سندرم خستگی مزمن

نوع دیگر خستگی مربوط به فعالیت روزانه و انجام کارهای بیش از حد است که در این نوع خستگی با استراحت، بدن به مرحله بازیابی انرژی می‌رسد. در این نوع خستگی که اختلال خوانده نمی‌شود، فرد حجم زیادی از کارها را به طور همزمان انجام می‌دهد و نهایتا انرژی او تمام می‌شود. علائمی چون بی‌حوصلگی، درد مفاصل، بی‌قراری و خشم و کم‌خوابی در افرادی که دچار خستگی عادی هستند، به چشم می‌خورد. به هر نوع خسته شدنی، اختلال گفته نمی‌شود. در این نوع اختلال فرد باید دچار خستگی پایدار یا عودکننده باشد که از مدتی پیش شروع و باعث شده که توانایی فعالیت روزانه تا 50 درصد کاهش یابد. این خستگی دست‌کم باید شش هفته ادامه داشته باشد. سندرم خستگی مزمن، بیش ازهر سن دیگری در نوجوانان و جوانان دیده می‌شود. سه‌چهارم بیماران هم مونث هستند.

در اختلال خستگی مزمن فرد حداقل شش مورد از این علائم را تجربه می‌کند:

ـ ناتوانی در تمرکز و عدم حافظه

ـ افسردگی و کم‌تحملی

ـ زود از کوره دررفتن و عصبانیت

ـ ترس‌های بی‌مورد و ناگهانی

ـ حساسیت به موضوعات و زودرنجی

ـ نداشتن توان فعالیت بدنی یا مغزی

ـ اختلال در خواب

ـ سرحال و شاداب نبودن

ـ درد در نواحی مفصل‌ها (بدون این که تورم یا قرمزی در آنها وجود داشته باشد)

ـ درد عضلانی مزمن

ـ سردرد مداوم

ـ درد شکمی، تهوع، اسهال و نفخ

ـ تعرق شبانه

ـ درد در قفسه سینه و اشکال در تنفس

ـ مشکلات بینایی از قبیل تیرگی، حساسیت به نور، خشک شدن و دردناک شدن چشم

ـ سرگیجه، نامنظم بودن ضربان قلب

ـ دردناک شدن فک و دهان

ـ کاهش یا افزایش وزن

در درمان این بیماری، همدلی و جدی گرفتن شکایت‌ جسمی و روحی بیماران بسیار مهم است. اگر حرف‌ بیماران به خوبی درک شود و اطلاع کافی درخصوص این بیماری به آنها داده شود، احساس امنیت و آرامش خواهند کرد. برای درمان، استراحت مطلق توصیه نمی‌شود بلکه لازم است فرد از تمرینات تن آرامی و ریلکسیشن استفاده کند. ورزش و فعالیت بدنی منظم و کوتاه و اصلاح نوع تغذیه نیز به روند بهبود کمک می‌کند. همچنین درمان شناختی برای رفع افسردگی و کار روی باورهای فرد می‌تواند کمک کند تا وی از لحاظ نگرشی در خود تغییر ایجاد کند. ماساژ درمانی و ورزش‌هایی مانند یوگا نیز به کاهش علائم جسمانی ناشی از خستگی مزمن کمک می‌کند.

دکتر مهرنوش دارینی

‌ روان‌شناس و مشاور