رایزنی برای میزبانی حراج های بین‌المللی

علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه بازدید از نمایشگاه آثار فریده لاشایی در موزه هنرهای معاصر تهران از فراهم شدن امکان برگزاری حراج‌های بین‌المللی آثار هنری در ایران پس از لغو تحریم‌ها خبر داد.

او درباره تاثیر لغو تحریم‌ها در حوزه هنرهای تجسمی و امکان برگزاری حراج‌های بین‌المللی در ایران از جمله حراج کیش بیان کرد: قرار بود فردی در کیش حراج بین‌المللی برگزار کند که صحبت‌هایی با او صورت گرفته و حالا این امکان وجود دارد که این حراج در منطقه ما برگزار شود.

وزیر ارشاد ادامه داد: این فضای جدیدی است، چرا که هم موزه های دنیا دنبال این هستند که آثار هنر معاصر و مدرن ما را که در مخازن موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شود به امانت بگیرند که در این زمینه قراردادی هم با آلمان منعقد شده و ایتالیا نیز خواهان برخی از آثار این گنجینه است و هم این‌که ما به دنبال آن هستیم که آثار هنرمندان ایرانی را که در سراسر دنیا پراکنده است را در داخل کشور به نمایش در آوریم و نگهداری کنیم.

زمینه چینی برای حضور خریداران خارجی در ایران

جنتی درباره امکان برگزاری یک حراج بین‌المللی همچون کریستیز در ایران گفت: حراجی مثل کریستیز، محصول ۲۰۰ سال سابقه است و ما باید خودمان یک حراج بین‌المللی ابداع کنیم. تاکنون هرچه انجام شده داخلی بوده و مجموعه‌داران و هنرمندان ایرانی خریدار آثار هنری بوده‌اند. اما اکنون باید ترتیبی داده شود که خریداران خارجی هم بتوانند وارد ایران شوند. در این زمینه حراج تهران اگرچه خوب بوده، اما باید بتواند به صورت بین‌المللی برگزار شود.

موضوع برگزاری یک حراج بین‌المللی برای عرضه و فروش آثار هنری در ایران، موضوع تازه‌ای نیست. حدود 15 سال پیش نیز زمزمه‌هایی مبنی بر برگزاری حراج کریستیز شعبه خاورمیانه در جزیره کیش شنیده می‌شد. اتفاقی که به دلیل بسیاری از مسائل و نبود زیرساخت‌ها محقق نشد. با این حال طی یک دهه اخیر آثار هنری هنرمندان ایرانی، در سطح بین‌المللی طرفداران زیادی پیدا کرده و روز به روز بر ارزش آثار ایرانی افزوده می‌شود. همین موضوع ایران را به قطب هنری منطقه تبدیل کرده است و می‌تواند امیدواری‌ها برای برگزاری یک حراج بین‌المللی را فراهم کند.

مزیت‌های کیش

علیرضا سمیع‌آذر، مدیر حراج تهران که یکی از نمونه‌های موفق حراج داخلی است، به خبرنگار ما گفت: در کیش تسهیلاتی وجود دارد که فراتر از تهران است. اولا کیش ویزا نمی‌خواهد و همین امکان حضور خریداران کشورهای مختلف را فراهم می‌کند. ثانیا کیش از جهت نظام بانکی مزیت‌هایی نسبت به تهران دارد و سوم این‌که کیش دارای جاذبه‌های توریستی است.او ادامه داد: می‌توان درک کرد که هر پروژه‌ای که در کیش برگزار شود، شاید بهتر از شهرهای دیگر باشد. اما موضوع برگزاری حراجی بین‌المللی در جزیره کیش این است که اغلب خریداران آثار هنری در تهران متمرکز هستند. در همین حراج تهران هم اغلب خریداران ساکن تهران هستند.

حراج جهانی، شبکه جهانی

سمیع‌آذر که روزگاری مدیریت دفتر تجسمی وزارت ارشاد و نماینده حراج کریستیز در تهران را برعهده داشت، گفت: این ایده خوبی است که رفته رفته کیش را از یک مرکز توریستی به یک مرکز فرهنگی تبدیل کنیم. بر همین اساس بسیاری از نمایشگاه‌های هنری و اتفاقات فرهنگی می‌تواند به آنجا منتقل شود بنابراین من دیدگاه آینده‌نگر آقای وزیر را درک می‌کنم. اما در کوتاه مدت امکان برگزاری یک حراج بین‌المللی حتی بلافاصله بعد از رفع تحریم‌ها وجود ندارد. این کارشناس هنری افزود: ما هنوز به شبکه بانکی جهانی وصل نیستیم. در دبی که میزبانی حراج‌های هنری خاورمیانه را برعهده دارد، خریداران به شبکه جهانی بانک‌ها متصل هستند و می‌توانند به سهولت با کارت‌های اعتباری خود خرید کنند. از طرف دیگر در دبی تسهیلات گمرکی بسیار خوبی فراهم است. ضمنا دبی در دو دهه گذشته توانسته جایگاه خود را به عنوان یک مرکز تجارت جا بیندازد.

سمیع‌آذر تاکید کرد: برگزاری یک حراج بین‌المللی امکانات بانکی، گمرکی، بیمه‌ای و زیرساخت‌های توریستی مثل هتل‌های مناسب را می‌طلبد که این اتفاقات در بلندمدت ایجاد می‌شود. در کوتاه‌مدت با وجودی که ما مرکز هنر منطقه هستیم، اما امکانات دبی بیش از ماست.

جاوید رمضانی کارشناس هنری و مرمت نیز به جام‌جم گفت: ما در داخل کشور طی پنج سال گذشته تجربه‌های موفقی در برگزاری حراج آثار هنری داشته‌ایم که تبعات خوبی هم برای هنر و هنرمندان داشته است. اما وقتی بخواهیم یک حراج را به شکل بین‌المللی برگزار کنیم، معادلات پیچیده‌تر می‌شود و پای معادلات اقتصادی هم به میان می‌آید.

ملزومات برگزاری یک حراج جهانی

باید منتظر ماند و دید بعد از رفع تحریم‌های ناجوانمردانه‌ای که طی سال‌ها بر کشور ما تحمیل شد، چگونه می‌توانیم زیرساخت‌های برگزاری یک حراج بین‌المللی را برای عرضه آثار هنری فراهم آوریم. تا آن وقت باید به این نکته توجه داشت آنچنان که کارشناسان تاکید دارند هرچقدر هم که ما در منطقه به لحاظ هنری حرف اول را بزنیم، ولی باز هم برگزاری یک حراج جهانی، زیرساخت‌های خود را طلب می‌کند.