و جغرافیای ما مهم است را بهتر لمس می‌کنند.
او درباره کتاب‌های امیرخانی و قیصری ادامه می‌دهد:
رهش و گورسفید هم نگاه به زیست‌بوم و شهر دارند. اگر در رمان هادی حکیمیان از منظر شهر جنبه تاریخی برجسته‌است، در رمان رضا امیرخانی کالبد و جان شهر، به‌خصوص شهری با شمایل جدید مورد توجه قرار می‌گیرد. امیرخانی مردم را تاثیرگذار در شهر و شهر را تاثیرگذار بر مردم می‌داند. با پرداختن به این رابطه دوسویه، بینش و نگاه لازم بشر را لحاظ می‌کند. مجید قیصری هم آدم‌ها را برشهر تاثیرگذار می‌بیند؛ آدم‌هایی که در شهر زندگی می‌کنند و بررسی نگاه آنها به قواعد و قوانین اجتماعی که تا چه حد می‌تواند در دیگران تاثیر بگذارد. بیرون آمدن از پیله‌های قضاوت‌های شخصی و این‌که محدود کردن حقیقت به دایره درک فردی در گور سفید می‌تواند چه بلایی بر سر شهروندان بیاورد و چگونه می‌تواند عشق و زیستن آدم‌ها را تحت تاثیر قرار بدهد. هر چهار رمان، رمان‌های شهرند و هرکدام ارتباط بین مردم و شهر را بررسی می‌کند.
مرحله جدیدی از آفرینش رمان، ضرورت‌های محتوایی و مضمون‌های مورد نیاز انسان ایرانی را دریافته و به همین خاطر شهر در این آثار برجسته شده‌است؛ جایی که در آن زندگی می‌کنیم و حیات جمعی ما در آن شکل می‌گیرد. پس بسیار نیاز داریم تا قواعد زیستن را بررسی و مرور کنیم، بیاموزیم و برای زندگی بهتر جلو برویم.»

شیما آشتیانی

روزنامه‌نگار