فلورایدتراپی هیولا یا سفیر سلامت؟

قندها را کم کنید

نوع قند مصرفی در پوسیدگی‌دندان‌ها موثر است؛ به عنوان مثال کربوهیدرات‌هایی مانند برنج و سیب‌زمینی پلی‌ساکارید هستند، یعنی قندهای به هم پیوسته و زنجیرواری که شکسته شدن آنها زمان زیادی می‌برد و نمی‌توانند یکباره به ساختمان دندان‌ها آسیب ‌برسانند. قند موجود در ساختمان مواد غذایی‌ای مانند توت، خرما، عسل و شیر نیز همراه مواد معدنی هستند، پس این مواد از تماس بیشتر قند با دندان‌ها جلوگیری می‌کنند؛ در مقابل قند‌های ساده یا شکر و شکلات‌ها خالص‌اند و تیشه به ریشه دندان‌ها می‌زنند. این قندها بعد از تخمیر به اسید تبدیل و باعث پوسیدگی دندان می‌شوند. استفاده کمتر از مواد قندی نقش مهمی در سلامت دندان‌ها دارند. فلوراید نیز ساختمان دندان‌ها را قوی می‌کند و دندان‌هایی که با فلوراید مقاوم شده‌ باشند، کمتر دچار پوسیدگی می‌شوند. برخی خانواده‌ها همواره می‌پرسند چرا بسیاری از کشورها طرح فلورایدتراپی را برای دانش‌آموزان استفاده نمی‌کنند که پاسخ آنها در همین نکته است؛ کشورهای پیشرفته با تنظیم میزان مصرف قندهای ساده و رعایت بهداشت فردی میان کودکان، پوسیدگی را بشدت کاهش داد‌ه‌اند و اصلا نیازی به صرف هزینه در این خصوص ندارند، اما در کشور ما هنوز بهداشت فردی به‌درستی رعایت نمی‌شود.

فلوراید سرطان‌زاست؟

گروهی از والدین بشدت مخالف استفاده از فلوراید در مدارس هستند و معتقدند فلوراید سرطان‌زاست و باعث بیش‌فعالی و قوز می‌شود. باید بگوییم فلوراید آسیبی به کودکان نمی‌زند و نباید از این بابت نگران بود. تحقیقات زیادی در این خصوص صورت گرفته که در نهایت نتایجی مبنی بر بیماری‌زا بودن فلوراید نداشته است. تنها نکته‌ای که باعث مشکل می‌شود استفاده بیش از حد مجاز آن است که میزان مصرفی وارنیش موضعی بسیار کمتر از میزان خطر است.

فلوراید تراپی، جایگزین مراقبت از دندان نیست

درست است فلوراید ساختمان دندان را مقاوم می‌کند، اما خانواده‌ها نباید تصور کنند با این کار نیازی به مراقبت از دندان‌ها ندارند. این کار در صورتی مفید است که کودکان، بهداشت را نیز رعایت کنند. هرچقدر بدن واکسینه و مقاوم باشد با قرارگرفتن طولانی‌مدت در سرما آسیب می‌بیند. چه بهتر با رعایت اصول بهداشتی و فرهنگسازی مناسب بتوانیم هزینه سنگین وارنیش‌تراپی را حذف کنیم. بهره گرفتن از تکنیسین‌های دهان و دندان در سلامت و آموزش دندان‌ها می‌تواند راه روشنی در سلامت دهان و دندان باشد. این گروه می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان داشته باشد.

وضعیت دهان و دندان کودکان

آمارها نشان می‌دهد بسیاری از کودکان هنگام ورود به مدرسه بیش از پنج دندان خراب دارند و به طور میانگین برای تامین سلامت دندان این کودکان سالانه 5/2 میلیون تومان هزینه هدر می‌رود. علاوه بر مصرف هزینه‌های گزاف کشیدن دندان‌های شیری، سلامت دندان‌های دائمی را نیز به خطر می‌اندازد؛ در حالی که بیشینه هزینه مسواک و خمیر دندان برای هر کودک به حدود صد هزار تومان می‌رسد. یکی از راه‌های حفظ سلامت دندان‌های کودکان در سنین مدرسه وارنیش‌تراپی است. آموزش و پرورش با صرف هزینه زیادی برنامه وارنیش‌تراپی را در برخی مدارس اجرا می‌کند، اما باورهای درست و غلط زیادی درباره استفاده از فلوراید میان خانواده‌ها وجود دارد که در ادامه، بیشتر در این باره خواهیم گفت.

باورهای غلط فلورایدی را خط بزنید

ابتدا باید بدانید منظور از وارنیش‌تراپی همان استفاده از فلوراید به صورت موضعی است. در واقع وارنیش ماده‌ای شبیه لاک است که روی دندان‌ها زده می‌شود. قرص‌های فلوراید قابل استفاده و محلول در آب هستند که البته در دسترس خانواده‌ها قرار ندارند. وارنیش‌تراپی هم فقط توسط متخصصان انجام نمی‌شود. گاه والدین مطالب نادرست و نگران‌کننده‌ای در منابع اینترنتی می‌خوانند که به آنها اشاره می‌کنیم:

فلوراید مسمومیت‌زاست: مسمومیت با فلوراید به هیچ عنوان اتفاق نمی‌افتد.

فلورایدکم هوشی می‌آورد و سرطان زاست: این باوری نادرست است. تنها در صورتی که به میزان زیاد مصرف شود، تاثیرات مخرب روی هوش کودکان دارد.

فلوراید حساسیت‌زاست و تهوع می‌آورد: بسیار کم اتفاق می‌افتد کودکی از بوی وارنیش خوشش نیاید و دچار حالت تهوع ‌شود. در موارد خیلی نادر هم بچه‌ها دچار حساسیت‌هایی مانند کهیر می‌شوند که برای پیشگیری باید دقت کرد تا فلوراید به پوست زده نشود.

فلوراید باعث تغییر رنگ دندان می‌شود: برخی وارنیش‌های رنگی در روز اول باعث تغییر رنگ می‌شوند که با مسواک زدن از بین می‌رود و به هیچ عنوان آسیبی به دندان‌ها وارد نمی‌کند.

حتما مضر است وگر نه نیازی به اجازه‌نامه کتبی از والدین نبود: در واقع چون این کار در حیطه وظایف آموزش و پرورش نیست از والدین اجازه نامه کتبی دریافت می‌کند.

گاهی والدین می‌پرسند اگر در دندانپزشکی قبلا فلوراید زده‌ایم آیا استفاده دوباره از آن آسیب‌زاست؟ البته اجباری برای مصرف دوباره فلوراید نیست، اما استفاده آن هم آسیب‌زا نیست و فلورایدهای موضعی ضرری ندارند.