آموزش مذاکرات برجامی در «حق مسلم ماست»

نیرومند درباره این کارها به جام‌جم می‌گوید: فضای کاریکاتور آن‌قدر گسترده است و ما هم در این میان گرفتاری‌هایی داریم که نمی‌توانیم فقط روی یک موضوع تمرکز و کار کنیم. در این نمایشگاه هم آثار مختلف و پراکنده‌ای از مجموعه‌های گوناگون وجود دارد.عدالت اجتماعی، عربستان سعودی و مسائل فرهنگی یک بخش از نمایشگاه را به خود اختصاص داده‌اند و در بخش دیگر هم به مباحثی درباره برجام و مذاکراتی که در آن زمان صورت گرفت پرداخته‌ام. در آن زمان صحبت‌هایی وجود داشت که قرار بود تا مذاکرات برجامی را به‌عنوان یک نمونه موفق در مدارس تدریس کنند، در واقع این طرح شامل آموزش شیوه‌های مذاکره به دانش‌آموزان به سبک هسته‌ای بود. من هم این طرح برجامی را به صورت طنز در قالب حدود 70 اثر انعکاس دادم.
از تهاجم فرهنگی تا سیاست
اما در قسمت دیگری از این نمایشگاه همان‌طور که گفته شد، موضوعات مختلفی در قالب کاریکاتور به روی دیوار رفته‌اند، کارهایی که هر کدام حرفی برای گفتن دارند. نیرومند درباره این بخش هم گفت: نقد اوضاع امروز جامعه و مسائلی که وجود دارد یکی از بخش‌هایی است که در این نمایشگاه وجود دارد. من هم سعی کرده‌ام تا هم اوضاع موجود را نقد کنم و به نمایش بگذارم و هم بحث تهاجم فرهنگی را که نمونه‌های آن در خیلی از فضاها دیده می‌شود. مواردی که همیشه باید به آن توجه کرد تا تلنگری از جنس هنر را ترتیب دهد.
بحث عربستان سعودی هم از موضوعاتی است که در این مجموعه به آن پرداخته شده، موضوعی که از زمان شکل‌گیری صحبت‌های حتی کمرنگ درباره آن، نیرومند به دنبالش بود و در این باره بیان کرد: از همان چهار پنج سال پیش که حرف و حدیث‌هایی درباره این کشور شکل گرفت من این احساس را داشتم که این رژیم برای ما می‌تواند خطرناک‌تر از هر کشور دیگری باشد، به همین دلیل در همان سال‌ها و زمانی که کمتر کسی به آن توجه داشت، نمایشگاهی را با این مضمون برگزار کردم. در این مجموعه هم چون لازم بود آثاری با این موضوع وجود دارد.
تبعیض برای انقلابی‌ها
اما تبعیض بین هنرمندانی که با این نگاه پیش رفته‌اند و بخش دیگری که دنیای مجزایی از چنین فضاهایی دارند از مواردی است که خیلی‌ها از آن گفته‌اند. داستان دنباله‌دار هنری‌ها و هنر انقلابی‌ها که نیرومند هم با اشاره به آن بیان کرد: واقعیت این است که تبعیض در حوزه کارهای جهت‌دار و انقلابی همیشه وجود داشته و هر روز بیشتر صورت می‌گیرد. این روند و نگاه آن قدر مشخص است که اگر نگاهی به نمایشگاه‌های موجودی که هر هفته برگزار می‌شوند کنید، متوجه آن می‌شوید، چرا که کمتر مجموعه‌ای سراغ چنین فضایی رفته است و اصلا آنها را برای نمایش می‌پذیرد. این موضوع دلایل زیادی دارد، یکی از آنها این است که سیستم فرهنگی ما و خیلی از مسؤولان وقت آن توجه واقعی و درستی به کار فرهنگی ندارند. با تمام اینها ما و امثال ما آن‌قدر از این موضوع گفته‌ایم که دیگر خسته شده‌ایم. بچه‌های انقلابی بارها صحبت‌های زیادی را در این مسیر مطرح کرده‌اند اما گوش شنوایی وجود ندارد و ما هم در این سو طبق شرایطی که وجود دارد، باید بیشتر از آن که حرف بزنیم، اقدام کنیم و در عمل با تولید کار و آثار مختلف حرفمان را بزنیم.
به‌دنبال چه هستید؟
در بخش دیگر ماجرا هم میزان تأثیرگذاری و فایده برگزاری این دست نمایشگاه‌ها وجود دارد، این که اصلا پرداختن به این موضوعات چه حاصلی دارد و اصلا هنرمندان آن چرا به این سمت و سو کشیده شده‌اند، موضوعی که نیرومند در پاسخ به آن می‌گوید: کارهایی که تولید می‌شوند برای نتیجه داشتن باید دیده شوند؛ به‌طور کلی اغلب خود هنرمند نمی‌تواند نقش چندانی در دیده شدن آثارش به‌صورت گسترده داشته باشد، در اینجا سیستم فرهنگی باید به کمک بیاید و با فراهم کردن بستر مناسب، زمینه انعکاس گسترده آنها را فراهم کند. در حال حاضر ما در این فضا ضعف‌های زیادی داریم، مثلا هنوز که هنوز است در خیلی از مراکز استان‌ها گالری مناسبی که فعال باشد وجود ندارد یا تعداد آنها خیلی کم است. در فضای مجازی نیز به همین ترتیب است یعنی برنامه‌ریزی و سیستمی نیست که بتواند باعث دیده شدن آثار هنرمندان به‌صورت گسترده و یا حتی در سطح بین‌المللی شود. ما وظیفه تولید اثر داریم اما این سیستم است که باید به فکر نمایش و انعکاس صحیح آن باشد.
جدا از اینها بحث عملکرد حوزه هنری و پیشروی آن در مسیری مشخص و البته منحصربه‌خود، مساله‌ای بود که نیرومند به‌عنوان یکی از مسؤولان سیاستگذاری این مرکز درباره‌اش گفت: هر جا سیاست‌هایی دارد که انتظار می‌رود طبق آن عمل شود، به‌عنوان مثال خانه هنرمندان وظایف و رویکردی دارد که از آن انتظار نمی‌رود مثل حوزه هنری عمل کند و در سوی دیگر حوزه هم شیوه‌ای دارد که نمی‌توان از آن خواست تا مثل خانه هنرمندان باشد. حوزه هنری طبق سیاستگذاری‌اش باید با نگاه انقلابی پیش برود و به هنرمندان و فعالان این حوزه بپردازد و این مغایرتی با برنامه‌هایی که برگزار می‌کند ندارد. در آخر هم لازم به یادآوری است که اگر می‌خواهید از نمایشگاه «حق مسلم ماست» دیدن کنید، می‌توانید در این هفته به نگارخانه ابوالفضل عالی حوزه هنری سر بزنید.