قیچی سلمانی پدر،‌ کتابخوانم کرد!

گروهی هم معتقدند رواج شبکه‌های اجتماعی و گسترش فضای مجازی مردم را از کتابخوانی دور کرده است اما هستند کسانی که هنوز عاشق کتابخوانی‌ هستند و در دوره‌ای که حرفه انتشاراتی به شغلی زیان‌ده تبدیل شده، باز هم این حرفه را انتخاب می‌کنند و بر این باورند که دوره کم‌رونقی کتاب و کتابخوانی سپری خواهد شد و مردم بار دیگر با کتاب دوست خواهند شد.

کتابخوانی آن‌قدر اهمیت دارد که امروز را به نام روز جهانی کتابخوانی و کپی‌رایت معرفی کرده‌اند. با امید مهدی‌نژاد که هم نویسنده است و هم طناز و هم مدتی است انتشاراتی دایر کرده و تمرکزش را گذاشته روی انتشار آثار طنز همصحبت شدیم تا از کتابخوانی و تولید کتاب برایمان بگوید.

از چه زمانی کتابخوان شدید و مطالعه در کارهای روزانه‌تان جا باز کرد ؟

پدرم به سلمانی اعتقادی نداشت برای همین بچه که بودم، خودش موهایم را اصلاح می‌کرد.یکی از راه‌هایی که مرا وادار به نشستن روی صندلی می‌کردند این بود که مادرم برایم کتاب می‌خواند. می‌توان گفت عدم اعتقاد پدرم به سلمانی مرا کتابخوان کرد.

این روش پدر می‌توانست شما را از کتاب‌ دور کند و در شما مقاومتی ایجاد کند که در بزرگسالی دیگر کتاب نخوانید؟

داستان‌هایی که برایم می‌‌خوانند آن‌قدر جذاب بود که به کتاب علاقه‌مندم کرد، داستان‌‌های ژول‌ورن و ...

الان هم وقتی روی صندلی سلمانی می‌‌نشینید، کتاب می‌‌خوانید؟

نه ! موبایلم را چک می‌کنم !

رسیدم به اصل مطلب؛ این که می‌گویند یکی از دلایلی که مردم کتاب نمی‌خوانند همین گوشی‌های هوشمند است...

من هم مولف هستم و هم انتشاراتی دارم به همین دلیل کلا با موضوع کتاب درگیرم و بخشی زیادی از زندگی‌ام را به خود اختصاص داده است.

اینترنت و شبکه‌های اجتماعی توجه مردم را به انتشارات کاغذی اعم از کتاب، مجله، روزنامه و ... کم کرده است اما آن‌قدر فراگیر و خطرناک نیست که نگران‌کننده باشد.

بازار کتاب محدود شده اما هنوز هم هستند کسانی که کتاب برایشان اهمیت دارد و کتاب‌های خوب را می‌خرند و مطالعه می‌کنند.

با قـــابلیت‌هایی که گوشی‌های هوشمند دارند آیا می‌توان به ارتقاء سرانه مطالعه امیدوار بود؛ کتاب‌های صوتی و رایانه‌ای به وسیله گوشی‌های هوشمند می‌‌تواند بسادگی در دسترس قرار گیرد؟

به نظرم خطری که از اینترنت و گوشی‌های هوشمند جدی‌تر است، کمبود وقتی است که مردم دچارش شد‌ه‌اند.ما وقت زیادی را در ترافیک و حل و فصل کارهای روزمره از دست می‌دهیم و این استهلاک روانی آن‌قدر زیاد است که دیگر حوصله مطالعه نداریم.واقعیت این است شکل زندگی ما تغییر کرده برای همین است که کمتر سراغ کتاب می‌رویم.البته می‌توان شرایط را تغییر داد و مردم را تشویق به گوش دادن به کتاب‌های صوتی کرد.مثلا زمانی که در ترافیک هستیم به جای اتلاف وقت به کتاب‌های صوتی گوش بدهیم.برای فرهنگسازی در این زمینه چند عامل باید دست به دست هم بدهند که یکی از آنها این است که انتشاراتی‌ها همزمان با توزیع کتاب کاغذی، کتاب صوتی آن را هم منتشر کنند.البته باید احساس نیاز به مطالعه یا گوش دادن به کتاب نیز در مردم به وجود آید.

در شرایطی که اوضاع انتشاراتی‌ها زیاد خوب نیست و خیلی‌ها این شغل را رها می‌کنند، چه شد که شما ریسک کردید و سراغ این حرفه رفتید؟

ما اول کار، زیاد دنبال نفع مادی از راه انتشارات نبودیم همه تلاشمان را کردیم ضرر نکنیم تا انتشارات بتواند روی پای خودش بایستد.راستش را بخواهید ما عاشق کتاب هستیم و بر این باوریم با همه چالش‌هایی که نشر کتاب با آن روبه روست اما هنوز هم مردم کتاب را دوست دارند و شبکه‌های اجتماعی و اینترنت نمی‌تواند آنها را راضی کند.

تیراژ کتاب در ایران خیلی کم است؛ گاهی حتی 500 تاست ! این تیراژ پایین چه دلایلی دارد؟

این را همه می‌دانیم اوضاع کتاب خوب نیست اما ما نیمه پر لیوان را می‌بینیم و شاهدیم برخی از کتاب‌ها بارها تجدید چاپ می‌شود و این اتفاقات ما را به کارمان امیدوار می‌کند.هزینه‌های چاپ و انبارداری کتاب خیلی زیاد است، ناشر نمی‌داند آیا مردم از کتاب مورد نظر استقبال خواهند کرد یا نه. به همین دلیل ترجیح می‌دهد کتاب را در تیراژ پایین منتشر کند که هزینه انبار ندهد و اگر از کتاب استقبال شد، آن را تجدید چاپ کند.

در حوزه طنز مکتوب فعال هستید. بازار این‌جور کتاب‌ها چگونه است آن‌هم در شرایطی که فضای مجازی از همه‌جور طنزی اشباع شده و بسادگی در اختیار مردم است؟

برای ایرانی‌ها طنز پدیده جذابی است. به همین دلیل مردم از کتاب‌های طنز تقریبا استقبال بیشتری می‌کنند.ما در انتخاب نویسنده‌های طنز دقت زیادی داریم و خدا را شکر تا حالا کتاب‌هایی که منتشر کرده‌ایم با استقبال روبه رو شده است.

و سوال آخر این که به‌نظرتان چرا باید کتاب بخوانیم؟

برای این‌که کتابخوانی این فرصت را به ما می‌دهد که جای آدم‌های دیگر هم زندگی‌ کنیم و از تجربیات زیستی دیگران استفاده کنیم.این در زمینه رمان خیلی کاربرد دارد چون داستان تو را به دنیایی می‌برد که با دنیای واقعی کاملا فرق دارد. در حوزه شعر نیز چنین است، تو زمانی که شعری را می‌خوانی ذهنت را به دنیا ، جان و روان فردی دیگر گره می‌زنی و این خیلی لذت‌بخش است.زمانی که کتاب می‌خوانی آگاهی‌ات بیشتر می‌شود و در مقاطع مختلف زندگی می‌توانی از آگاهی دیگران استفاده و شرایط بهتری را تجربه کنی.

طاهره آشیانی - روزنامه‌نگار