قاچاق «دام مولد» علاوه بر تبعات اقتصادی، تهدیدات جدی امنیتی برای کشور دارد

خطر انقراض دام ایرانی

ماجرای گرانی سرسام‌آور گوشت قرمز در کشور که فشار زیادی به مردم وارد آورده، روی دیگری هم دارد که قطعاً آثار زیان‌بار و طولانی‌مدتی بر اقتصاد کشور خواهد داشت و آن قاچاق دام مولد است. با افزایش قیمت ارز در سال جاری بسیاری از کالاها با افزایش شدید قیمتی مواجه شده‌اند که یکی از آنها گوشت قرمز است. هرچند دولت برای مهار قیمت گوشت قرمز، اقدام به واردات گسترده گوشت کرده است، اما از طرفی دیگر با کاهش ارزش پول ملی قاچاق دام خصوصاً دام مولد از مبادی مرزی به کشورهای حوزه دریای خلیج فارس به طرز قابل توجهی گسترش یافته که تاکنون برای رفع این معضل، چاره‌اندیشی نشده است.
کد خبر: ۱۱۹۳۲۰۳

کارشناسان معتقدند پدیده قاچاق دام‌های مولد چیزی بیشتر از سودجویی اقتصادی است؛ پدیده‌ای در حد یک تهدید امنیتی که می‌توان آن را ترور غذایی نامید. این قضیه از آنجا جدی‌تر می‌شود که سال‌ها قبل نیز قاچاق گاو و گوساله زمینه‌ساز ورود گسترده گاوهای هولشتاین اسرائیلی و آمریکایی شد که البته این گاوها باید جیره غذایی خاصی را مصرف کنند که همین امر واردات نهاده‌های دامی را نیز به دنبال داشت.
از این رو به نظر می‌رسد در سال‌های آینده با جابه‌جایی دام خارجی با دام مولد داخلی در زمینه گوشت قرمز و محصولات پروتئینی، ایران به طور کامل به کشورهای دیگر وابسته شود.
یکی از عوامل افزایش قیمت گوشت قرمز در سال جاری، قاچاق گسترده دام به آن سوی مرزها اعلام شده است؛ اما به گفته کارشناسان، در این ماجرا اهدافی مهم‌تر از کسب سود از قاچاق دام مطرح است. قاچاق دام مولد به خارج از کشور به شغلی پردرآمد برای برخی تبدیل شده که زیرساخت‌های دامپروری را نابود می‌کنند. با توجه به افزایش نرخ ارز، فروش دام در خارج از کشور صرفه اقتصادی زیادی دارد. هرچند هنوز آمار دقیقی از این قاچاق منتشر نشده اما دامداران به‌خوبی این معضل را لمس کرده‌اند.
قاچاق دام فقط به کشور عراق صورت نمی‌پذیرد، بلکه دام‌های زنده ایرانی به ترکیه، امارات، عمان، قطر و کویت نیز قاچاق می‌شود. نکته تأسف‌بارتر آن‌که علاوه بر دام نر، دام مولد نیز در حال خروج از کشور است، دام مولد بره ماده‌ای است که هنوز تولیدمثل نکرده است و کارشناسان معتقدند، اگر روند قاچاق دام مولد به خارج از کشور ادامه داشته باشد، زیرساخت تولید دام دچار صدمات فراوانی شده و بهار ۹۸ با معضل بی‌سابقه گرانی گوشت و کمبود دام مولد مواجه خواهیم بود.
این تجارت به‌ظاهر برای دامداران و قاچاقچی‌ها سود دارد و به کار و شغل می‌رسند، اما در درازمدت و با فقدان دام مولد و نیز بره ماده، ضربه مهلکی به صنعت دامپروری زده و دامداران را در معرض بیکاری قرار می‌دهد، اما آنچه مهم بوده این است که تاکنون برخورد قهری نتوانسته جلوی قاچاق دام از مرزهای کشور را بگیرد و این اقدام غیرقانونی همچنان ادامه دارد.
سال‌ها قبل همین اتفاق در مورد گاوهای زرد ایرانی تکرار شد و گاوها به همین صورت با قاچاق و کشتار نسل‌شان منقرض شد و به جای آن گاوهای هولشتاین اسرائیلی و آمریکایی جای آنها را گرفتند؛ با یک تفاوت با گاو ایرانی: شیرشان بیشتر است ولی باید جیره غذایی خاصی داشته باشند که این جیره الزاماً باید با واردات تأمین شود؛ موضوعی که به شدت صنعت شیر و گوشت گاو ما را به خارج وابسته کرده است. حالا ظاهراً این اتفاق دارد در مورد گوسفند و انقراض نسل گوسفند ایرانی که خوراکش هم در داخل تأمین می‌شود می‌افتد. پدیده‌ای که ظاهرش یک سودجویی اقتصادی است ولی عمق آن یک تهدید استراتژیک و امنیتی است.

