وقتی رسانه‌های چابک گوی سبقت را می‌ربایند

اگر بهره‌گیری از فناوری‌های نوین توام با سرعت در اخذ و پردازش اخبار و اطلاعات و شناخت صحیح و عمیق از نیازها و سلایق مخاطبان گوناگون ازجمله مولفه‌های اساسی یک رسانه روزآمد و موفق در این عرصه شناخته شود، دستیابی به این مولفه‌ها در گروه «چابک‌سازی رسانه» است که با پویایی و کارآمدی ساختار و نیروی انسانی آن تحقق می‌یابد. موضوع رقابت رو ‌به‌افزون رسانه‌ها در عصر حاضر، تغییرات و اصلاحات عمده‌ای را در راهبردها و واکاوی روش‌ها و راهکارهای عملیاتی و اجرایی آنها ناگزیر می‌سازد، به طوری که صاحب‌نظران حوزه ارتباطات و رسانه‌ها، «تغییر» را از ویژگی‌های اصلی سازمان‌ها و بنگاه‌های رسانه‌ای در عرصه رقابتی جدید دانسته و آن را مقدمه و پیش‌نیاز دستیابی به چابکی و پویایی رسانه برمی‌شمارند.

رسانه چابک در واقع یک سازمان پویا، موقعیت‌گرا، تغییرپذیر و رشدمحور است که با هدف موفقیت و پیشروی در میدان رقابت رسانه‌ها و جذب گستره وسیع‌تری از مخاطبان، رسانه‌ را با سرعت بیشتری به سوی اهداف از پیش‌تعیین شده و افق مورد نظر سوق می‌دهد.

یک سازمان و رسانه چابک، در رویارویی با بحران‌ها و وقایع غیرمنتظره، مدیریت بحران و واکنشی سریع و صحیح دارد و از فرصت‌ها نیز به بهترین شکل بهره می‌برد و در مجموع، قدرت سازگاری و انعطاف سریع در مقابل تحولات را داراست.

از این‌رو در یک سازمان رسانه‌ای چابک و پویا، اهداف سازمان و کارکنان آن در یک راستا قرار می‌گیرند و با هم‌افزایی و هماهنگی کامل، چرخه ارسال پیام به مخاطب یا همان مدیریت پیام را با سرعت و هوشمندی بیشتری به پیش می‌برند.

در این میان، رسانه ملی با گستره‌ای پرشمار و منظومه‌ای از شبکه‌های رادیویی، تلویزیونی و مخاطبان ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی در قامت رسانه‌ای معتبر در سطح جهان، به ایفای نقش پرداخته و رسالت مهمی را بر عهده دارد.

این هدف عالی، افق بلندمدت این رسانه را تبیین می‌کند. در یک عبارت، تحقق کامل «رسانه اسلامی با رسالت جهانی» است.

بی‌شک، دستیابی به این جایگاه رفیع، نیازمند تغییرات بنیادین و زیربنایی در ساختار و ارتقای این سازمان، از «سازمانی اداری، به سازمانی رسانه‌ای و چابک» است؛ رویکردی که در دوره جدید فعالیت این سازمان پس از انتصاب جناب آقای دکتر سرافراز، به عنوان محور اصلی تغییرات در دستور کار قرار گرفته و تحولات ساختاری مهمی را نیز تاکنون به دنبال داشته است که اکنون به‌رغم همه دشواری‌های آن، این رویکرد مجدانه دنبال شده و پیامدهای آن اداره می‌شود.

ازجمله مولفه‌ها و راهبردهای مهمی که در طرح تحول این سازمان مدنظر است، می‌توان به داشتن برنامه‌ای سنجیده، هدفمند و نگرشی راهبردی در مقابله با اهداف رسانه‌ای و جنگ نرم دشمن، توجه به سلایق مختلف مخاطبان و افزایش تنوع در قالب‌های تولیدی، بهره‌گیری از قابلیت‌های رسانه‌های مجازی و تعاملی نوین، ارتقا و کارآمدی نیروی انسانی سازمان، دستیابی به رسانه‌ای دانش‌بنیان، بهره‌گیری از توانایی و تخصص کارشناسان و نخبگان و... اشاره کرد.

بدون شک دستیابی به این اهداف مهم، نیازمند تحقق دو سرفصل مهمی است که رهبری معظم انقلاب اسلامی (مدظله‌العالی) در دیدار اخیر رئیس و مدیران صداوسیما بر آن مهر تائید نهاده‌اند: ابتدا برنامه‌ریزی دقیق و عالمانه برای تحقق راهبردهای تصریح شده در حکم انتصاب رئیس محترم رسانه ملی‌ جناب آقای دکتر سرافراز و دیگری نیز برخورداری از تحلیلی مبنایی به عنوان پایه همه تولیدات و برنامه‌های رسانه ملی است؛ چراکه براساس آنچه در این یادداشت به اجمال درخصوص ویژگی‌های یک رسانه چابک و پویا اشاره شد، بدون داشتن برنامه‌ای جامع و تحلیلی مبنایی، هیچ یک از ویژگی‌ها و راهبردهای دستیابی به چنین رسانه‌ای، محقق نخواهد شد.

این رویکردهای تحولی تنها در سایه همفکری و همراهی نخبگان فرهنگی و رسانه‌ای با کیفیت مورد انتظار می‌تواند صورت عملی یابد و این همراهی را به‌سان سرمایه‌ای گرانقدر پاس می‌داریم.

مسعود گرجی - کارشناس ارشد رسانه / روزنامه جام جم