خانه‌تکانی ذهن

فردی که درگیر باورهای غیرمنطقی است، این علائم روان‌شناختی را تجربه می‌کند:

ـ احساس ناکامی

ـ احساس افسردگی و ناامیدی

ـ کمبود انرژی

ـ استرس روزمره

ـ احساس نارضایتی

ـ کناره‌گیری از روابط اجتماعی

ـ کمبود اعتماد به نفس

ـ اشتغال ذهنی

ـ بی‌قراری

ـ تغییر در اشتها (پرخوری یا کم‌خوری)

ـ عدم کنترل تکانه

برخی از این افکار منفی و باورهای غلط عبارتند از:

ـ تفکرات همه یا هیچ (فرد همه چیز را کلا سیاه می‌بیند یا سفید)

ـ باید‌ها و نبایدها (باور این که همه چیز باید درست انجام شود یا اصلا انجام نشود بهتر است.)

ـ مقصر و ناکام پنداشتن خود در تمام امور

ـ اغراق کردن (افرادی که این نوع خطا را در افکار دارند حقایق زندگی را پررنگ‌تر از مقدار واقعی آن می‌بینند.)

ـ توجه نکردن به نکات مثبت (افرادی که دارای این نوع تفکر غیر منطقی هستند، توجه به جنبه‌ها ی مثبت زندگی ندارند و همیشه نکات مثبت را برای خود بی اهمیت جلوه می‌دهند.)

ـ ذهن‌خوانی (این افراد بدون بررسی کافی نتیجه می‌گیرند که کسی درباره آنها منفی فکر می‌کند.)

برای خالی کردن ذهن از خطاهای غیرمنطقی و باورهای غلط، ابتدا لازم است فرد مشخص کند که با کدام یک از خطاهای ذکر شده در طول زندگی خود دست و پنجه نرم می‌کند و تا چه اندازه تصمیم دارد انرژی‌های خود را صرف باورهای غلط کند. در گام بعدی لازم است از افکار مثبت جایگزین استفاده شود. همچنین یکی از راه‌ها برای تمرین دادن به مغز، انجام دادن کارهای جدید است که باعث می‌شود ذهن از روزمرگی خارج شود. مانند مسواک زدن با دست غیرمعمول یا غذا خوردن با دست غیرمعمول که در این صورت، ذهن با فرآیندهای جدید روبه‌رو می‌شود. برای ذخیره انرژی لازم است، باورهای غلط را با افکار مثبت جایگزین کنیم و سبک و شیوه زندگی را از نو بسازیم. با جایگزینی افکار، علائم روان تنی و روان‌شناختی نیز کاهش می‌یابد. بنابراین همان طور که در پایان سال در تب و تاب خانه‌تکانی هستیم، برای ذهن خود نیز بهتر است وقت بگذاریم و ذهن خود را از افکار منفی خالی کنیم.

دکتر مهرنوش دارینی

‌ روان‌شناس و مشاور