نسخه‌ای برای حل بحران آب بوشهر

در حالی که بیش از 90درصد آب مورد نیاز و مصرفی استان بوشهر از استان‌های همجوار یعنی فارس و کهگیلویه‌ و بویراحمد تامین و به شبکه توزیع آب این استان تزریق می‌شود؛ به نحوی که به ترتیب چشمه ساسان کازرون و سد کوثر در این میان نقش تعیین‌کننده‌ای دارند، اکنون مقاومت برنجکاران کازرونی مانع از تحویل سهمیه همیشگی آب به استان بوشهر شده است. درهمین حال شدت گرمای هوا بر بالا رفتن میزان مصرف آب تاثیر زیادی گذاشته و با عبور از سرانه 180لیتر به 270لیتر در روز رسیده؛ رقمی که بسیار نگران‌کننده است.

از دو سال قبل تاکنون ساخت آب‌شیرین‌کن در نوار ساحلی استان یکی از برنامه‌های راهبردی شرکت آبفا برای تامین آب ‌شرب در دستور کار قرار گرفت که فقط آب‌شیرین‌کن کنگان با ظرفیت ده هزار مترمکعب در بهمن سال گذشته به بهره‌برداری رسید و آب‌شیرین‌کن بوشهر با همه وعده‌های داده شده هنوز وارد مدار نشده است. هرچند انتظار می‌رود شهریور امسال این مهم محقق شود اما باز هم در بهترین حالت این آب‌شیرین کن‌ها فقط 10 تا 15درصد نیاز آب این شهرها را تامین می‌کنند.

بنا براین اجرای هرگونه طرح یا اقدامی در این مقطع زمانی، ماحصل آن سه سال دیگر به بار خواهد نشست. بنابراین به نظر می‌رسد برای رفع این معضل باید حوزه اقدام و عمل در دو موضوع متمرکز و اجرایی شود: 1- اصلاح الگوی مصرف 2- نوسازی و ترمیم شبکه فرسوده انتقال و توزیع آب بوشهر.

در این راستا، مقابله با مصرف بی‌رویه آب باید با فرهنگ‌سازی و استفاده از ظرفیت فعال سازمان‌های مردم‌نهاد، تریبون عمومی مساجد و محافل مذهبی و صدالبته مشارکت ائمه محترم جماعت و جمعه صورت گیرد و در صورت تحقق، می‌تواند بخش اعظمی از جامعه را به سمت کاهش مصرف و صرفه‌جویی سوق دهد.

افزون بر اینها جریمه مشترکان پرمصرف و نیز شناسایی و قطع انشعابات غیرمجاز در سطح شهرها و روستا‌های استان بوشهر و همچنین برخورد قانونی با مشترکان خانگی که فاضلاب ناشی از مصرف بی‌رویه آب برای امور غیرضروری مثل شست‌وشوی حیاط منازل را روانه خیابان و کوچه‌ها می‌کنند، در کنار جلوگیری از برداشت آب توسط صنایع و کارگاه‌های آب‌بر مثل کارواش‌ها و قالیشویی‌ها و باغ‌شهرها و هدایت آنها به استفاده از آب غیرشرب برای مصارف صنعتی و کشاورزی می‌تواند در اولویت مدیریت آب استان بوشهر هدف‌گذاری و عملیاتی شود.

براساس آمار موجود از 3378 کیلومتر خطوط آبرسانی استان بوشهر 40درصد آن فرسوده است و به دلیل اعتبار کم سالانه فقط 5 درصد آن نوسازی می‌شود. هر چند نوسازی و اصلاح شبکه آبرسانی استان هر ساله در صدر برنامه‌های شرکت آبفا قرار دارد اما فرسودگی شبکه به حدی است که اعتبارات دولتی پاسخگوی طرح‌های نوسازی نیست. این در حالی است که بازسازی و نوسازی کامل شبکه فرسوده آب بوشهر 750میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

لذا درخصوص تامین و تزریق منابع اعتباری مورد نیاز برای نوسازی شبکه فرسوده آب استان که به نوعی می‌توان آن را به جریان یافتن خون تازه در رگ حیات استان تعبیر کرد، باید بیش از گذشته فعال بود و مجمع نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی با تعامل بیشتر در زمینه تامین ردیف‌های اعتباری مددرسان استان باشند. ضمن این‌که نباید از به‌کارگیری ظرفیت‌ها و توانمندی مراکزی همچون نیروگاه اتمی بوشهر و صنایع نفت و گاز منطقه اقتصادی انرژی پارس غافل ماند و با یادآوری مسئولیت‌های اجتماعی این مراکز، مدیران و دست‌اندرکاران آن را به مشارکت فعال‌تر در رفع بخشی از مشکلات اعتباری و زیرساختی آب شرب استان فراخواند.

علیرضا برازجانی

جام‌جم بوشهر