چالش با مدیرانِ مسؤول

علی صدری‌نیا، کارگردان و تهیه‌کننده مدیرمسؤول درباره فضای این برنامه به خبرنگار ما می‌گوید: تولید مدیر مسؤول از پاییز 97 شروع شد و قرار است هر هفته به سراغ یکی از مسؤولان دستگاه‌ها و جریان‌های سیاسی مختلف برویم. این اتفاق به صورت همراهی میدانی با آنها در فضاهایی که مطابق با دغدغه مردم و یکی از مشکلات جامعه است، رخ می‌دهد. در واقع در هر قسمت از این برنامه یک موضوع مهم کشور به صورت عینی دنبال می‌شود.
سختی‌های تولید
او درباره دشواری تولید چنین فضایی ادامه داد: از آنجا که جنس برنامه میدانی است و از سوی دیگر ما با مسؤولان مواجه هستیم، تولید برنامه و هماهنگی‌های لازم برای آن، کار مشکلی است چون باید حداقل به اندازه نیم‌روز تا یک روز از هر مسؤولی وقت بگیریم تا این همراهی اتفاق بیفتد. یعنی این برنامه بر خلاف برنامه‌های گفت‌وگو محور و داخل استودیو به یکی دو ساعت محدود نمی‌شود. علاوه‌بر اینها از آنجا که در این مجموعه به فضای مستند هم نزدیک می‌شویم، با هماهنگی‌های سخت‌تری از نظر تولیدی مواجه می‌شویم. با وجود همه این سختی‌ها تا الان بیش از نیمی از قسمت‌ها ضبط‌ شده و تولید آن ادامه دارد.
از توقف تا پخش مجدد
چند ماه پیش هم قرار بود که پخش مدیرمسؤول آغاز شود، اما بعد از پخش یک قسمت این اتفاق ادامه پیدا نکرد، موضوعی که صدری‌نیا درباره‌اش بیان کرد: اواخر سال‌گذشته یک قسمت از این برنامه روی آنتن رفت اما به دلیل نگاهی که مدیران سازمان نسبت به زمان و نوع پخش این برنامه داشتند، قرار شد تغییراتی در نوع پخش برنامه اتفاق بیفتد و به دلیل هماهنگی‌هایی که لازم بود اتفاق بیفتد، پخش برنامه به این روزها موکول شد.
در کنار دشواری‌های هماهنگی ایجاد چنین فضایی که برپایه همراهی میدانی با مسؤولان مختلف باشد، حواشی و پیچیدگی‌های خود را دارد. نگاهی که شاید جا انداختن آن در رسانه‌ای مثل تلویزیون و نیز در بین مسؤولان کمی زمان ببرد.
این کارگردان در این باره می‌گوید: شاید در روزهای اولی که تولید این برنامه را آغاز کردیم به‌خصوص در بخش هماهنگی با مهمانان این که بتوانیم ایده‌ای که داریم را برای آنها توضیح دهیم و برای حضور در برنامه اعتماد آنان را جلب کنیم کمی سخت بود، اما هرچه بیشتر پیش رفتیم به‌واسطه شروع پخش آن، این دغدغه هم تا حدی برطرف شد. همچنین یکی دیگر از این عوامل که تا اندازه‌ای کمکمان کرد، فضای برنامه بود که در عین چالشی بودن صمیمیت خاصی را هم به همراه دارد.
شخصیت شناسی مسؤولان
او اضافه کرد: تلاش ما این بود در هر قسمت به شخصیت آن مسؤول نزدیک تر شویم تا مخاطبان و مردم بتوانند قضاوت کنند که آن مدیر آیا فردی است که مسؤولیت کارهایش را می‌پذیرد یا نه؛ او یک مدیر مسؤول واقعی است که اشتباهاتش را قبول دارد و سعی می‌کند تا در آینده به بهترین تصمیم برسد یا نه. در واقع مردم در این جریان هم با شخصیت آن مدیر آشنا می‌شوند و هم با یکی از چالش‌های اساسی که دارند.
