شهرت یک‌شبه، سراب و فریب است

به گزارش جام‌جم، علیرضا افتخاری پرکارترین و یکی از خوانندگان مطرح دو دهه گذشته موسیقی ایرانی که نسل‌های مختلف با صدایش خاطره دارند، گفت‌وگویی را با برنامه نیستان انجام داده و به اظهارنظر درباره رعایت‌نشدن قانون کپی‌رایت در ایران پرداخته است. اظهارنظرهایی که البته بیشتر رنگ گلایه یا درددل‌های خودمانی دارد و مثل همیشه با بیان ساده و صمیمی این خواننده خوب گره‌خورده است.

او روایتش را از فرودگاه آغاز می‌کند. این خواننده اصفهانی گاه تهران است و گاه هم به زادگاهش می‌رود و روزگار سپری می‌کند. در این مسیر هم گذارش زیاد به فرودگاه می‌افتد، اما حالا چگونه و در چه شرایطی فرودگاه آغازگر درددل‌های یک آهنگساز می‌شود؟ افتخاری می‌گوید: در مسیر رفت و آمدم در فرودگاه با سی‌دی‌هایی روبه‌رو شده‌ام که 500قطعه موسیقی را در خود جای داده‌اند و تنها به قیمت 12 هزار تومان فروخته می‌شوند. در این سی‌دی‌ها کارهای من هم هست و اگر بخواهم، به همین قیمت به خودم هم فروخته‌می‌شود.

جفا به موسیقی

خواننده آلبوم «نیلوفرانه» در ادامه به توضیح درباره قیمت تمام شده هر قطعه موسیقی سنتی می‌پردازد و می‌گوید: هرتصنیف هشت تا ده میلیون تومان هزینه برداشته است؛ آن وقت همه‌اش را با هم می‌فروشند 12 هزار تومان. واقعا از این جفا باید به کجا پناه برد؟ به یکی از این فروشنده‌ها هم گفتم این کار جفاست. گفت برایم می‌آورند، من هم می‌فروشم، ناراحتی شما نخر! وقتی هر کسی به فکر خودش باشد، فقط خداست که فریاد من را می‌شنود. حالا فرض را بر این می‌گذاریم که این سی‌دی‌ها 500 قطعه موسیقی را در خود جای داده و 12 هزار تومان فروخته می‌شوند. یک حساب ساده نشان می‌دهد برای قطعاتی که هر کدام هشت تا ده میلیون تومان هزینه داشته‌اند، خریداران تنها 24 تومان می‌پردازند. آیا حاضریم سرمایه خودمان را این چنین به تاراج بگذاریم؟ مسلما خیر. پس کاش با سرمایه ناشران، آهنگسازان، شاعران و نوازندگان و همه عوامل تولید، ضبط و پخش یک قطعه موسیقی نیز چنین نکنیم.

افتخاری در این باره بیان می‌کند: شش‌ماه طول می‌کشد مراحل تولید، پخش و اخذ مجوزهای یک آلبوم موسیقی انجام شود. آن‌وقت دو روز از پخش آن می‌گذرد که می‌بینیم هم کپی‌اش در بازار هست و هم قابل دانلود است؛ آن هم توسط چه کسانی؛ کسانی که کوچک‌ترین سواد موسیقایی هم ندارند. یکی از آلبوم‌های خودم را دیدم که رویش نوشته بودند خواننده فریدون شهبازیان! ایشان یک آهنگساز هستند و من خواننده و این افراد حتی در این سطح هم اطلاعات ندارند.

او ادامه می‌دهد: در این شرایط، آلبومی که در هفته اول پخش باید با اقبالی روبه‌رو شود، شکست خورده یا درست دیده نمی‌شود. بازده مالی کار که زیر سوال می‌رود هیچ، بازتاب هنری‌اش هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در ادامه این روند هم شاهد شکست ناشر و دلشکستگی خواننده و آهنگساز خواهیم بود.

خاطره با قیصر امین‌پور

و اما افتخاری این روزها و در این آشفته‌بازار موسیقی چه می‌کند؟ او در پاسخ به این پرسش می‌گوید: این روزها دارم چکیده ردیف را ضبط می‌کنم. همچنین در حال نگارش خاطراتم با آهنگسازان و شاعران مختلف هستم. فکر می‌کنم فضای زیبایی در این خاطره‌ها وجود دارد که مورد اقبال قرار گیرد. اکنون هم در حال نگارش خاطراتم با قیصر امین پور هستم.

او در پایان سخنانش می‌گوید: می‌توانم بگویم این روزها بیشتر در خانه نشسته ام.حالا که باید بروم استودیو و بخوانم کاری نیست. به قول حافظ: «هنر نمی‌خرد ایام و بیش از اینم نیست/ کجا روم به تجارت بدین کساد متاع» واقعا وقتی هنر نمی‌خرند به کجا رویم و شکایت به که بریم؟

بنان گوش کنید

خواننده آلبوم «قصه شمع» برای جوانان مشتاق و فعال عرصه موسیقی هم توصیه‌هایی دارد. او اظهار می‌کند: همیشه به جوانان توصیه کرده ام از شنیدن کارهای خوب ازجمله کارهای استاد بنان غافل نشوند.

او برای عشق خوانندگی‌ها هم توصیه‌ای دارد و می‌گوید: اگر کسی به شما گفت برایت آهنگ می‌سازم یکشبه مشهور می‌شوی، فریب نخورید! دیده‌ام وعده‌هایی به جوان‌ها می‌دهند که می‌خواهند فرش زیر پایشان را بفروشند و آهنگی بخوانند، خیلی‌ها هم این کار را کرده‌اند و ضررش را دیده‌اند. هر چیزی پله دارد، مسیر دارد، از مسیر درست پله‌ها را یکی یکی بالا بروید.

زینب مرتضایی‌فرد - فرهنگ و هنر