نقدینگی هزار هزار میلیاردی منتظر جرقه است

وی در گفت‌وگو با تسنیم افزود: در سال 90 به دنبال وارد شدن شوک تحریم در اقتصاد ایران شاهد بودیم که چگونه نرخ ارز و سکه و سایر دارایی‌ها بشدت افزایش یافت و صاحبان نقدینگی و اصحاب قدرت که بر منابع بانکی تسلط داشتند چگونه با گردش این وجوه در بازار در عرض چند هفته یا چندماهه منافع هنگفتی را به دست آوردند؛ منافعی که در این مدت هیچ‌گاه از فعالیت‌های تولیدی قابل تحصیل نبود.

این اقتصاددان بیان کرد: از یک طرف نقدینگی به هزار هزار میلیارد تومان رسیده و از طرف دیگر توزیع نقدینگی در جامعه بسیار نابرابر بوده و به دلیل وجود رانت در اقتصاد ما، بهره‌مندی افراد از منافع نقدینگی بسیار نابرابر است.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی خاطرنشان کرد: بانک مرکزی اعلام کرده که در ده ماهه اول سال 94، 290 تا 300 هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده است. بخش قابل توجهی از این تسهیلات معوقات است. معوقات مربوط به کسانی است که یا تسهیلات را در تولید استفاده کرده‌اند و نتوانستند به سوددهی برسند یا متعلق به افراد مشخصی بوده که اینها را در جای دیگری هزینه کرده‌اند و به وسیله دلالی ثروت‌های هنگفتی را برای خود ایجاد کرده‌اند.

صمصامی تصریح کرد: این افراد مشخص، قدرت دارند و تسهیلات دریافتی را بازپرداخت نمی‌کنند. همین معوقات باعث نامتعادل شدن توزیع درآمدها می‌شود. در چنین شرایطی که از یک طرف توزیع نقدینگی بسیار نامتعادل است و از طرف دیگر به سمت فعالیت‌های تولیدی هدایت نمیشود، هرچه سرعت رشد نقدینگی بیشتر شود، سرعت نابرابری توزیع درآمد و ثروت در اقتصاد کشور هم بیشتر می‌شود.

وی در رابطه با منفی شدن رشد سرعت گردش نقدینگی اظهار کرد: از یک طرف رشد نقدینگی 27 درصد اعلام شده و از طرفی دیگر هنوز آمار رشد تولید اعلام نشده است. اما به نظر می‌رسد رشد تولید در سال 94 رقم پایینی باشد و در حالت بسیار خوشبینانه با فرض این‌که رشد تولید همان 3 درصد 93 باشد، رشد تورم هم حدودا 13 درصد اعلام شده که به‌این ترتیب رشد تولید اسمی 16 درصد می‌شود. این نشان می‌دهد که رشد گردش نقدینگی در جامعه منفی شده است.

این اقتصاددان عنوان کرد: رشد نقدینگی، قدرت بخش خصوصی و صاحبان نقدینگی را بشدت افزاش می‌دهد. این باعث می‌شود که کارایی و اثربخشی سیاست‌های اقتصادی دولت در جامعه از بین برود. اگر دولت بخواهد سیاستی را اجرا کند که برخلاف منافع اقلیت صاحبان قدرت و نقدینگی باشد، آنها به وسیله نقدینگی خود این سیاست را خنثی می‌کنند. به همین دلیل است نظام بانکی مانند سیاه‌چاله‌ای همه سیاست‌های اقتصادی دولت را از بین می‌برد.

صمصامی با هشدار دادن نسبت به خطرات رشد نقدینگی بیان کرد: رشد نقدینگی در شرایط فعلی به دلیل ناکارآمدی نظام بانکی و نظارت ضعیف بر آن و هدایت نشدن نقدینگی به سمت تولید، بسیار خطرناک است و این خطر بالقوه‌ای است که در اقتصاد ما نهفته شده و منتظر یک جرقه است که نمونه آن در سال 90 اتفاق افتاد که یکباره تورم را بین 30 تا 40 درصد رساند یا قیمت دلار را تا 3000 تومان و 4000 تومان افزایش داد و یکباره رشد اقتصادی و رشد سرمایه‌گذاری را منفی کرد. وی خاطرنشان کرد: این بار اگر این جرقه ایجاد شود، نسبت به سال‌های 90، 91 و 92، اثرات منفی بسیار شدیدتری بر اقتصاد ایران خواهد گذاشت. این مهم، توجه دولت را به مساله اصلاح نظام بانکی در جهت هدایت نقدینگی به سمت رشد تولید به عنوان ستون فقرات اقتصاد مقاومتی را بیش از پیش نمایان می‌کند.