مدیرمسؤول در هر قسمت به یکی از چالش‌های حوزه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی یا اجتماعی می‌پردازد، در این میان همراه کردن مدیران با هر قسمت و موضوع از مواردی است که صدری نیا در پاسخ به چگونگی این ماجرا و سرسختی بعضی از مدیران در برابر این فضا و انتقادات، گفت: تا اینجای کار بخشی از مسؤولان پذیرفتند که با این فضای چالشی و میدانی برنامه همراه شوند. در ادامه که جلوتر برویم، می‌بینید که از سطوح مختلفی در برنامه حاضر شده‌اند، از برخی وزرا گرفته تا مسؤولان نظامی، ائمه‌جمعه، نمایندگان مجلس و مدیران بخش‌های گوناگون. البته بودند کسانی که به هر دلیلی تمایل نداشتند در برنامه شرکت کنند یا گفتند بگذارید برنامه‌تان پخش شود تا ببینیم به چه شکل است. با این حال همان‌طور که گفتم طبیعتا تمام این هماهنگی‌ها کار دشواری است، به‌خصوص آن که در کشور ما تمایل خیلی از برنامه‌سازان این است که به ویژه در حوزه سیاسی به دنبال دردسر نروند و در استودیو یک گفت‌وگوی ساده یا نهایتا چالشی را داشته باشند.
تهیه‌کننده مدیرمسؤول این برنامه را یک مواجهه از نزدیک برای خیلی از مدیران خواند و افزود: این که در برنامه‌ای بخواهند با مسؤولی درست وسط جایی که مسؤولیت آن را به عهده دارند بروند و از کم و کیف آن جویا شوند، جریانی است که سختی‌های خود را دارد. همه اینها نوعی مواجهه از نزدیک است که می‌توانیم ببینیم چقدر از مسؤولان از زیرمجموعه‌ای که در اختیار دارند، مطلع هستند،‌ موضوعی که باعث می‌شود برخی‌ها با تردید با آن مواجه شوند و یا حاضر به امتحانش نباشند.
از نگاه مردم
در کنار بازدیدهای میدانی با مدیران و چهره‌های مختلف، در بخشی از این برنامه مردم حاضر می‌شوند و آن موضوع را از نگاه خودشان مورد بررسی قرار می‌دهند. این جریان به گفته صدری‌نیا به دنبال دخیل کردن نگاه‌های مختلف درباره مساله‌ای که هر هفته وجود دارد، شکل گرفته است. او می‌گوید: علاوه‌بر این که مردم میزان عملکرد صحیح مسؤولان را بررسی می‌کنند و از آن می‌گویند، گاهی نظر آنها را درباره موضوع برنامه جویا می‌شویم و گاهی مواردی هستند که از زاویه فرهنگ عمومی جامعه هم دچار مشکل است، جریانی که سعی می‌کنیم تا در یک بخش به آن بپردازیم و تا حدی برطرفش کنیم.
ماجرای انتخاب مجری
اما این که چه شد که محمد دلاوری به عنوان مجری و گزارشگر برنامه در مدیرمسؤول حاضر شد هم سوالی بود که کارگردان مجموعه در پاسخ به آن گفت: اجرای این برنامه سخت و خاص است یعنی مجری آن صرفا یک مجری معمولی نیست. او باید هم به دانش سیاسی مسلط باشد، هم بتواند فضای صمیمی را با مسؤولان جریان‌های مختلف به وجود بیاورد، در عین حال محتوا و موضوع هر قسمت را پیش ببرد، و مخاطب را در لحظه‌لحظه برنامه با خود همراه کند. علاوه بر اینها گاهی در جریان کار با موقعیت‌های طنز مواجه می‌شویم که مجری باید توانایی اداره این فضا را هم داشته باشد.
تجربه و دانش و توانایی محمد دلاوری همه این خصوصیات را برایش به همراه داشته و من کمتر کسی را می‌شناسم که بتواند مثل محمد دلاوری اجرای فضای خاص این برنامه را به عهده بگیرد. با وجود همه سختی‌هایی که این برنامه در تولیدش دارد اما وقتی طرح برنامه با آقای دلاوری مطرح شد ایشان هم استقبال کردند و حالا همه عوامل برنامه در تلاش هستند که یک برنامه جدید، جذاب و باکیفیت را برای مخاطبان تولید کنند.
صدری نیا در آخر با ابراز امیدواری از ادامه این جریان خاطرنشان کرد: من امیدوار هستم که برنامه هرچه جلوتر می‌رود بهتر دیده شود، و همه آن را جوری تماشا کنند که روی فرهنگ سیاسی و عمومی جامعه‌مان تأثیر بگذارد و در حوزه‌های مدیریتی یک قدم ما را جلو ببرد. به هر حال این فضا تا حدی برای ما هم جدید بوده و امیدوارم بتوانیم مخاطب را هم با آن همراه کنیم.

