برای این جماعت ناامید تا پیش از این دو راه وجود داشت: یکی این که قید رشته پزشکی را بزنند و به تحصیل در بقیه رشتههای مرتبط از بهداشت محیط گرفته تا علوم آزمایشگاهی و کاردرمانی و... رضایت دهند و با حسرت دکترهای فامیل را تماشا کنند.
راه دوم اما پرطرفدارتر بود؛ این که شال و کلاه کنند، چمدان ببندند و برای ادامه تحصیل و تحقق رویای خود یا والدینشان، راهی کشوری دیگر شوند.
این وسط سهم دانشگاههای نام آشنا، طراز اول و مطرح دنیا در پذیرش این متقاضیان چندان زیاد نبود و دانشگاههای نهچندان مطرح کشورهای همسایه و نزدیک، گوی سبقت را در پذیرش دانشجوهای ایرانی از همدیگر ربوده بودند.
این اما تمام ماجرا نبود، حرف و حدیثها تازه وقتی شروع میشد که دانش آموختههای خارج از کشور به ایران برمیگشتند؛ بزرگترین مشکل هم تائید مدرک پزشکیشان در وزارت بهداشت بود.
حالا اما به نظر میرسد وزارت بهداشت راهحل جدیدی برای این مشکل پیدا کرده است؛ ایجاد ارتباط بین دانشگاههای علوم پزشکی داخل و خارج از کشور در زمینه تربیت دانشجو. راهحلی که عنوان سند آمایش بین الملل بر پیشانی اش نشسته است؛این را قائم مقام معاونت آموزشی وزارت بهداشت به جامجم میگوید.
حمید اکبری با اعلام این خبر از حذف نقش موسسات اعزام دانشجو به خارج در گروه علوم پزشکی خبر میدهد و میگوید: در سند آمایش بینالملل، ارزیابی مدرک تحصیلی دانشگاههای هر کشور به یک دانشگاه علوم پزشکی در داخل کشور سپرده میشود.
هماندیشی نهادهای مختلف
این اتفاق نتیجه فعالیتهای کارگروه قانونی است که برای رسیدگی به وضع موسسات اعزام دانشجو به خارج در گروههای مختلف آموزشی از جمله علوم پزشکی تشکیل شده است. در این کارگروه، نمایندههایی از نهادهای مختلف حضور دارند. از وزارت بهداشت و وزارت علوم به عنوان متولیان بحث تربیت نیروهای پزشکی در کشور گرفته تا وزارت کشور و قوه قضاییه.
قائممقام معاونت آموزشی وزارت بهداشت در ادامه توضیح میدهد: آن چیزی که ما الان در وزارت بهداشت پیگیری میکنیم این است که دانشگاههای ما با دانشگاههای خارج از کشور ارتباطات فعالتری داشته باشند؛ یعنی اگر قرار است دانشگاهی در خارج از کشور داوطلبان ایرانی را برای ادامه تحصیل در رشتههای پزشکی بپذیرد، دانشگاههای ما هم در جریان این پذیرش، آزمونها و حتی روند تحصیلی دانشجوها قرار بگیرند. چون طبق روال فعلی، وقتی فارغالتحصیلان مدرک پزشکی را گرفته و به کشور برمیگردند، تازه در این مرحله است که مدرکشان در وزارت بهداشت بررسی و مورد تائید بودنش اعلام میشود. در این روند هم همیشه خلاهای زیادی بهوجود میآید و ما درصددیم در برنامهریزیای که در پیشرو داریم این خلأها را برطرف کنیم.
نظارت بر سابقه تحصیلی
مشکل مهم بعد از موضوع ارزشیابی مدرک تحصیلی این گروه دانش آموختهها، به عقیده قائممقام معاونت آموزشی وزارت بهداشت، نبود سیستم نظارتی برای پذیرش دانشجو در خارج از کشور است؛ به این معنی که خیلی وقتها مشخص نمیشود این دانشجوها با چه شرایطی، با چه سابقه تحصیلی و با چه سطح علمیای برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی پذیرفته میشوند.
دقیقا به همین دلیل است که اکبری میگوید: برای رفع این مشکل میخواهیم کاری کنیم تا حتی فردی هم که قرار است خارج از کشور درس بخواند، استانداردهای آموزشی لازم را داشته باشد؛ چون به هرحال نمرات دیپلم و سابقه آموزشی او در دوره دبیرستان تا حدودی نشانه تواناییاش برای تحصیل است و وقتی کسی نمرات پایینی کسب کرده، توانایی علمی پایینی هم دارد و میتوان پیشبینی کرد در آینده با مشکل مواجه شود.
تب دکتر شدن
اما سررشته هجوم داوطلبان به کشورهای دیگربه خصوص کشورهای همسایه را که میگیریم، به علاقهای میرسیم که در ذهن و فکر خانوادههای ایرانی ریشه دوانده؛ علاقه به ادامه تحصیل در رشتههای مختلف پزشکی و آقا و خانم دکتر شدن. موضوعی که به گفته نایب رئیس دوم کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، به جایگاه اجتماعی رشته پزشکی، نقش معنوی و همچنین جایگاه مادی آن در جامعه امروز ما بر میگردد.
امیرحسین قاضیزادههاشمیبا اشاره به این موضوع به جام جم میگوید: درحال حاضر در جامعه ما رشتههای پزشکی، نسبت به دیگر رشتهها وعلوم و فنونی که در کشور وجود دارد، پرطرفدار ترند و همین موضوع باعث شده تمایل جدیای در جوانان ما برای کسب این عنوان بهوجود بیاید.اما این وسط فقط درصد پایینی میتوانند با کسب امتیازهای لازم در کنکور این رشتهها پذیرفته شوند.
سهم عدهای که در کنکور رشتههای پزشکی پذیرفته نمیشوند، از نظر این نماینده مجلس و رئیس سابق دانشگاه علوم پزشکی سمنان، صرف هزینههای کلان و فشار به خانوادهها برای ادامه تحصیل در خارج از کشور است.
قاضی زادههاشمی با اشاره به این موضوع میگوید: نتیجه این میشود که چون کشورهایی که دانشگاههای معتبر دارند، هم از ما دور هستند هم پذیرش گرفتن در آنها کار راحتی نیست و شرط معدل دارند، طبیعتا خیلیها به دانشگاههای درجه سه و درجه دو، که هم نزدیک ترند و هم هزینه کمتری دارند، رو میآورند. اما با این کار بعد از پایان دوره تحصیلی شان هم برای خودشان مشکل درست میکنند و هم برای سیستم پزشکی کشور؛ چون رشته پزشکی رشته واقعا حساسی است؛ ما با جان انسانها سروکار داریم.
نایب رئیس دوم کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامیدر ادامه میگوید: متاسفانه همین الان ما در ارتباط با حفظ استانداردهای آموزش پزشکی در داخل خود کشورمان هم مشکل داریم بهخصوص در ارتباط با دانشگاههای آزاد و بینالملل و موسسههای آموزش عالی کوچک که در شهرهای مختلف درست شدهاند. وای به حال این که سیل دکترهایی که معلوم نیست در کدام کشور و کدام نظام آموزشی مدرک گرفته اند، به کشور سرازیر شوند.
با این تفاسیر علاقمندان به رشته پزشکی که قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور را دارند، باید دست به عصاتر از پیش عمل کنند.
مینا مولایی - جامعه
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد