تبدیل خزر به استخر پرورش ماهی

اصلی‌ترین ماهیانی که در شرق دریای مازندران و منطقه گرگان وجود دارد کپور دریایی است که با افت جمعیت مواجه شده است. در سواحل استان گیلان نیز ماهی سفید وجود دارد که جمعیت این گونه با مشکل مواجه نشده و صیادان می‌گویند که ماهی سفید به وفور یافت می‌شود. آن هم به این دلیل که سالانه بیش از 200 میلیون بچه ماهی به‌صورت مصنوعی تکثیر شده و در دریا رها می‌شود تا توسط صیادان صید شوند. به این ترتیب مناسب بودن جمعیت ماهی‌سفید ناشی از تکثیر طبیعی این‌گونه نیست. در شرایط فعلی خزر به نحوی به استخر پرورش ماهی‌سفید تبدیل شده و همه فقط ماهی سفید را تکثیر و در دریا رها می‌کنند و به اصلی‌ترین مشکل خزر که کمبود آب رودخانه‌هاست، توجهی ندارند. گرچه فعلا تکثیر مصنوعی برای خزر مشکلی ایجاد نمی‌کند اما اگر نتوانیم تعادلی بین تکثیر مصنوعی و تولید مثل طبیعی در دریای خزر برقرار کنیم، تنوع در این دریا کاهش می‌یابد.
برای حفظ جمعیت آبزیان خزر باید مشکل کمبود آب رودخانه‌های منتهی به این رودخانه حل شود. بخشی از این کمبود آب طبیعی است و به دلیل بارندگی کم اتفاق افتاده، اما دخالت‌های انسانی نظیر سد زدن‌ها و استفاده از آب رودخانه برای زمین‌های کشاورزی و... سبب شده که آب رودخانه‌ها کاهش یابد و تداوم حیات برای زیستمندان خزر با مشکل مواجه شود. عامل دیگری که در جمعیت ماهیان خزر تاثیر دارد، صیادان غیرمجازی هستند که اقدام به صید از دریای خزر می‌کنند. فعالیت این صیادان هم در کاهش جمعیت ماهیان دخیل است.

آریا وزیرزاده
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز