کاخ گلستان سنگباران شد!

کاخ جهانی گلستان از یکشنبه، 8 اردیبهشت، بخشی از فضای موزه مردم‌شناسی خود را اختصاص داده به نمایش مجموعه بزرگی از شهاب‌سنگ‌های ایرانی که توسط حجت کمالی و طی سالیان سال، از سراسر کشور یافت و جمع‌آوری شده است.
تصور وجود شهاب‌سنگ در کشورمان، تا همین چند سال پیش، کمی غیرقابل باور بود و شاید تصور می‌شد تنها در سرزمین‌های دور، مثلا آمریکای جنوبی و آفریقا و کشورهایی مثل شیلی و تانزانیا و... بشود ردشان را گرفت؛ همان کشورهایی که در فهرست انجمن بین‌المللی شهاب‌سنگ شناسی هم بالاترین رتبه‌ها را دارند. اما از یکی دو سال پیش، هم آمار بولتن انجمن بین‌المللی شهاب‌سنگ‌ها تغییرات بسیاری به خود دیده و هم این تصور که شهاب‌سنگ‌ها میل رسیدن به خاک کشورمان را ندارند، باطل شده؛ نمونه‌اش هم کشف بیش از هزار قطعه شهاب‌سنگی که جوانِ سنگ دوست و 36 ساله کرمانی، با صرف بیش از 15 سال از عمرش آنها را از جای جای این سرزمین پیدا کرده و بیش از 200 تایش را به در انجمن بین‌المللی شهاب‌سنگ‌ها به ثبت جهانی رسانده و 700 قطعه از آنها را هم در مجموعه‌ای به دعوت متولیان میراث فرهنگی به کاخ گلستان آورده تا به‌عنوان میراث علمی و ملی کشورمان در معرض تماشای همه آنهایی قرار بگیرد که دلشان پیوندی با آسمان دارد و نگاهشان هرشب خیره می‌شود به اقیانوس پررمز و راز کهکشان‌های پرنور.
عشق سنگ بودم
حجت یکی از هزاران جوان پرشور و طبیعت دوستِ خطه کویر و زاده کرمان است که زندگی در خطه کویر و بیابان عشق به طبیعت را در جانش آمیخته و همین که به خودش آمده دیده عاشق سنگ است؛ سنگ‌های زیبایی که در کویر بیش از هرجایی تلالو دارند؛ درست مثل خود آسمانِ کویر. می‌گوید از حدود ده سالگی متوجه این عشق و علاقه شده و از همان زمان، چشمانش همه جا ردِ سنگ‌های رنگارنگ و درخشان را می‌گرفته؛ به‌ویژه در سفرها و طبیعتگردی‌های خانوادگی. برخی سنگ‌هایش علاوه بر زیبایی، قیمتی هم بوده‌ و یک روز که برای فروششان به مغازه سنگ فروشی رفته، صاحب مغازه می‌گوید تو که عاشق سنگی و برایش به دل دشت و کویر می‌زنی، به دنبال شهاب‌سنگ بگرد.
سربه بیابان گذاشتم
نام شهاب‌سنگ برای حجت یک کلیدواژه است؛ کلیدی که تا آن زمان نامش را نشنیده و هیچ اطلاعی درباره‌اش نداشته. مرد فقط به او گفته شهاب‌سنگ سیاه است. آن زمان، یعنی وقتی حجت 20 سال بیشتر نداشته، به‌راحتی امروز نمی‌شد اطلاعاتی برای شهاب‌سنگ پیدا کرد. حجت اما رد این واژه را در کافی نت‌ها می‌گیرد و سراغ هر نوشته و کتاب و اطلاعاتی که بشود چند نشانه دیگر از شهاب‌سنگ به او بدهد، می‌رود. کم‌کم اطلاعاتش زیاد می‌شود و مثلا می‌فهمد شهاب‌سنگ، جذب آهن‌ربا می‌شود و خیلی اطلاعات دیگر، پس برای کشف تکه‌هایی از آسمان راهی سفر می‌شود، ابتدا در کویرهای کرمان و بعد هم کویرهای سمنان و یزد و خراسان و خلاصه هرجا که بیابان باشد و کوه و دشت و زمین بکر و پای آدمیزاد کمتر به آن رسیده باشد.
حجت به جام‌جم می‌گوید سه روز در هفته در سفر بودم و در جست و جوی شهاب‌سنگ و سه روز دیگر انبوه سنگ‌هایی را که از سفر با خود آورده بودم در بوته آزمایش می‌گذاشتم و با روش‌هایی که آموخته بودم، می‌سنجیدم تا عیار خلوص‌شان روشن شود. عشق به کشف و شهود آسمانی در زمین البته فرصت تحصیل کلاسیک را از او می‌گیرد و مثل بسیاری از جوانان وارد بازار کارِ آزادش می‌کند، هرچند همان درآمد و به قول خودش آب باریکه‌ای که از مغازه دستش می‌رسد را صرف سفر و طبیعت گردی و مخارج کشف و شناسایی و آزمون و خطای شهاب‌سنگ شناسی و ارسال آنها به مجامع جهانی برای تایید و ثبت می‌کند.
شهاب‌سنگ‌هایم ثبت جهانی شدند
حجت 1200 قطعه شهاب‌سنگ دارد که تاکنون موفق شده حدود 200 قطعه را به کمک اساتید از دانشگاه‌های فرانسه چون دکتر حامد پورخرسندی ثبت جهانی کند و حدود 430 قطعه هم در لیست انتظار ثبت دارد.
تاکنون 299 شهاب‌سنگ از ایران به ثبت جهانی رسیده که بخش اعظم آنها متعلق به حجت و گروهش است.
او یک گروه دارد؛ گروهی که ابتدا هشت عضو داشت و سختی راه همه آنها به‌جز یک نفر را خسته و رفیق نیمه‌راه کرد؛ گروه دو نفر حجت اما همچنان امیدوار به کشف شهاب‌سنگ‌های بیشتر و ثبت جهانی آنها و بهبود شرایط ایران در فهرست علمی تحقیقاتی شهاب‌سنگ‌هاست.
ایرانگردی به‌دنبال کشف شهاب‌سنگ، حجت را یک گردشگر و طبیعت‌گرد هم کرده، آنقدر که چند سال پیش، دوره تخصصی راهنمای ژئوتوریسم را هم پشت سر می‌گذارد و به عنوان یک تورلیدر، طبیعت‌دوستان را به طبیعت بکر ایران می‌برد تا هم به دلمشغولی‌های خودش برسد و هم درآمدی دست و پا کند برای هزینه‌های کشف و ثبت جهانی شهاب‌سنگ‌ها.
حجت موزه‌دار می‌شود
شهاب‌سنگ‌های حجت حالا تعدادشان آنقدر زیاد شده که بتواند مجموعه‌ای بشود در موزه‌ای و به معرض تماشای ایرانیان اهل طبیعت و تحقیق و پژوهش در بیاید. برای همین هم از چند سال پیش به‌دنبال دریافت مجوز موزه خصوصی رفته و دو سال پیش موفق به دریافت آن شده است. البته موزه مردم‌شناسی کاخ گلستان اولین جایی است که مجموعه ارزشمند وی را با پیشنهاد و همکاری دکتر مقصودی، مدیر پایگاه جهانی کویر لوت، به نمایش می‌گذارد، اما قرار است پس از این موزه و به همت میراث فرهنگی و سازمان زمین شناسی، یک موزه دائم از شهاب‌سنگ‌های ایران در تهران و یک موزه از شهاب‌سنگ‌های لوت هم در شهر کرمان دایر کنند.
اگر کاخ گلستان رفتید قطعات ریز و درشتی از شهاب‌سنگ‌ها را می‌بینید، حجت می‌گوید کوچک‌ترین شهاب‌سنگی که پیدا کرده، 3/0 گرم است و بزرگ‌ترینش 56‌کیلوگرم. همین حالا هم کوچک‌ترین شهاب‌سنگ ثبت جهانی شده در بولتن بین‌المللی شهاب‌سنگ‌ها، 7/0‌گرم است که آن هم متعلق به خود حجت است.
هدفم ترویج دانش است
حجت ارزش مالی شهاب‌سنگ‌هایش را می‌داند؛ می‌داند که از گرمی چند‌دلار تا چند هزار دلار قیمت دارند و مجموعه شهاب‌سنگ‌هایش، میلیاردها تومان می‌ارزد، اما به ما می‌گوید که اصلا قصد فروش سرمایه‌های عمرش را که گاهی به خاطر دستیابی به آنها گرما و سرمای شدید کویر را تحمل کرده و بارها تا پای مرگ هم رفته ندارد.
می‌گوید قصد دارد از وجود شهاب‌سنگ هایش برای اعتلای نام ایران در مجامع بین‌المللی و رشد و گسترش علم و دانشِ نجوم ایرانیان و دانش آموزان و دانشجویان بهره گیرد. تا همین حالا هم به همت او رتبه ایران در کشف شهاب‌سنگ‌ها ارتقای چشمگیری پیدا کرده است حجت اکنون از پرتلاش‌ترین جست‌وجوگران شهاب سنگ در ایران است.

کاخ گلستان را هم تماشا کنید

برای تماشای مجموعه شهاب‌سنگ‌های ایرانی در کاخ گلستان باید به خیابان 15‌خرداد در محله بازار بروید.
کاخ گلستان که خودش بهشتی است تماشایی؛ با قدمتی بالغ بر ۴۴۰ سال یکی از منحصر به فردترین مجموعه‌های تاریخی ایران است؛ کاخی که ساختش به دوران قاجار و پادشاهان قاجار منسوب می‌شود. هرچند که بنیان کاخ در دوران شاه‌عباس صفوی و با احداث چهارباغی در داخل حصارشاه طهماسب و بعدها و در زمان شاه سلیمان صفوی، با ساخت دیوان‌خانه‌ای در همان محدوده چنارستان شاه‌عباسی شکل می‌گیرد، ولی امروزه از آن بنیان‌ها اثری در میان نیست و قدیمی‌ترین بخش‌های آن به دوران زندیه برمی‌گردد. کاخ گلستان در تیر ۱۳۹۲ به ثبت جهانی رسید. امروزه این کاخ که از بخش‌های متعددی تشکیل شده و کاشیکاری‌های بسیار زیبا و خیره‌کننده آن، هوش از سرآدم می‌برد، به یکی از محبوب‌ترین بناهای مورد بازدید گردشگران خارجی تبدیل شده است.
اتفاقاتی چون تاجگذاری برخی پادشاهان قاجار و پهلوی و صدور گشایش مجلس یکم و مجلس موسسان در این کاخ صورت گرفته و بسیاری از پادشاهان قاجار از جمله ناصرالدین‌شاه در آن سکونت داشته‌اند که تمثیل بزرگ وی را هم در تالار اصلی کاخ نشسته بر تخت سلطنت می‌توانید مشاهده کنید.

فاطمه مرادزاده
ایران