روان‌شناسی به شرط اخذ تاییدیه سلامت روانی

افرادی که در دنیای مجازی دکان‌های خوب و خوش‌رنگ‌ولعابی برای خود راه انداخته‌اند؛ دلسوزانی که راهنمایی‌‌هایشان هم رنگ‌وبوی دیگری دارد. روان‌شناسانی که زخمی به زخم‌های دیگرمان وارد می‌کنند.روان‌شناس‌نماهایی که این روزها در فضای مجازی بازارشان حسابی داغ است. با وجود این‌که جامعه به لحاظ روانی نیاز به حضور متخصصان این حوزه دارد اما وجود روان‌شناس‌نماها صدمات مالی، فرهنگی و روحی زیادی را به افرادی که به این امر نیازمندند وارد می‌کند. البته علی فتحی‌آشتیانی، رئیس سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور در گفت‌وگویش با جام‌جم می‌گوید که اینها پروانه سازمان نظام روان‌شناسی را ندارند یا راهکارهایی که ارائه می‌کنند مبتنی بر مسائل علمی نیست و در این بین کوچینگ‌ها هم در لیست همین افراد قرار می‌گیرند. با وجود این‌که طبق ماده ۵ قانون سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره، مشاوران و روان‌شناسان برای هرگونه اشتغال در حرفه خود باید دارای‌ پروانه از سازمان نظام روان‌شناسی باشند اما هنوز هم خیلی از همان روان‌شناس‌نماها تنها از طریق تبلیغات در فضای مجازی، به جذب افراد مختلف می‌پردازند و با روح و روان آنان بازی می‌کنند. اما حالا سؤال اینجاست پس از عیان‌شدن چهره واقعی روان‌شناس‌نماها چرا بازهم افراد زیادی در فضای مجازی آنها را دنبال می‌کنند؟ 

آقای دکتر، شما چه تعریفی از روان‌شناس‌نماها دارید؟
روان‌شناس‌نماها کسانی هستند که به خاطر داشتن یک‌سری توانمندی‌ها همچون قدرت تبلیغات، اغواکنندگی، توانایی ارتباط کلامی قوی و بدون این‌که دوره‌های کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری روان‌شناسی را طی کرده باشند و با روان‌شناسی به معنای یک علم آشنا باشند، از این توانمندی‌ها در کنار تبلیغات گسترده در فضاهای مجازی و اجتماعی به‌خوبی بهره برده و مردم را تحت تاثیر خودشان قرار می‌دهند. 

لیست جدیدی از این افراد منتشر نشده؟ آیا تعداد دقیق این افراد مشخص است؟
لیست جدیدی از این روان‌شناس‌نماها منتشر نشده و تعداد دقیقی هم از آنها هیچ‌وقت مشخص نیست، چراکه هر روز ممکن است یک فردی چنین ادعایی داشته باشد و تحت عنوان روان‌شناس‌نما معرفی شود و واقعا تعداد مشخصی ندارند. آنهایی که پیش از این مشخص شده بودند هم اسامی‌شان در سایت این سازمان وجود دارد و برجسته‌ترند. این لیست‌ها به‌روزرسانی نشده و درواقع ما فرصتی برای این کار نداشتیم اما همان‌ها هم مشکلات خاص خود را داشته و مسائلی را برای جامعه ایجاد می‌کردند و متاسفانه ما خیلی نتوانستیم کار جدی در این خصوص داشته باشیم. 

تاکنون شکایت‌هایی هم مبنی بر این امر داشتید؟
درصدی از شکایت‌ها مربوط به همین روان‌شناس‌نماها می‌شود که آن را به‌صورت جدی بررسی می‌کنیم. 

مردم چگونه می‌توانند روان‌شناسان اصلی را از روان‌شناس‌نماها تشخیص دهند؟
جامعه ما تحت تاثیر تبلیغات اغواکننده جذب این افراد می‌شوند، اما پس از چند جلسه مراجعه به این افراد متوجه می‌شوند که آنها پروانه سازمان نظام روان‌شناسی را ندارند یا راهکارهایی که ارائه می‌کنند مبتنی بر مسائل علمی نیست. همه این موارد زمینه‌ای می‌شود که خود مردم در سازمان از این افراد شکایت کنند. جمع‌کردن این افراد کارسخت و پیچیده‌ای است و چیزی که ما نسبت به آن بسیار تاکید داریم، افزایش سواد روانی جامعه است. ازطرفی مردم پیش از مطرح‌کردن مشکلات‌شان با فردی که نمی‌دانند روان‌شناس است یا روان‌شناس‌نما، باید اطلاعات خوبی ازفردی که به آن مراجعه می‌کنند داشته باشند.یکی از فضاهایی که می‌تواند این اطلاعات را به آنها بدهد، سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره است. این امر می‌تواند کمک‌کننده باشد تا مردم گول تبلیغات روان‌شناس‌نماها را نخورند و با راهکارهای علمی‌ای که ارائه می‌کنند، دچار مشکلات جدی‌تری نشوند. 

سرانجام شکایت‌های مردمی به کجا می‌رسد؟
سازمان نظام روان‌شناسی شکایت‌های مردمی که به این روان‌شناس‌نماها مراجعه می‌کنند را حتما مورد بررسی و پیگیری قرار می‌دهد. ما معاونت انتظامی و بررسی تخلفات حرفه‌ای داریم. وظیفه این قسمت بررسی تخلفاتی است که توسط روان‌شناسان و مشاوران در سراسر کشور انجام می‌شود، اما به‌صورت خاص روان‌شناس‌نماها برجسته‌تر هستند و اگر کسی از فردی که پروانه اشتغال تخصصی از سازمان ما نداشته، شکایتی داشته باشد مورد پیگرد قانونی قرارمی‌گیرد. ازسوی دیگر اگر افرادی همچون کوچینگ‌ها هم روان‌شناس نباشند، وضعیت همین روان‌شناس‌نماها را دارند و اگر کسی شکایتی کند، سازمان نظام روان‌شناسی آنها را هم پیگیری خواهد کرد. 

شرایط اخذ پروانه اشتغال هم چگونه است؟
طبق شرایط کنونی سازمان، هر فردی که حداقل فوق‌لیسانس روان‌شناسی یا مشاوره در گرایش‌های مختلف داشته باشد، پس از عضویت در سازمان و شرکت در آزمون صلاحیت حرفه‌ای که توسط سازمان سنجش برگزار می‌شود، در صورت کسب نمره حد نصاب قبولی، وارد مرحله بعدی یعنی مصاحبه عمومی می‌شود. پس از آن می‌تواند پروانه یا مجوز اشتغال را دریافت کند. البته با اتصال به درگاه ملی مجوزها در کنار این آزمون، باید برگه تاییدیه سلامت روانی هم داشته باشد و سازمان، پروانه‌ای برای این افراد صادر خواهد کرد.