نباید نمک بر زخم مردم پاشید / عاشق "خدا قوت قهرمان" هستم

او سابقه مربیگری و داوری را هم در کارنامه خود دارد. درست به دلیل همین ویژگی هاست که رقابت‌های کشتی با صدای هیجان انگیز و روحیه بخش او حتی اگر با طعم تلخ باخت هم همراه باشد، لذتبخش و دیدنی خواهد بود.

عامل در گفت‌وگو با قاب کوچک جام‌جم که به بهانه پایان رقابت‌های المپیک و نتایج نه‌چندان دلچسب کاروان کشتی ایران انجام شده است، از تکیه‌کلام معروفش در حین گزارش می‌گوید تا ارزیابی عملکرد کشتی ایران در سرزمین قهوه! او همچنین یادی می‌کند از خاطره‌انگیزترین گزارش خود زمانی که قهرمانی از ایران، داور و رئیس‌جمهور آذربایجان و حریف را با هم ضربه فنی کرد. متن این مصاحبه را در ادامه می‌خوانید:

به نظر می‌رسد یکی از سیاست‌های مدیریتی و راهکارهای انگیزه بخشی در گزارش رقابت‌های مهم مانند المپیک پررنگ‌تر کردن نقاط قوت و کم‌توجهی به نقاط ضعف است که از نحوه بیان شما در گزارش‌های المپیک ریو دوژانیرو برزیل دریافت می‌شد. آیا این لحن براساس دستورالعمل‌های خاص سازمان مورد استفاده بود؟

نه، از طرف مدیران هیچ دستور‌العملی مبنی بر این که گزارش‌ها باید بر نقاط قوت بازی‌ها تاکید کند، وجود نداشت یا دست‌کم ممکن است به دلیل پیشکسوت بودن من چنین تذکری به من داده نشده باشد. ضمن این که کشتی ورزش سیاسی نیست و اصولا سبک گزارش کردن من در تمام مسابقات بر جلوه دادن بردها و برجسته کردن غرور ملی متکی است و سعی می‌کنم طوری گزارش کنم که باخت‌ها کمتر به چشم بیاید. چراکه معتقدم نباید نمک بر زخم مردم پاشید، زیرا آنها خود به دلیل شکست ورزشکارشان در یک عرصه جهانی ناراحت هستند و نباید در مقام یک گزارشگر مردم را غمگین‌تر کنم. من همیشه طرفدار شادی و خنده هستم و این ویژگی برایم نهادینه شده است. البته از جمله این باخت چیزی از ارزش‌های ما کم نمی‌کند، اصلا خوشم نمی‌آید!

چرا هیچ وقت به سراغ گزارش رشته‌های ورزشی دیگر نرفتید؟

به نظرم جا افتادن صدای یک گزارشگر برای مردم در این است که صدای او ویژه گزارش یک رشته استفاده شود، زیرا باعث تخصص و عمیق شدن در یک رشته می‌شود و برای کار حرفه‌ای باید این طور عمل کرد.

پیش آمده است که گزارش رشته‌های دیگر را تجربه کنید؟

بله، تنها دو بار چنین اتفاقی افتاد. یک بار در سال 2006 برای وزنه‌برداری حسین رضازاده مجبور به این کار شدم، البته وزنه‌برداری رشته‌ای نزدیک به کشتی است.

اما درباره این که چرا به طور تخصصی گزارش کشتی را انتخاب کردید هم توضیح دهید.

چون خودم کشتی‌گیر بودم و بعد از دوره کشتی‌گیری، وارد دنیای مربیگری شدم و حالا خدا را شکر می‌کنم که مردم صدای من را به عنوان گزارشگر کشتی قبول کرده‌اند و این برایم ارزشمند است.

آیا این یک الزام برای گزارش‌های ورزشی است که گزارشگر خود در آن رشته خاص مهارت داشته باشد؟

در کشتی به دلیل این که بسیار تکنیکی است بهتر است، این‌طور باشد.

برنامه‌هایی مثل «آقای گزارشگر» که هدفشان معرفی گزارشگران جوان به صداوسیماست، توانسته‌اند استعدادهای خوبی را در حوزه گزارشگری رشته‌های مختلف معرفی کنند؟

به هر حال پرداختن به یک مقوله از‌جمله گزارشگری قطعا به نفع آن موضوع خواهد بود. به نظرم این برنامه تاثیر خود را داشت، حداقل این که افراد آماتور سختی کار گزارش را احساس می‌کنند و این تصور غلط که گزارشگری کار ساده‌ای است از بین می‌رود.

پس چرا گزارشگر شاخصی مثل شما و همکاران شناخته شده‌تان در دیگر رشته‌ها، از خلال این برنامه‌ها به تلویزیون معرفی نمی‌شود؟

چون گزارش کردن یک کار دلی است و روحیه عشق به مردم و خدمت در آن نهفته است. مثلا خود من ساکن مشهد هستم و با وجود این که رفت و آمد به تهران برای گزارشگری برایم سخت است، اما این کار را با علاقه انجام می‌دهم. همچنین گزارشگری برخلاف تصور مردم درآمد زیادی ندارد و ممکن است عده‌ای با این تصور بخواهند گزارشگر شوند و بعد که متوجه شدند حقوق چندانی نمی‌گیرند آن را رها کنند.

