ابهامات مرغی

خلف وعده به مرغداران
طبق توافق، شرکت پشتیبانی امور دام متعهد شده بود به ازای تحویل خوراک به مرغداران، گوشت مرغ را با قیمت تنظیم بازار تأمین کند، اما تولیدکنندگان مرغ از خلف وعده این شرکت خبر می‌دهند.
برومند چهارآیین، عضو اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی با اشاره به این‌که قرار بود به ازای هر کیلو گوشت مرغ هفت کیلوگرم خوراک دام به مرغداران تحویل شود، گفت: مرغداران حاضر به تحویل مرغ‌ها به شرکت پشتیبانی امور دام نیستند چراکه خوراک دام با قیمت دولتی به آنها تحویل داده نشده است. به همین دلیل، مرغ گرم با قیمت فروش آزاد به بازار عرضه می‌شود و قیمت مرغ با قیمت تنظیم بازار آن متفاوت است. در حال حاضر، با توجه به عرضه نشدن مرغ توسط مرغداران و نبود امکان تأمین مرغ توسط شرکت پشتیبانی امور دام به نظر می‌رسد مردم باید با نزدیک شدن به ایام نوروز مرغ را با قیمت‌های بازار آزاد تهیه کنند.
چهارآیین تاکید کرد: قیمت تمام‌شده برای تولید هر قطعه مرغ همچنان بالاست و مرغ ارسالی به بازار هم مربوط به جوجه‌ریزی نیمه دوم دی‌ماه است که قیمت تمام‌شده آن برای مرغداران 10 هزار و 500 تومان بوده و کمتر از این قیمت، تولیدکننده را در حاشیه ضرر قرار می‌دهد. وی افزود: تمام کالاها و خدمات افزایش قیمت داشته است و قیمت مرغ هنوز هم منطقی است. مرغ ارزان‌ترین و غنی‌ترین منبع تأمین پروتئین در بازار است و کالای استراتژیک موردنیاز مردم محسوب می‌شود. مردم در حال حاضر 40درصد از پروتئین روزانه خود را از طریق مصرف مرغ تأمین می‌کنند و ارزان‌ترین پروتئین موجود محسوب می‌شود. چهارآیین با اشاره به این نکته که پشتیبانی امور دام نهاده‌های دامی را با عنوان ذخیره استراتژیک ذخیره کرده است و به تولیدکنندگان نمی‌دهد، عنوان کرد: پشتیبانی امور دام این نهاده‌های دامی را به نام ذخایر استراتژیک دپو کرده و به دست تولیدکنندگان نمی‌رساند و احتمالا منتظر است پس از شروع سال جدید با قیمت ارز نیمایی آن را به مرغداران فروخته تا بخشی از ضررهای خود را که ناشی از دخالت‌های غیرکارشناسی در بازار است، جبران کند.
مدیرعامل سابق اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی افزود: کمتر از 10درصد از وعده‌های پشتیبانی امور دام عملیاتی شده است و ما امیدواریم سیاست شرکت پشتیبانی به سود تولیدکنندگان تغییر کند.
وی ادامه داد: پشتیبانی امور دام در استان مرغ را از مرغدار تحویل می‌گیرد اما برای دریافت نهاده دامی تولیدکننده را به بنادر حواله می‌دهد. اقتصاد الزامات و زبان ویژه خود را دارد. نباید تصور کنیم اگر روی کاغذ همه چیز درست و منطقی بود در عمل هم درست خواهد بود. واقعیت تلخ این است که بین ادعا و آنچه که روی کاغذ است زمین تا آسمان فاصله داریم.
عضو هیات‌مدیره اتحادیه سراسری تعاونی‌های کشاورزی مرغداران گوشتی ایران در ادامه گفت: افزایش قیمت مرغ در روزهای پایانی سال به پنج دلیل عمده برمی‌گردد.
وی افزود: اولین دلیل آن به افزایش بی‌رویه و خارج از کنترل قیمت نهاده‌های دامی
از جمله کنجاله سویا، ذرت و جوجه برمی‌گردد. مرغی که هم‌اکنون در بازار موجود عرضه می‌شود تولیدی 20دی است که آن زمان قیمت نهاده‌های سرسام‌آور بود. سازمان حمایت از مصرف‌کننده در آن تاریخ قیمت دولتی ذرت را 1300 تومان و سویا و جوجه را 2400تومان اعلام کرده بود. این در حالی است که مرغداران نهاده‌های دولتی را با نرخ آزاد خریداری می‌کردند به طوری که ذرت را با قیمت بیش از 1800 تومان، سویا اگر در بازار موجود باشد با قیمت 4500تومان و جوجه نیز با توجه به کاهش تقاضا با قیمت حمل و بیمه 3000تومان در بازار خریداری می‌شد.
چهارآیین ادامه داد: متاسفانه با وجود این‌که کنجاله، ذرت، سویا و جوجه 80درصد هزینه‌های تولید مرغ گوشتی را تشکیل می‌دهد، نهادهای نظارتی هیچ نظارتی نداشته و آن را رها کرده بودند.
وی اذعان کرد: دومین عامل در افزایش قیمت مرغ بی‌تدبیری در اعلام قیمت دستوری است، به این ترتیب که دولت بدون توجه به تولیدکنندگان و هزینه‌های تولید، روی کاغذ نرخی را اعلام می‌کند. این در حالی است که تجربه تمام دنیا نشان می‌دهد که قیمت دستوری همیشه نتیجه عکس می‌دهد، به همین دلیل بسیاری از تولیدکنندگان انگیزه خود را از دست داده و از تولید صرف‌نظر کرده و همین امر سبب کاهش عرضه و به تبع آن افزایش قیمت شده است.
عضو هیات‌مدیره اتحادیه سراسری تعاونی‌های کشاورزی مرغداران گوشتی ایران گفت: سومین عامل این است که در ماه‌های پایانی سال (بهمن و اسفند) همیشه افزایش تقاضای قابل‌ملاحظه‌ای نسبت به دیگر ماه‌های سال وجود دارد به‌طوری که مصرف مرغ در کشور در ده ماه دیگر سال به‌جز ایام مناسبتی، روزانه 5600 تن است اما این آمار در دو ماه پایانی سال به 7000 تن می‌رسد.
این مقام صنفی اظهار کرد: عامل دیگر قیمت کالاها و اقلام پروتئینی جایگزین گوشت مرغ مثل ماهی و گوشت قرمز است که با افزایش چند برابری در سال جاری مواجه بوده، به همین دلیل این افزایش قیمت سبب هجوم مردم به سمت مصرف مرغ شده و به تبع آن قیمت گوشت مرغ نیز افزایش یافته است.
چهارآیین با بیان این‌که قیمت گوشت مرغ ایران نسبت به خاورمیانه و بخش زیادی از کشورهای جهان کمتر است، افزود: عامل پنجم این است که از 25دی‌ماه سال جاری تاکنون تعدادی از واحدهای صنفی تولیدکننده گوشت مرغ منتظر ارزانی جوجه بوده‌اند، به همین دلیل جوجه‌ریزی نکرده بودند، به این علت با خلأ 20روزه جوجه‌ریزی مواجه بوده‌ایم و به دلیل کاهش عرضه، قیمت افزایش یافته است.
وی گفت: قیمت تمام‌شده مرغ با 10درصد سود 10 هزار و 500 تومان است و با کاهش 25درصدی وزن در کشتارگاه‌ها قیمت آن به 14هزار و 500تومان رسیده و واحدهای صنفی 3درصد سود به آن اضافه می‌کنند و خرده‌فروشی‌ها نیز با 9درصد سود قانونی به مشتریان عرضه می‌کنند، به همین دلیل نرخ 16هزار تومانی فعلی، منطقی است.