جلسه اضطراری دولت درباره قاچاق دام

رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز کشور گفت: پنجشنبه (امروز)در دولت جلسه اضطراری برای کالاهای اساسی و قاچاق دام برگزار می‌شود. به گزارش تسنیم، علی مؤیدی خاطرنشان کرد: باید به‌گونه‌ای روستاییان را مطلع کنیم که از فروش دام حتی با دو برابر قیمت خودداری کنند چراکه می‌تواند ضربه به سرمایه ملت وارد کند. وی اظهار داشت: پنجشنبه (امروز) در دولت نیز جلسه اضطراری برای کالاهای اساسی و قاچاق دام برگزار می‌شود، از سطح روستا تا مرکز استان و کشور انتظار داریم در این مبارزه ما را همیاری کنند. مؤیدی افزود: در بحث علوفه نیز قاچاق صورت می‌گیرد و گوسفند و دام را قاچاق می‌کنند، انتظار است بخش روستایی در حفظ، حراست و صیانت از این سرمایه عظیم که بخشی به آیندگان برمی‌گردد مراقبت کنند.
یارانه باید به تولید داده می‌شد
عبدالله فروتن، کارشناس مسائل کشاورزی و منابع طبیعی در این خصوص گفت: متاسفانه در حال حاضر به دلیل عدم توجه به ظرفیت‌های داخلی و بومی تولید گوشت قرمز و همچنین افزایش قیمت دلار قاچاق دام مولد از مبادی مرزی به طرز قابل توجهی افزایش یافته است.
وی افزود: با وجود این‌که در زمینه اصلاح نژاد دام‌های بومی کشور توجه جدی نشده است اما همین دام‌ها توان رقابت با دام‌های غیربومی را دارند، چراکه آنان با شرایط اقلیمی و جغرافیایی ایران سازگار شده‌اند و در مقابل بیماری‌ها مقاومت بیشتری دارند.
این کارشناس مسائل کشاورزی و منابع طبیعی اذعان کرد: از بارزترین سیاست اشتباه در این زمینه می‌توان به اختصاص یارانه ارزی در سال گذشته و ابتدای سال جاری برای واردات گوشت قرمز دانست، چون در این بازه زمانی که کشور با جنگ تمام‌عیار ارزی مواجه بود، دولت به جای حمایت از تولیدکننده داخل و اختصاص یارانه ریالی به تولیدکننده داخلی، اقدام به اختصاص یارانه ارزی به واردکنندگان می‌کرد، این مساله علاوه بر ایجاد رانت و فسادهای گوناگون در سطوح مدیریتی کلان کشور، کمر تولیدکننده را نیز شکست.
فروتن در خصوص وابسته کردن کشور به دام‌های غیربومی نیز افزود: متاسفانه دولت به‌جای توجه به ظرفیت‌های بومی مجوز واردات دام‌های غیربومی را مکرراً صادر کرده است و این سیاست‌ها همچنان ادامه دارد و متاسفانه برخی نهادهای موجه نیز متولی این امر شوم شده‌اند.وی گفت: وابسته کردن کشور به دام‌های غیربومی، در بلندمدت برای کشور بسیار مضر و خطرناک است، چراکه دام‌های غیربومی به شرایط اقلیمی کشور حساس هستند و در مقابل آفات و بیماری‌ها مقاومت نخواهند داشت. این مساله باعث تسریع در شیوع بیماری‌ها خواهد شد.
این کارشناس مسائل کشاورزی و منابع طبیعی ادامه داد: شیوع بیماری‌ها یعنی نیاز به دارو و واکسن جهت کنترل بیماری‌ها که این داروها نیز بالاجبار وارداتی هستند و ما باید از همان کشوری که نژاد دامی را وارد می‌کنیم دارویش را نیز وارد نماییم. علاوه بر این، خوراک و سایر نهاده‌های چنین دام‌هایی نیز وارداتی هستند چراکه این دام‌ها در سیستم چرای مرتعی توان رشد و تولید ندارند و باید در سیستم متمرکز پروار شوند و سیستم پروار این دام‌ها نیز وابسته به خوراک وارداتی می‌باشد. فروتن در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: قاچاق دام به کشورهای دیگر نتیجه عدم حمایت دولت از تولیدکنندگان داخلی طی سالیان متمادی می‌باشد، اگر دولت از این قشر حمایت می‌کرد قطعاً موقعیتی برای سودجوها فراهم نمی‌شد تا دام‌های مولد را از تولیدکنندگان خریداری کرده و به کشورهای دیگر صادر کنند. البته ممکن است این مساله ابعاد امنیتی نیز داشته باشد لذا لازم است مراجع ذی‌صلاح امنیتی هوشیارانه با این موضوع برخورد نمایند.