گزارش کشتی در کدام میدان ورزشی برایتان جذاب‌تر بوده است؟

من تاکنون شش مسابقه المپیک و بیش از100 مسابقه جهانی کشتی‌های آزاد و فرنگی را گزارش کرده‌ام و هرکدام از این میدان‌ها جذابیت خاص خود را دارد. با این حال جذابیت عرصه‌های جهانی از یک تورنمنت آسیایی یا داخلی قطعا بالاتر است، زیرا توجه مردم به رابت‌های جهانی بیشتر و حساسیت کار بالاتر است، اما من همیشه به یک میزان برای گزارش مسابقه‌های کشتی انرژی می‌گذارم و کم فروشی نمی‌کنم.

شما با این هدف که سبک‌سازی کنید جمله «خدا قوت دلاور، خسته نباشی پهلوان» را در گزارش‌هایتان تکرار می‌کنید؟

نه، به نظر من کشتی با ورزش‌های وارداتی فرق دارد، زیرا یک ورزش پهلوانی و سنتی در فرهنگ ایرانی است. احساس می‌کردم چند سالی است که عبارت خدا قوت کمتر در مکالمه‌های روزمره مان به کار می‌رود و اضافه شدن نام خداوند به حرف‌هایمان بسیار زیباست. من خودم عاشق این جمله هستم و دوست دارم در لحظه پیروزی یک کشتی‌گیر با این جمله خسته نباشیدی به او گفته باشم و خوشبختانه به دل مردم هم نشسته است.

خاطره انگیزترین گزارشی که داشتید، کدام بود؟

گزارش همه مدال‌های طلایی که ایران در کشتی کسب کرد، برایم خاطره انگیز است و تاکنون از 9 طلای کشتی در المپیک، 6 رقابت با مدال طلا را من گزارش کرده‌ام، اما بین همه اینها گزارش بازی حمید سوریان با رقیب آذربایجانی اش در مسابقات المپیک لندن برایم حال و هوای خاص‌تری دارد. زیرا از صبح آن روز رئیس‌جمهور آذربایجان در سالن حاضر بود و همه تمهیدات اندیشیده شده بود تا رقیب سوریان را برنده کنند، اما سوریان قهرمانی کرد و داور و رئیس‌جمهور و حریف و همه را با هم ضربه فنی کرد. من آن روز بسیار نگران نتیجه بودم و از برد او بشدت خوشحال شدم.

به نظرتان کشتی‌گیران ایرانی در المپیک 2016 ضعیف ظاهر نشدند؟

کشتی فرنگی نسبت به سه مدال طلایی که در المپیک 2012 گرفت، ضعیف‌تر ظاهر شد و با وجود این که میانگین سنی تیم 29 سال بود، نتوانست توقع مردم را برآورده کند. اما تیم کشتی آزاد با کسب 5 مدال از 8 مدال ایران نمره قبولی گرفت و دینش را به المپیک ادا کرد. کشتی فرنگی هم در المپیک 2012 درخشید و از همه سال‌ها موفق‌تر بود و به نظرم کسب سه مدال طلا هیچ‌وقت تکرار نخواهد شد.

در پارالمپیک اما این رشته ورزشی شرکت ندارد...

بله، ضمن این که پارالمپیک با احترام به همه ورزشکاران عزیزی که در آن شرکت می‌کنند، یک جشنواره ورزشی است و برای ارج نهادن به ورزشکاران این حوزه در رشته‌های مختلف برگزار می‌شود.

در گزارش‌هایتان به اصطلاح سوتی هم داده‌‌اید؟

اشتباه در گزارش کردن عادی است. مثلا ممکن است در یک روز حسن رحیمی و حسن یزدانی کشتی بگیرند و گزارشگر نامشان را اشتباه بگوید. قطعا ما به عنوان گزارشگر صددرصد نمی‌توانیم توقع همه را برآورده کنیم، از طرفی باخت‌ها در کشتی گزارشگر را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. مثلا روزی که سوریان و عبدولی کشتی را واگذار کردند و بعد هم که دو کشتی‌گیر دیگرمان باختند، من دیگر رمقی برای گزارش کردن بقیه رقابت‌ها نداشتم. در این شرایط گزارش کردن سخت است، با این وجود عادت دارم همیشه همه گزارش‌هایم را بعد از مسابقه ببینم و اشتباهاتم را در گزارش‌های بعدی اصلاح کنم. اشتباه کردن جایز است اما آنچه مشکل دارد تکرار این اشتباه است و باید به عقاید و تفکر مردم در رسانه احترام گذاشت.

آیا تمام انرژی یک گزارشگر حین گزارش یک مسابقه ورزشی واقعیت است یا نمایش و اغراق نیز در این حرفه جای دارد؟

من هیچ‌وقت در گزارش‌هایم نمایش نداشته‌ام و احساس و حرف دلم را بیان کرده‌ام. همیشه خودم را در هر رقابتی کنار مردم می‌بینم و سعی می‌کنم با آنها همراه شوم.

رکسانا قهقرایی

ضمیمه قاب کوچک