این مقام صنفی با انتقاد از قیمت اعلامی مسؤولان در رسانه‌های مختلف اذعان کرد: انتظار کاهش قیمت مرغ در ایام عید، انتظار نابجایی بوده و قیمت مرغ کاهش نخواهد یافت چون قیمت مرغ ناشی از قیمت نهاده‌های دامی 50روز قبل از توزیع آن است.
چهارآیین افزود: به دلیل سیاست‌های غلط 5200واحد تولیدی مرغ گوشتی در کشور به تعطیلی کشیده شده است، از سوی دیگر ارز 4200تومانی هیچ تاثیری بر سفره مصرف‌کنندگان داخلی نداشته و اگر نهاده‌های دامی با ارز دولتی به مرغداران داده شود، قیمت مرغ تا 50 روز دیگر (ماه رمضان) به 12هزار تومان می‌رسد.

تبعات کاهش دستوری قیمت مرغ
چهارآیین: اگر دولت به طور دستوری قیمت مرغ را 3000 تومان کاهش دهد با توجه به مصرف سرانه ۲۵ کیلوگرمی گوشت مرغ، ماهانه به هر خانوار ایرانی 25 هزار تومان کمک می‌کند؛ اما با اجرای این سیاست به طور متوسط 150 میلیون تومان به هریک از تولیدکنندگان ضرر می‌رساند و موجب تعطیلی واحدهای تولیدی و بیکاری پنج نفر به طور متوسط می‌شود که با بیکار شدن مالک مرغداری به شش نفر می‌رسد. اگر بعد خانوار را در نظر بگیریم بیکاری شش نفر بر زندگی ۲۴ نفر تأثیرگذار است؛ بنابراین به ازای هر هزار تومان کمک به مصرف‌کننده یک نفر بیکار می‌شود.
هرگاه یک مرغداری تعطیل شود در کمتر از سه ماه سبب کاهش عرضه گوشت مرغ و درنتیجه افزایش قیمت غیرمعقول آن می‌شود و پس از آن مصرف‌کننده مجبور است به دلیل کاهش مرغ در بازار آن را تا 25هزار تومان هم خریداری کند.
سیاست دولت باید حمایت از استمرار تولید باشد و از دخالت در بازار به صورت دستوری اجتناب کند. با توجه به افزایش قیمت نهاده‌های دامی و جوجه یک‌روزه باز هم تاکید می‌کنم قیمت فعلی مرغ بسیار منطقی است.

تأمین نهاده‌های مرغ از بازار آزاد
محمد یوسفی، رئیس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی به دلایل افزایش قیمت مرغ در بازار اشاره کرد و گفت: افزایش قیمت مرغ به دو عامل درونی و بیرونی مربوط می‌شود که یکی مربوط به قیمت‌های جهانی و دیگری مربوط به سیاست‌های دولت در زمینه تخصیص دان و نهاده برای مرغ است.
وی افزود: کنجاله سویا هر تن 420دلار تحویل بنادر ما می‌شد، اما اکنون بین 480 تا 500 دلار است که همین یک مورد تأثیر زیادی بر قیمت مرغ گوشتی می‌گذارد.
این مقام صنفی با بیان این‌که شرکت پشتیبانی امور دام، خوراک کافی به مرغداران نمی‌دهد، تاکید کرد: این شرکت، ذرت را که تا چند وقت پیش با قیمت 1100 تومان به ازای هر کیلو تحویل می‌داد به 1350 تومان افزایش داده است که همین موضوع باعث می‌شود قیمت تمام‌شده مرغ بالا برود.
به گفته یوسفی، میزان ذرتی که شرکت پشتیبانی امور دام تحویل مرغداران می‌دهد، کفاف همه تولیدشان را نمی‌دهد و مجبورند بقیه نیاز خود را از طریق بازار آزاد تهیه کنند که در روزهای گذشته برخی مرغداران کنجاله سویا را با قیمت هر کیلو 4200 تومان خریداری کردند.
وی درباره این ابهام که چون دولت برای نهاده‌های دامی ارز 4200 تومانی اختصاص می‌دهد، نباید مرغ به کیلویی 16 هزار تومان برسد، پاسخ داد: ارز 4200 تومانی زمانی مناسب است که با این نرخ محصول به دست مصرف‌کننده برسد، اما اکنون بانک مرکزی ارز به این نهاده‌ها تخصیص نمی‌دهد و تا زمانی هم که فروشنده ارز خود را دریافت نکند، اجازه ترخیص محصول را صادر نمی‌کند.
رئیس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی ادامه داد: بانک مرکزی نمی‌گوید ارز ندارم، اما از تحریم سخن می‌گوید که راه انتقال مستقیم وجود ندارد و باید از طریق کشورهای واسطه پرداخت را انجام دهیم که این پروسه زمانبر است.
یوسفی افزود: برزیل و آرژانتین اصلی‌ترین کشورهایی هستند که نهاده‌های دامی ایران را تأمین می‌کنند، اما قرار است هند و روسیه را به فهرست خریداران اضافه کنیم تا بازار دچار آشفتگی نشود. هند 50درصد پول نفت ایران را در قالب کالا می‌دهد و بقیه را در یک بانک ذخیره می‌کند و ما می‌توانیم از این تخصیص 50درصدی مواد اولیه‌ای را که نیاز داریم، تهیه کنیم.

بهره‌برداری سیاسی از گرانی مرغ
علی صابری، دبیر انجمن شرکت‌های تولیدکننده مرغ گوشتی نسبت به بحث تنظیم بازار، ابعاد تازه‌ای را بیان کرد. وی تصریح کرد: افزایش قیمت مرغ مسیری را برای برخی افراد باز کرده تا از این نوسان قیمت، بهره‌برداری سیاسی کنند، برای احیای وزارت بازرگانی و مدام نبود این وزارتخانه را بزرگ‌ترین مشکل برای شبکه توزیع عنوان ‌کنند در حالی که شبکه توزیع نسبت به گذشته هیچ تغییری نکرده است.
وی تاکید کرد: با توجه به افزایش قیمت تمام‌شده تولید مرغ اگر مردم مرغ را به قیمت هر کیلو 14هزار تومان بخرند، گران نخریده‌اند و هزینه‌های تولیدکننده را جبران کرده‌اند، اما دولت به زور مرغی را که هر کیلوی آن برای تولیدکننده 13هزار تا 13هزار و 500 تمام‌شده، 11هزار تومان خریداری و با قیمت 11هزار و 500تومان به بازار عرضه می‌کند تا نظر مردم جلب شود.
دبیر انجمن شرکت‌های تولیدکننده مرغ گوشتی افزود: این در حالی است که قیمت ذرت و کنجاله سویا تا صددرصد نسبت به سه ماه گذشته افزایش قیمت داشته است.

مردم در صف بایستند، بالاخره مرغ گیرشان می‌آید
مهدی یوسفخانی، رییس اتحادیه پرنده و ماهی با بیان این‌که مرغ کیلویی 11 هزار و 500 تومان به نام مرغ تنظیم بازاری در میادین و 70 واحد صنفی عرضه می شود، گفت: کسانی که در صف می ایستند و مرغ گیرشان نمی‌آید روز بعد بروند حتما گیرشان می آید.
وی افزود: تولید مرغ در اسفند امسال نسبت به سال گذشته 15درصد افزایش یافته و هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد. روزانه 300تن مرغ تنظیم بازاری در تهران توزیع می شود.
یوسفخانی به واردات مرغ برای تنظیم بازار اشاره کرد و ادامه داد: 30هزار تن مرغ برای تنظیم بازار وارد شده اما هنوز توزیع نشده است، به این دلیل که هنوز تولید با مصرف برابر است و هر زمان که نیاز باشد مرغ‌های وارداتی وارد بازار خواهند شد.