تلاطم ارزی سبب قاچاق شده است

منصور پوریان، رئیس مجمع ملی صادرکنندگان دام زنده گفت: چون تلاطم ارزی به وجود آمده و قیمت داخلی نسبت به کشورهای اطراف پایین است، دام به راحتی از مبادی مرزی قاچاق می‌شود.وی گفت: به نظر بنده راهکار اصلی برای کنترل قاچاق دام، صادرات مشروط است مثلاً یک کیلوگرم گوشت ناخالص در ازای واردات 3 کیلوگرم به کشورهای دیگر صادر کنیم، به همین دلیل از طرفی با این روش به بازار داخلی فشاری وارد نمی‌شود و از طرف دیگر دام‌هایمان (البته دام نر پرواری) را به قیمت مناسب صادر کرده‌ایم. رئیس مجمع ملی صادرکنندگان دام زنده اظهار کرد: از فروردین تا خردادماه این روش به اجرا گذاشته شد و کل صادرات دام سبک کشور 600 هزار دام نر پرواری بود و قاچاقی صورت نمی‌گرفت، در بحث گوساله نر پرواری هم تنها به عراق صادر داشتیم. وی گفت: متاسفانه شانتاژکاری برخی افراد در بحث گرانی‌های اخیر دام سبب شد که جلوی صادرات گرفته شده که این امر همراه با تلاطم ارزی فرصت طلایی را برای قاچاقچیان دام فراهم کرد.

نقشه کشورهای حاشیه خلیج فارس
مهدی سروی، کارشناس اقتصاد کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: تفاوت نرخ ارز ایجاد شده در کشورمان و کشورهای اطراف و تخصیص ارز دولتی به واردات گوشت و نهادهای دامی باعث شده برخی از دلالان از شرایط موجود سوءاستفاده کرده و با دریافت ارز دولتی اقدام به واردات نهاده یا دام کرده یا قاچاق کنند یا به نرخ آزاد به مصرف‌کننده بفروشند.
وی افزود: از طرفی دیگر در بحث تولید تا پیش از اینکه جهش ارزی اتفاق بیفتد، قاچاق دام از خارج به داخل وجود داشت اما با کاهش ارزش پول ملی، قیمت دام در کشورهای خلیج فارس از جمله عراق و کویت برای دامدار و تولیدکننده داخلی بالا رفته است، یعنی دلال با توجه به نهاده‌های وارداتی در ایران که با نرخ 4200 تومان عرضه می‌شود دام را از دامداران خریداری و در مرز یا در کشور بیگانه به فروش می‌رساند.
سروی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: خبری در خبرگزاری فایننشال تایمز منتشر شده بود که حاکی از آن بود که کشورهای حاشیه خلیج فارس خصوصاً عربستان و امارات قصد دارند برای فشار به اقتصاد ایران خصوصاً معیشت مردم سرمایه‌گذاری گسترده‌ای کنند که البته این خبر پس از مدتی از صفحه این خبرگزاری حذف شد.

وی گفت: این موضوع سازمان‌دهی شده است چون از طرفی می‌خواهند تحریم‌ها را از همه جوانب تشدید کرده و از طرف دیگر به لحاظ ژنتیکی کشورمان به شدت وابسته به کشورهای دیگر باشد.
قاچاق دام مولد، کشور را با مشکل روبرو می‌کند
نظر افضلی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: قاچاق دام مولد یک چالش بزرگ برای کشور است و اگر این روال ادامه پیدا کند و نظارت‌های لازم وجود نداشته باشد به زودی با کمبودی بیش از این مواجه خواهیم شد. ما پیش از اینکه نرخ دلار افزایش پیدا کند و به تبع آن قاچاق دام زیاد شود به ۱۰۰ هزار تن گوشت وارداتی احتیاج داشتیم، یعنی ۸۰۰ هزار تن تولید داخلی ما بوده و با ۱۰۰ هزار تن واردات، مجموعاً ۹۰۰ هزار تن گوشت نیاز کشور بوده است. حال با قاچاق‌های اخیر دامی که در این ماه‌ها در حال انجام است تولید داخل به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده و از طرفی میزان واردات هم به مراتب بیشتر از گذشته شده است. همین اتفاقات کافی است که قیمت گوشت بالا برود و می‌بینیم که امروز بسیاری از خانواده‌ها میزان خرید گوشت خود را کاهش داده‌اند. نماینده نهبندان و سربیشه تصریح کرد: اولین کار برای سروسامان دادن به این بازار این است که مرزها کنترل شود تا دیگر در این شرایط نامناسب اقتصادی شاهد قاچاق دام نباشیم. افضلی ادامه داد: دوره پروار دام سه ماه است و پس از آن وقت آن می‌رسد که دام به بازار عرضه شود. از این‌رو حمایت دولت در این دوره برای ارائه تسهیلات به دامداران از اهمیت بالایی برخوردار است که امیدوارم مسئولان اهتمام ویژه‌ای به این موضوع داشته باشند.

