نحوه اجرای برجام بار دیگر ثابت کرد وعده‌های آمریکا قابل اعتماد نیست

محک غرب

بیش از یک‌سال از امضای برجام می‌گذرد و اظهارنظرها درباره این توافق که ایران و آمریکا را می‌توان دو بازیگر اصلی آن برشمرد، بسیار است.
کد خبر: ۹۲۸۱۵۹

جمهوری اسلامی ایران در این پرونده برخلاف مشی سال‌های گذشته خود پذیرفت با طرف آمریکایی در گفت‌وگوهای دوجانبه شرکت کند؛ گرچه همان‌طور که رهبر معظم انقلاب در همان ابتدا فرمودند به هیچ وجه به نتیجه این گفت‌وگوها خوشبین نبودند.

اکنون هم که یک‌سال از این گفت‌وگوها و امضای سند توافق می‌گذرد، اقداماتی که آمریکایی‌ها انجام داده‌اند چیزی جز بدعهدی نبوده و عملا باعث شده جمهوری اسلامی ایران از عوایدی که قرار بود از رفع تحریم‌ها نصیبش شود و هدف اصلی حضورش در مذاکرات نیز همین بود، بهره‌ای نبرد.

بر همین اساس فارغ از دستاوردهای جزئی که ممکن است بعضی‌ها به‌عنوان حاصل برجام برای کشور برشمرند، می‌توان گفت مهم‌ترین دستاورد برجام برای کشور یک مساله بود؛ اثبات مجدد غیرقابل اعتماد بودن آمریکا. این همان نکته‌ای است که رهبر معظم انقلاب در سخنرانی اخیر خود به آن اشاره کردند و فرمودند: بر جام، به عنوان یک تجربه، بی‌نتیجه بودن مذاکره با آمریکایی‌ها، بدعهدی آنها و ضرورت بی‌اعتمادی به وعده‌های آمریکا را بار دیگر ثابت کرد و نشان داد راه پیشرفت کشور و بهبود وضع زندگی مردم، توجه به داخل است نه دشمنانی که مدام در منطقه و جهان در حال مانع‌تراشی برای ایران هستند.

بی‌حاصلی برجام

عباسعلی‌ کدخدایی، عضو حقوقدان شورای نگهبان به دنبال این فرمایشات رهبر معظم انقلاب در مطلبی در کانال تلگرامی خود نوشت: آنچه در بیانات مقام معظم رهبری مورد تاکید واقع شد بی‌حاصلی برجام بود نه از لحاظ این‌که اصل مذاکرات بی‌فایده بوده است. حسن بهشتی‌پور، کارشناس مسائل بین‌الملل نیز در گفت‌وگو با جام‌جم با تاکید بر این‌که مذاکره با آمریکا اگر به معنی اعتماد به این کشور باشد کاملا غلط است، اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات هسته‌ای با علم به ماهیت آمریکا برای دفع شر و رفع برخی بهانه‌جویی‌ها و مشکلات، پذیرفت در مذاکرات حاضر شود.

بهشتی‌پور افزود: اگر مذاکرات با مجوز رهبری باشد و در محدوده‌ای مشخص و با حفظ خطوط قرمز، صورت بگیرد می‌توان از آن برای حفظ منافع کشور بهره گرفت.

وی با اشاره به فرمایشات اخیر رهبر معظم انقلاب تصریح کرد: رهبر انقلاب، همواره در برابر آمریکا با اقتدار به دنبال تحقق مطالبات جمهوری اسلامی ایران بوده‌اند و بویژه در بحث رفع تحریم‌ها تاکید دارند که این هدف، باید جامه عمل بپوشد.

درس‌هایی از مذاکرات

در همین حال دکتر علیرضا شیخ‌عطار، سفیر پیشین ایران در آلمان در گفت‌وگو با جام‌جم به درس‌هایی که می‌توان از مذاکرات هسته‌ای برای آینده گرفت، اشاره کرد.

شیخ‌عطار معتقد است اولین درس از مذاکرات هسته‌ای این است که در هر مذاکره‌ای ابتدا باید برآورد دقیقی از داشته‌های خود و تهدیدات احتمالی داشت. او می‌‌گوید: تحریم‌ها گرچه به کشور ما فشار می‌آورد و باعث مشکل شده بود اما داشته‌های بسیار بزرگی داشتیم که از جمله آنها می‌توان به منابع ملی، نفوذ در منطقه و حمایت مردم از نظام اشاره کرد که شاید در برخی مقاطع، از سوی بعضی‌ها دست‌کم گرفته شد.

این دیپلمات پیشین کشورمان، دومین درس را توجه به دلایل خصومت‌ورزی دشمن می‌داند و می‌افزاید: مشکل آمریکا با ایران به‌دلیل بودن یا نبودن یک رئیس‌جمهور یا یک وزیر خارجه نیست، بلکه دشمنی آنها بسیار ریشه‌ای است و با فلسفه وجودی جمهوری اسلامی و دکترین حاکم بر کشور ما مشکل دارند و قطعا مذاکره در موضوع هسته‌ای، این مشکل را برطرف نمی‌کند.

وی با توجه به این دو درس از مذاکرات، سومین درس را نتیجه‌گیری می‌کند و می‌گوید: در چنین شرایطی باید توجه داشت که در مذاکره با دشمنی مانند آمریکا نباید نقطه ابهام و قابل تفسیری باقی گذاشت و باید در مذاکره‌ای صریح، تمام احتمالات را دید و برای آنها برنامه داشت.

فرصتی که آمریکا سوزاند

البته باید به این نکته نیز توجه داشت که با توجه به فرمایش رهبر معظم انقلاب در فروردین سال 94، که مذاکره با آمریکا در موضوع هسته‌ای را تجربه‌ای دانستند که در صورت مثبت‌ بودن می‌تواند زمینه‌ساز مذاکره در موضوعات دیگر شود، عملا آمریکا با عملکرد خود در زمینه برجام راه را بر هرگونه مذاکره دیگر بست.

آن‌طور که سیدمحمدعلی حسینی می‌گوید باید اذعان کرد که صرف‌نظر از سوء‌سابقه فراوان طرف آمریکایی در قبال ملت ایران، مقامات این کشور هنوز به یک بلوغ سیاسی و عقلانیت کارآمد برای فهم شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی و اغتنام فرصت‌ها نرسیده‌اند و تا این نقص بزرگ برطرف نشود، مشکلات همچنان باقی است.

حال باید دید که آیا مقامات آمریکایی در دولت آینده، فهم بهتری از شرایط به‌دست خواهند آورد یا خیر و در صورت مثبت بودن جواب این سوال که البته بعید به نظر می‌رسد شاید بتوان شرایط متفاوتی در روابط بین‌الملل مشاهده کرد.

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها