کامیونداران آماده حرکت

این افزایش قیمت در کنار سایر مشکلات بار دیگر کامیونداران و رانندگان را مجبور به توقف کرد. نرخ‌های پایین کرایه و هزینه‌های سنگین تعمیر و نگهداری برخی دیگر از مشکلات رانندگان کامیون است که سبب شده برخی از آنها نتوانند کارشان را ادامه دهند. این مشکلات هرچه برای رانندگان کامیون و شهروندان و روستاییان دردسرساز بوده اما به مذاق عده‌ای فرصت‌طلب خوش آمده است. کم نیستند سودجویانی که سعی دارند از این آشفته بازار و آب گل آلود ماهی بگیرند. افرادی مانند دلالان که محصولات کشاورزان را ارزان می‌خرند و آنها را گران می‌فروشند یا آنهایی که سعی دارند مشکلات صنفی و تقاضاهای بحق کامیونداران را رنگ و لعاب سیاسی بزنند و از آن به‌عنوان اعتراضات گسترده یاد کنند.

اگر پای درد دل رانندگان کامیون بنشیند آنها یک سینه سخن دارند و از این گلایه می‌کنند که عده‌ای از مشکلات ایجاد شده برای آنها سوءاستفاده می‌کنند. بسیاری از آنها می‌گویند کامیون‌هایشان به دلیل گران شدن لوازم یدکی و هزینه تعمیرات زمینگیر شده اما عده‌ای می‌خواهند از آن برداشت سیاسی کنند.

‌ احمد خیراللهی یکی از کامیونداران خط تهران - شمال است. او در حالی از وضعیت خود و همکارانش با جام‌جم صحبت می‌کند که هزینه تعمیر موتور تریلی‌اش حدود 70میلیون تومان آب می‌خورد و در حال حاضر آن را در تعمیرگاه رها کرده است: « قبل از بالا‌رفتن قیمت دلار یک جفت لاستیک حدود دو‌میلیون تومان قیمت داشت، اما این روزها لاستیک‌های چینی را کمتر از 11میلیون تومان نمی‌فروشند. قبلا هزینه تعمیر موتور حدود 500هزار تومان بود، اما الان برای یک تعویض روغن ساده باید یک میلیون و 200 هزار تومان هزینه کرد.» آن‌طور که او می‌گوید این آشفته بازار و هزینه‌های سرسام آور فقط بخشی از مشکلات کامیونداران است.

خیراللهی می‌گوید اگر قرار باشد آنها از لوازم یدکی و خدمات تعمیرگاهی بهتری استفاده کنیم باید مبلغ بیشتری بپردازیم.

نکته دیگری که بیشتر کامیونداران در گفت‌وگو با جام‌جم روی آن دست می‌گذارند بحث گرانی عوارضی‌ها و تاثیرات آن بر هزینه‌های حمل بار است. مولود کریمی یکی از رانندگان خط تهران - سنندج است که از تعداد و مبلغ بالای عوارضی‌ها بین جاده‌ای حرف می‌زند. او می‌گوید: در مسیر 330 کیلومتری بین تهران تا همدان پنج ایستگاه عوارضی وجود دارد که نسبت به نوع کامیون مبلغی حدود 200 هزار تومان از رانندگان طلب می‌کنند.

آن‌طور که او می‌گوید راننده برای این‌که این مبلغ را پرداخت نکند، باید از جاده‌های قدیمی و دوطرفه تردد کند. همین امر باعث فرسایش بیشتر کامیون و در نتیجه آن هزینه تراشی برای رانندگان و صاحبان کامیون می‌شود، هزینه‌هایی که با این وضعیت اصلا قابل مقایسه با درآمد راننده نیستند.‌

به همین دلیل است که کریمی تاکید می‌کند: در میان رانندگان خیلی‌ها هستند که اگر به آنها ماهی دو میلیون تومان حقوق ثابت بدهید از خیر کامیونداری و رانندگی می‌گذرند.

اعتصاب نیست

نارضایتی رانندگان از روزهای ابتدایی سال کلید خورد، بسیاری از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان این نارضایتی را به اعتصاب‌های دسته‌جمعی رانندگان نسبت دادند و با خبرسازی و شایعه پراکنی به این اتفاق دامن زدند، اتفاقی که خود رانندگان از آن گلایه دارند، خیرالهی که در مسیر تهران - شمال تردد می‌کند، دراین‌باره می‌گوید: «اعتصاب کاملا بی معنی است، این‌که می‌گویند این‌کار هماهنگ شده کاملا غلط است، من اگر پول تعمیر ماشینم را داشتم، همین امروز بار می‌زدم. مشکل اصلی این است که در حال حاضر قطعات و لاستیک وجود ندارد و اگر کامیونداران هم بخواهند کار کنند در ماه‌های بعدی با کمبود بیشتر و در نتیجه توقف کامیون روبه‌رو می‌شوند.»

کمیسیون‌های اضافی

کمبود قطعات یدکی یا عرضه با قیمت‌های بالا و خارج از عرف در حالی کامیونداران را با مشکل مواجه کرده است که آنها این مساله را به دولت ربط نمی‌دهند و از دلال‌ها و افراد سودجو حرف می‌زنند. داوود درویشی یکی دیگر از کامیونداران اهل تهران است که با جام‌جم از مشکلاتشان حرف می‌زند:« دلال‌ها با ورود به پایانه و باربری‌ها برای خود حق دلالی می‌گیرند، آنها در نقش شرکت‌های باربری کمیسیون‌های اضافی و بدون دلیل از کامیونداران می‌گیرند و اگر راننده‌ای این کمیسیون‌ها را پرداخت نکند، بار را از او پس می‌گیرند. به‌طور مثال در هفته گذشته از من برای یک بار که کرایه‌اش یک میلیون و 200 هزارتومان بود، 400هزار تومان کمیسیون دریافت کردند.» مولود یکی دیگر از رانندگان به ما می‌گوید: «دلال‌ها در بازار لوازم و قطعات یدکی هم همین نقش را دارند، بدتر از آنها مغازه‌دارهایی هستند که جنسی را که از قبل خریداری کرده‌اند با قیمت روز به رانندگان می‌فروشند، مسؤولان صنف فروشندگان قطعات یدکی هم که ظاهرا در خواب به سر می‌برند.»

مسؤولان در کنار کامیونداران

نچرخیدن چرخ کامیون ها، چرخ زندگی مردم را با مشکل مواجه کرده است، اتفاقی که خود کامیونداران به خاطر آن از مردم عذرخواهی و ابراز ناراحتی می‌کنند. داوود راننده‌ای که اهل تهران است، می‌گوید: «در حال حاضر در بعضی از شهر‌ها بار و محصولات فاسد شدنی و تره بار روی زمین مانده است، اما قیمت‌های نجومی لوزام یدکی و مصرفی اجازه نمی‌دهد تا مثلا ما بتوانیم لاستیک بخریم و بار ببریم، لاستیک فرسوده باعث تصادف و در نتیجه آن از بین‌رفتن بار مردم و به خطر افتادن جان مردم و رانندگان می‌شود.» آن‌طور که او می‌گوید مسؤولان و دولت در چند ماه گذشته با اضافه کردن 15 درصدی کرایه حمل بار به‌دنبال حل مشکل بودند، اما متاسفانه گرانی‌های اخیر لوازم یدکی و اضافه شدن 3درصدی حق کمیسیون، این افزایش کرایه بار را خنثی کرد.

عبدالهاشم حسن‌نیا، رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای با بیان این‌که دولت مصوبه‌ای در گذشته داشته که لاستیک در گروه یک کالایی قرار می‌گیرد، می‌گوید بر این اساس دولت تصمیم دارد ارز دولتی برای واردات لاستیک را در اولویت تأمین قرار دهد. او دیگر اقدام هیات دولت را کاهش تعرفه واردات لاستیک به ۵ درصد می‌داند و می‌افزاید: آنچه اهمیت دارد، تأمین میزان لاستیک مورد نیاز بخش جاده‌ای است. در حال حاضر نیاز بازار ماهانه یکصد هزار حلقه است که با واردات ۱۳۰۰کانتینر لاستیک در دو هفته آینده، این نیاز برای چند ماه برطرف خواهد شد و همزمان تولید داخل هم می‌تواند در کنار واردات، نیاز صنعت حمل‌ونقل جاده‌ای را پوشش دهد.

در اقدامی دیگر دولت مقرر کرده است کامیونداران به خواسته دیگر خود مبنی بر اجرای سیستم تن بر کیلومتر به جای کرایه‌های توافقی برسند.

