ظرفیت‌های حضور آمانو در تهران

توافق برجام همواره دو بعد داشته که یکی سیاسی و مبتنی بر بازی قدرت است و دیگری، رویه حقوقی و فنی است که در حوزه احکام مناسبات هسته‌ای و جنبه‌های فناوری هسته‌ای شکل گرفته است. بعد فنی برجام، مربوط به حیطه کاری آقای آمانو است و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای با ارائه گزارش‌های فنی و حقوقی، زمینه شکل‌گیری مناسبات سیاسی را آماده می‌کند. آقای آمانو در مقاطع مختلف و از جمله در زمان توافق برجام، متاسفانه بشدت سیاسی عمل کرد و حوزه حقوقی و فنی را به تبعات سیاسی دچار کرد. ایشان گزارش‌ها را به گونه‌ای شکل داد که ایالات متحده آمریکا، براساس آن گزارش‌ها تحریم‌هایی را آغاز کرد.

از آنجا که برجام دارای سه ضلع است، آقای آمانو از زمان اجرایی شدن برجام مسئولیت دو ضلع آن‌ را به‌عهده گرفت که عبارت بودند از اضلاع فنی و حقوقی. این اضلاع مشتمل بر شناسایی حقوق هسته‌ای و کمک به تسهیل مناسبات هسته‌ای ایران در عرصه بین‌الملل به عنوان یک بازیگر عضو آژانس و همچنین بازرسی‌ها و تغییر کاربری‌ها در برنامه هسته‌ای ایران طبق برجام است. البته ضلع سوم هم دربرگیرنده حوزه تحریم است که هرچند شاخه‌ای جدا محسوب می‌شود، اما مقدماتش براساس گزارشی است که آقای آمانو ارائه می‌کند.

آقای آمانو در طول اجرای توافق برجام به وظیفه خود به طور کامل عمل کرده و به همین دلیل مسئولان جمهوری اسلامی ایران، پس از تخلف اخیر آمریکا، اولین مسئولی را که به کشور دعوت کرده تا با او وارد مذاکره جدی شوند آقای آمانو است تا بتوانند از این ظرفیت استفاده کنند.

قطعا با استفاده از ظرفیت آقای آمانو می‌توان تاکید مجددی بر حقوق هسته‌ای در ابعاد فنی و حقوقی داشت و لذا می‌توان با وی به‌صورت جدی در مورد شناسایی حقوق هسته‌ای صحبت کرد. همچنین این انتظار از آقای آمانو می‌رود که براساس گزارش‌هایی که طبق سنت ده ماه گذشته در پیش گرفته و برای ایران قابل احترام بوده، به‌صورت کاملا فنی و حقوقی، قضاوت کند و در قالب سیاسی و آن‌طور که طرف آمریکایی می‌خواهد موضع‌گیری نکند. درنهایت باید تاکید کرد در اوج عهدشکنی آمریکایی‌ها، ایرانیان بودند که به تعهدات هسته‌ای خود عمل کردند و این موردی است که باید در سفر آقای آمانو به تهران مورد تاکید و عمل قرار گیرد.

دکتر حشمت‌الله فلاحت‌پیشه - استاد دانشگاه علامه طباطبایی