گاهی مسؤولان را ناراحت می‌کنم

محمد دلاوری که اجرای مدیرمسؤول را به عهده دارد درباره تجربه فضایی که امروز آن را می‌بینیم، گفت: بافت کلی مدیرمسؤول در قالب یک مستند گزارشی است و این برای من جذاب است که خودم را در فضای استودیو محصور نکنم. این برنامه همچنین فرصتی را ایجاد می‌کند که با مسؤول مربوطه هر بخش به حوزه کاری او سر بزنیم و بعد هم شاهد مواجهه مردم با آنها باشیم. این اتفاق موقعیت‌های مختلفی را ایجاد می‌کند، موقعیت‌هایی که گاهی خیلی تلخ‌اند، گاهی شیرین و بامزه و بعضی اوقات دلهره آورند، همه اینها کمک می‌کند تا برنامه‌ای تولید شود که بیننده هم آن را بپسندد و بعد از دو قسمت پخش‌شده ما منتظر بازخوردها هستیم.
یک گشت و گذار متفاوت
او اضافه کرد: از آنجایی که من تجربه روایت فیلم مستند را دارم، این برنامه و پیش‌بردن آن خیلی برایم سخت نبود، البته که اجرای آن نسبت به این که در یک استودیو با کسی صحبت کنیم، پیچیده تر است اما همین سختی است که آن را هیجان‌انگیزتر می‌کند. امروز بیننده هم به خلق تجربه‌های تازه و مواجهه با آنها نیاز دارد. در گذشته دوستانی بودند که به همراه یک مسؤول در سطح شهر با خودرویی این طرف و آن طرف می‌رفتند و گاهی با مردم صحبت می‌کردند، اما آن اتفاق موضوعیت چندانی نداشت و ما در مدیرمسؤول تلاشمان این است که تنها چرخ زدن با یک مدیر را نداشته باشیم و آن فرد در موقعیت‌های مختلفی قرار بگیرد. در این جریان شاید اگر هزینه و امکانات کافی صرف می‌شد، موقعیت‌های بسیاری بود که آن فرد می‌توانست با آن روبه رو شود ولی ما الان با کمترین هزینه و امکان در حال پیش بردن برنامه هستیم.
این‌که گاهی می‌گویند تولید برنامه‌های انتقادی به این شکل می‌تواند ناامیدکننده باشد و شما باید مدام حرف‌های خوب بزنید، موضوعی بود که دلاوری در پاسخ به آن بیان کرد: اگر نظام اجتماعی ما به این جا رسیده باشد که با دیدن یک برنامه دچار یأس شود، به نظرم مشکلات آن فراتر از این صحبت‌هاست. من معتقدم که انتقاد یأس نمی‌آورد و حتی این امید را ایجاد می‌کند که کسی هنوز به فکر است، ما امیدواریم که یک اتفاق مثبت بیفتد و آن قدر آزادی بیان به ما داده شود که حرف‌هایمان را در دلمان نگه نداریم. در این بین آنچه که نگران‌کننده است، سکوت است و باید دید چرا کسی حرفش را به زبان نمی‌آورد. با این حال همین میزان انتقاد هم بسیار اندک است و باید خیلی شفاف تر این امکان را داشته باشیم. البته در کنار اینها باید برنامه‌هایی باشند که شاد و سرگرم کننده باشد.
تلاش برای رسیدن به آزادی عمل بیشتر
او درباره رسیدن به آزادی عمل بیشتر هم معتقد است: ما برای آن آزادی عمل بیشتر تلاش خواهیم کرد، به طور کلی کسی به کسی آزادی عمل هدیه نمی‌دهد چون این موضوع حاصل سال‌ها رنجی است که باید بکشیم. مثل برنامه‌سازان که شاید به عمر خودشان کفاف ندهد اما این راه را برای نسل بعد تا حدی باز می‌کنند. ممکن است این فرآیند و تلاش آن قدر کند باشد که متوجهش نباشیم و لی اگر حرف‌های امروز رسانه را با ده سال پیش مقایسه کنیم، می‌بینیم که این راه باز شده است.
دلاوری در بخشی از این گپ و گفت به یکی از قسمت‌های برنامه اشاره کرد که در آن هلی‌کوپتری برای دستگیری یک سارق در اتوبان فرود می‌آید و با وجود راه بندانی که ایجاد می‌کند، مردم نه تنها معترض نشدند بلکه از چنین عملکردی احساس خرسندی کردند. او در این باره می‌گوید: این یعنی وقتی مردم می‌بینند که یک مدیر و مرکز، قدرتمند کار می‌کند و وارد عمل می‌شود، آنها هم خوشحال می‌شوند.
در جریان همراهی دلاوری و مسؤولان هم اغلب اتفاقاتی می‌افتد که او بااشاره به آنها گفت: در هر برنامه من حالات مختلفی را برای آنها با سوالات و فضایی که دارد ایجاد می‌کنم، گاهی آنها به شدت بابت این موضوع ناراحت می‌شوند و بعضی وقت‌ها هم از این که سختی کارشان را به ما نشان می‌دهند احساس شادمانی می‌کنند و خلاصه هر قسمت یک روز با انواع احساسات و اتفاقات است که برنامه را جذاب می‌کند.
دلاوری در آخر هم از مردم خواست نظرات و دغدغه‌هایشان را با آنها در میان بگذارند تا در قسمت‌های در حال تولید در حد ممکن آنها را لحاظ کنند.

فاطمه شهدوست

رسانه