مطالبات بحق

مشکلات رانندگان برای مسؤولان و اتحادیه‌های آنها و دستگاه‌های ذی‌ربط ناشناخته نبوده و نیست براساس گفته خود کامیونداران، مسؤولان بارها برای حل این مشکلات تلاش‌کرده‌اند اما بالا رفتن قیمت سبب کمرنگ‌شدن آنها شده است. مجید نصیرزاده، عضو هیات مدیره انجمن صنفی کامیونداران کشور در این باره به جام‌جم می‌گوید:« از خرداد امسال تاکنون پیگیری مطالبات رانندگان در دستور کار قرار گرفته و خوشبختانه تا به امروز بیش از 50 درصد مطالبات کامیونداران برآورده شده است. یکی از مهم‌ترین مشکلات کامیونداران دریافت کمیسیون‌های غیرقانونی توسط شرکت‌های حمل و نقل بوده که متاسفانه شاهد دریافت بیش از 50 درصدی حق کمیسیون در سال‌های اخیر بوده‌ایم در حالی‌ که در قانون این میزان 8درصد است، اما خوشبختانه با پیگیری دولت این معضل اساسی حل شد و در راستای برخورد با شرکت‌های متخلف بیش از 70 شرکت تعطیل شدند.»

آن‌طور که نصیرزاده توضیح می‌دهد، افزایش 20 درصدی کرایه، افزایش حقوق بازنشستگی به میزان 500 هزار تومان و اضافه شدن شغل رانندگی به مشاغل سخت که بازنشستگی بعد از 20 سال خدمت را برای آنها به همراه خواهد داشت از جمله اقدامات انجام شده تا به امروز بوده است. بحث بیمه تکمیلی کامیونداران نیز از اقدامات مثبت برای رفاه حال رانندگان انجام شده است و به گفته عضو هیات مدیره انجمن صنفی کامیونداران کشورخدمات بیمه تکمیلی برای رانندگان کاملا رایگان شده است و هزینه آن از 8درصد حق کمیسیون شرکت‌های حمل و نقل پرداخت می‌شود.

صنف کامیونداران بیش از 21 مطالبه دارد که نیمی از آن از اول سال تا امروز حل شده و مابقی این مطالبات طبق گفته انجمن صنفی کامیونداران حل خواهد شد، خبرهای رسیده از کردستان حکایت از توزیع 1250 حلقه لاستیک تاکنون در بین رانندگان این استان و همچنین اختصاص ارز 4200 تومانی برای خرید سایر قطعات کامیونداران دارد. همچنین برخلاف شایعات، جاده‌های کشور برای تردد کامیون‌ها امن است، پلیس در این راستا تدابیر لازم را اندیشیده و رئیس کل دادگستری اصفهان نیز خبر از دستگیری ۱۳ نفر داده که اقدام به تعرض، توقف و وارد آوردن آسیب به کامیون‌های حمل سوخت و بار در حال تردد در راه‌های مواصلاتی اصفهان کرده‌اند. رانندگان اما راه خود را از این افراد که به جاده خاکی زده‌اند، جدا کرده و می‌گویند به محض رسیدن لاستیک بارگیری می‌کنند، هر چند تا الان هم بسیاری از رانندگان کار خود را متوقف نکرده و با وضعیت موجود به جاده زده‌اند.

مشکل در شهر و روستا

مشکلاتی که سبب بروز دشواری کاری برای رانندگان کامیون شده به نوعی روی زندگی همه افراد سایه انداخته است و نمی‌توان آن را محدود به شهرنشین‌ها دانست. وقتی برای پیگیری این مساله با چند دهیار تماس گرفتیم آنها از این گله کردند که کشاورزان برای انتقال محصولات شان و دامداران برای تهیه خوراک دام دچار مشکل شده‌اند.

احمدرضا ابراهیم‌یار، دهیار روستای هریس در آذربایجان‌شرقی یکی از دهیارهایی است که در گفت‌وگو با جام‌جم از مشکلات پیش آمده برای کامیونداران ناراحت است و می‌گویدبسیار از آنها به‌دلیل بالا رفتن قیمت لوازم یدکی و تعمیرات از ادامه فعالیت‌شان باز مانده‌اند. آن‌طور که او تاکید می‌کند این مشکلات رانندگان کامیون برای دامداران و کشاورزان نیز دردسرساز شده است. ابراهیم‌یار با بیان این‌که چنین شرایطی فقط به نفع عده‌ای سودجو و دلال تمام شده است توضیح می‌دهد کشاورزان روستای هریس که محصولاتی مانند خیار، گوجه، لوبیا و سیب‌زمینی می‌کارند در جابه‌جایی محصولات‌شان به مشکل خورده‌اند به همین دلیل دلالان این روزها بیشتر از قبل در روستای آنها پرسه می‌زنند تا محصولاتی آنها را زیر قیمت بخرند .

او درباره دامداران نیز می‌گوید: خیلی از دامداران برای تهیه خوراک دام دچار مشکل شده‌اند. دهیار روستای هریس تصریح می‌کند: دامدار که نمی‌تواند بگذارد دامش گرسنه بماند به همین دلیل از دلالان خوراک دام را چند برابر قیمت واقعی می‌خرد.

بهنام اکبری

جامعه