ارتش و رسانه ستون‌های قدرت روسیه

روسیه در سال‌های اخیر با تقویت توان رسانه‌ای خویش و تاسیس شبکه‌هایی چون راشاتودی توانسته در جنگ رسانه‌ای مقابل غرب بایستد.

روسیه و غرب در حال حاضر به همان وضعیت جنگ سرد بازگشته‌اند، با این تفاوت که در حال حاضر مهم‌ترین ابزار جنگی آنها رسانه و فضای سایبر است.

البته در کنار رسانه‌ها، بهره‌گیری از سازمان‌های به اصطلاح مردمی و متوسل شدن به تحریم‌های اقتصادی و تجاری نیز مهم‌ترین ابزارهای جنگ دوران جدید است.

روسیه به کمک رسانه‌های خود همچنین نقش موثری در شکل‌دهی به نظم نوین جهانی ایفا می‌کند، تا جایی که راشاتودی به «اسب تروای» مسکو تشبیه شده است.

فوربس در مقاله‌ای درخصوص افزایش توان رسانه‌ای روسیه می‌نویسد: روسیه مدت‌هاست از تقویت توان نظامی خود و نمایش آن در رزمایش‌ها لذت می‌برد. گرچه سقوط شوروی موجب شد این روند برای مدتی متوقف شود، اما روسیه در سال‌های اخیر تلاش می‌کند جایگاه سابق خود را احیا کند. البته روس‌ها تنها به نمایش توان نظامی خود اکتفا نکرده و با حضور در میدان نبرد در کریمه و سوریه توان خود را آزمایش کرده‌اند و از تلاش برای نمایش قدرت خود نیز دریغ نکرده‌اند.

هفته گذشته، روسها با برگزاری یک رزمایش با حضور بیش از 300 هزار نیرو توجه ناظران نظامی در سراسر جهان را به خود جلب کردند. روسیه در توجیه ابعاد عظیم این رزمایش گفت شرایط کنونی بین‌المللی که در آن رفتار اغلب خصومت‌آمیز و غیردوستانه‌ای با روسیه می‌شود موجب شده چنین رزمایشی برگزار شود.

مساله مهم‌تر از دید بین‌المللی این است که چینی‌ها نیز در این رزمایش حضور داشتند، گرچه تعداد نیروهای آنها بسیار کمتر بود. گزارش‌های رسانه‌ای می‌گویند حدود 200/3 نیروی روس در این عملیات
حضور داشتند.

برای افکار عمومی روسیه این مساله از اهمیت زیادی برخوردار است که این مانور بزرگ‌ترین رزمایش نظامی روسیه از سال 1981 به شمار می‌آمد. با درنظر گرفتن این نکته می‌توان گفت این رزمایش نقطه عطفی در مسیر بازسازی توان نظامی روسیه بود. ارتش روسیه نیز مانند دیگر نهادهای دولتی بعد از سقوط شوروی آسیب فراوانی دید.

جنگ سال 2008 روسیه با گرجستان گرچه با پیروزی مسکو تمام شد، اما نقاط ضعف روس‌ها در ابعاد تاکتیکی و تجهیزاتی را نشان داد. از آن زمان سیاست‌های ولادیمیر پوتین بر این محور متمرکز شد که باید این شرایط تغییر کند.

جنگ با گرجستان همچنین نشان داد که توان روسیه در پخش کردن پیام خود در فضای بین‌المللی محدود است. از آن زمان، بودجه شبکه‌های دولتی روسیه افزایش یافت. اکنون روسیه ترجیح می‌دهد داستان‌های خود را خودش تعریف کند، به جای این‌که از دیگران بخواهد آنها را بگویند.

شاید اقتصاد روسیه تحت فشار تحریم‌ها باشد و سیاست خارجی این کشور به خاطر خصومت غربی‌ها چندان موثر اجرا نشود، اما استفاده روسیه از منابع نظامی و رسانه‌ای خود برای نمایش قدرت در سطح بین‌المللی موجب شده که همه مسکو را جدی بگیرند.