پای عربستان در میان است
حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس معتقد است از عربستان پول در اختیار دلال‌ها قرار می‌گیرد تا بتوانند دام‌های مولد را خریداری و به بیرون از کشور ببرند. نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس شورای اسلامی افزود: گاهی دام‌های سنگین را از طریق مرزهای غربی از کشور خارج می‌کنند، الآن در روستاها و شهرها و همه‌جای کشور دلال‌ها نفوذ کرده‌اند و دام‌ها را با قیمت‌های بالا می‌خرند و پول‌های هنگفتی خرج می‌کنند حتی بالاتر از قیمت دام‌ها را می‌خرند و از کشور خارج می‌کنند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس مطرح کرد: این افراد به کشور ضربه می‌زنند و متوجه آن نیستند و آثار منفی آن یک سال دیگر حداقل مشخص می‌شود، این افراد دام مولد را از کشور قاچاق می‌کنند و از همه جا آن را می‌خرند، با پول‌های هنگفت دام‌ها را خریداری کرده و از کشور خارج می‌کنند. شنیده شده حتی از کشور عربستان پول در اختیار دلال‌ها قرار می‌گیرد تا بتوانند دام‌های مولد را از شهرها و روستاهای کشور خریداری کنند و به بیرون از کشور ببرند و این موضوع نیاز به جلسه‌ای ویژه و فوری دارد. نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس شورای اسلامی گفت:‌ روزانه حدود 3000لنج از تعدادی بنادر جنوبی کشور اقدام به قاچاق دام زنده و مولد به خارج می‌کنند.

حاجی دلیگانی افزود: ما امروز در حوزه قاچاق دام در یک شرایط عادی نیستیم و شرایط خیلی بحرانی‌تر و جدی‌تر از آن است که دستگاه‌های اجرایی ما آماده مقابله با آن شده‌اند. وی افزود: علاوه بر دلالان و واسطه‌ها در داخل کشور، تعدادی از کشورها و از جمله عربستان نیز در حوزه قاچاق دام از ایران فعال شدند تا از این طریق فشارهایی را به کشور ما تحمیل کنند.

قاچاق دام، بخشی از جنگ دشمن است
علی اکبری عضو هیات رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس، گفت: مطمئناً شیطنت‌هایی در زمینه قاچاق دام زنده از جمله دام زنده مولد از کشور وجود دارد و امروز ابعاد جنگ تغییر کرده و شلیک گلوله آخرین مرحله از جنگ است.
عضو هیات رئیسه کمیسیون کشاورزی گفت: متاسفانه عده‌ای صرفاً به فکر منافع خود هستند و دام مولد به عنوان ذخیره ژنتیکی کشور محسوب می‌شود و باید آن را حفظ کنیم.
نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه قاچاقچیانی که دام زنده مولد را از کشور خارج می‌کنند به ذخیره ژنتیکی کشور آسیب می‌رسانند، تصریح کرد: دستگاه‌های نظارتی، مرزبانی و گمرک باید به صورت جدی به موضوع قاچاق دام زنده مخصوصاً دام مولد ورود و از ادامه آن جلوگیری کنند. این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه امیدواریم قاچاقچیان دام زنده توسط دستگاه قضایی متنبه شوند، ادامه داد: مطمئناً شیطنت‌هایی در زمینه قاچاق دام زنده از جمله دام زنده مولد از کشور وجود دارد و امروز ابعاد جنگ تغییر کرده و شلیک گلوله آخرین مرحله از جنگ است.

عضو هیات رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه سال گذشته شاهد بودیم از طریق بیو تروریسم آنفولانزای فوق حاد پرندگان در کشور شیوع پیدا کرد، خاطرنشان کرد: لطمه وارد کردن به منافع اقتصادی و سرمایه‌های ملی انواع مختلفی از شیطنت‌ها و راه‌های غیرمعقولی هستند که عده‌ای با هماهنگی دشمنان کشور و تعمداً برای منفعت خود انجام می‌دهند.

امین محمودی

اقتصاد

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها