کمبود مراکز درمانی در استان‌های پرگرد و غبار

به گزارش جام جم آنلاین، استان‌هایی نظیر سیستان و بلوچستان، خوزستان، ایلام، کردستان و کرمانشاه ازجمله استان‌های کم برخوردار کشور هستند که در بسیاری از شاخص‌ها مانند شاخص بهداشت و درمان در شرایط استاندارد و رضایت‌بخشی قرار ندارند. از سوی دیگر تقریبا تمام این استان‌ها در ایامی از سال درگیر پدیده گرد وغبار هستند که در استانی چون سیستان و بلوچستان تعداد این ایام به حدود 200 روز در سال می‌رسد و در خوزستان علاوه بر وجود گرد و غبار، بارش باران‌های دودآلود اسیدی، شرایط بحرانی‌تری را نسبت به دیگر مناطق کشور رقم زده است. این شرایط فوق‌بحرانی خود به تنهایی می‌تواند بهانه‌ای برای توسعه و تجهیز بیشتر مراکز بهداشتی درمانی در این استان‌ها باشد. این در حالی است که این مناطق حتی در شرایط عادی وضع درمانی‌ای به مراتب ضعیف‌تر از دیگر نقاط کشور دارند.

سیستان و بلوچستان با داشتن 19شهرستان و 37 نقطه شهری با پراکندگی بالا و همچنین فاصله زیاد از تهران، هم‌اینک فقط یک آزمایشگاه مرجع در مرکز استان و 20 بیمارستان دولتی در سراسر استان دارد که پنج مورد آن در منطقه سیستان (شمال استان) قرار دارد. یک بیمارستان خصوصی و یک بیمارستان خیریه هم در حوزه دانشگاه علوم پزشکی زابل کار خدمات رسانی به مردم را انجام می‌دهد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زابل با بیان این که تمام بیمارستان‌های منطقه سیستان در مجموع 639 تخت دارد، به جام‌جم می‌گوید: این تعداد تخت با توجه به جمعیت حدود یک میلیون نفری سیستان و شرایط فوق‌بحرانی آن به دلیل وجود گرد و غبار غلیظ در بیشتر ایام سال که سیل جمعیت بیماران تنفسی را روانه مراکز درمانی می‌کند، به هیچ وجه پاسخگو نیست.

افزایش بیماران چشمی و تنفسی در سیستان

علی‌اکبر نصیری با اشاره به این که به دلیل وجود گرد و غبار ناشی از خشک شدن تالاب هامون، بیماری‌های چشمی و تنفسی همچون سل در منطقه سیستان بسیار زیاد است، می‌افزاید: با این حال این منطقه مرکز تخصصی چشم‌پزشکی و تنفسی ندارد و تنها مرکز پیشرفته چشم‌پزشکی استان در زاهدان است. در زابل فقط دو بیمارستان امیرالمومنین و تامین اجتماعی اتاق عمل چشم دارد که به دلیل وجود فقط دو نیروی متخصص چشم‌پزشک به هیچ وجه پاسخگوی بیماران چشمی منطقه نیست. در این شرایط بسیاری از بیماران چشمی باید به اجبار به زاهدان مراجعه کنند که این امر هم به دلیل مسافت 210 کیلومتری زابل تا زاهدان و شرایط اقتصادی نامناسب مردم در عمل ممکن نیست.

وی با بیان این که ارائه خدمات درمانی تنفسی هم در سیستان بسیار نامناسب است، می‌گوید: اکنون مرکز یا بخش ویژه برای بیماران تنفسی در منطقه وجود ندارد و فقط 15 تا 20 تخت برای این بیماران در مراکز درمانی سیستان موجود است. ازسویی با توجه به وجود گرد و غبار حدود 180 روز از سال با غلظت 20 برابر حد مجاز که نیازمند ماسک مخصوص و فیلتردار است، توزیع ماسک در منطقه به دلیل نبود اعتبار، به میزان کافی صورت نمی‌گیرد، طوری که در روزهای بحرانی در نهایت فقط پنج تا ده هزار ماسک توزیع می‌شود، درحالی که 500 هزار نفر در سیستان در معرض آلودگی با گرد و غبارهای غلیظ و آلوده هستند.

البته رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زابل به ساخت سه‌بیمارستان در زابل از جمله یک بیمارستان 64 تختی تنفسی، یک بیمارستان تخصصی سل و یک بیمارستان پیشرفته با مرکز ویژه برای چشم‌پزشکی اشاره کرده و یادآور می‌شود دو مورد از این مراکز توسط خیرین و یک مورد توسط بخش دولتی در حال ساخت است و درنهایت تا دو سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد. البته مرکز درمانی آیت‌الله سیستانی که بخش چشم‌پزشکی هم خواهد داشت، احداث شده و فقط منتظر تجهیز و تامین امکانات و نیروی متخصص است. علاوه بر اینها قرار شده دو بیمارستان امیرالمومنین و تامین اجتماعی زابل با جذب دو نیروی متخصص چشم‌پزشک دیگر فعال‌تر شود.

یک بیمارستان و جمعیت یک استان

مسئول امور بیمارستان‌های شهر اهواز نیز با اشاره به این که استان خوزستان از نظر امکانات بهداشتی درمانی از بسیاری نقاط کشور حتی سیستان و بلوچستان ضعیف تر است، در این خصوص به جام‌جم می‌گوید: به طور مثال بیمارستان دولتی گلستان تنها مرکز تخصصی مغز و اعصاب خوزستان است که بیماران مربوط از تمام شهرها و مناطق استان و حتی استان‌های اطراف به این بیمارستان مراجعه می‌کنند. یا این که فقط یک بیمارستان تخصصی ریه در تمام استان وجود دارد که فقط حدود 30 تا 40 تخت دارد. همچنین بیماران تنفسی با شرایط بحرانی و آلوده به عوامل ناشناخته، به تخت ایزوله احتیاج دارند که فقط یک تخت ایزوله در یکی از مراکز عفونی استان برای این بیماران وجود دارد. محمد جزایری با بیان این که درکل کمبود مرکز درمانی و تخت بیمارستانی و کمبود امکانات و تجهیزات در بیمارستان‌های فعلی، کمبود پرسنل و پرستار و کمبود متخصص به ترتیب بیشترین کمبودهای خوزستان در بخش درمان و بهداشت است، می‌افزاید: در شهر اهواز پنج بیمارستان دولتی دانشگاهی و چهار بیمارستان خصوصی وجود دارد که تجهیزاتشان چندان مطلوب و پاسخگو نیست. وی با بیان این‌که در مجموع امکانات درمانی خوزستان چه در حالت عادی و چه شرایط بحرانی هجوم ریزگردها و بارش باران‌های اسیدی، بسیار ضعیف و نامطلوب است، تصریح می‌کند: به جز شهر اهواز تقریبا در هیچ شهر و منطقه دیگری از خوزستان مرکز ام آرآی وجود ندارد. سی تی اسکن هم فقط در چند شهر وجود دارد که در این شرایط مردم برای یک تصادف ساده باید به مرکز استان مراجعه کنند. این مسئول یادآور می‌شود: با تکمیل و راه‌اندازی این مراکز و جذب نیروی متخصص، اوضاع درمانی خوزستان در آینده نزدیک بهبود خواهد یافت.

تهدید سلامت روان سیستانی‌ها

رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل به خطر افتادن سلامت روحی ساکنان سیستانی را بزرگ‌ترین نگرانی در این منطقه عنوان کرده و یادآور می‌شود: شرایط زندگی در سیستان بسیار اسفناک است؛ روستاهای زیادی در شهرستان زابل در زیر شن و خاک دفن شده است. حاصل این شرایط مردمانی است که اکنون آواره مناطق دیگر شده‌اند. ساکنان مناطقی هم که هنوز زیر شن و خاک مدفون نشده‌اند، نه تنها دیگر کار و کشاورزی و صیادی ندارند، بلکه هر روز با هجوم شن و ماسه در تمام زندگی خود مواجه‌اند؛ شرایطی که افسردگی و ناراحتی‌های اعصاب زیادی را به دنبال داشته است.

فاطمه مرادزاده

ایران