دلایل بسیاری را میتوان برشمرد که چرا کشور ما سالهاست این رکورد را حفظ کرده است. آن طور که ایسنا گزارش داده، رزمپا عقیده دارد که علت شیوع زیاد جراحی پلاستیک در ایران، فرم آناتومی خاص بینی ایرانیها، بالا بودن کیفیت اعمال جراحی زیبایی، سطح بالای دانش پزشکان و جراحان این رشته و هزینه پایین آن نسبت به دیگر کشورهاست؛ «یکی از دلایل اصلی آناتومی بینی، نژاد ایرانیهاست که با کشورهای اروپایی تفاوت دارد. به همین دلیل ایرانیها بیشتر از دیگر کشورها داوطلب انجام جراحی زیبایی بینی هستند.»
حتی این متخصص اشاره میکند که متقاضیان زیادی نیز از کشورهای مختلف بویژه آمریکا، کانادا، اروپا و کشورهای عربی و همسایه برای انجام این اعمال جراحی به ایران مراجعه میکنند: «متقاضیان خارجی انجام اعمال جراحی زیبایی بویژه بینی در ایران نیز جزو آمار جراحیهای پلاستیک در ایران محاسبه شده و در افزایش آمار این جراحیها و قرار گرفتن ایران در مقام اول کشورهای دنیا در زمینه جراحی بینی تاثیرگذارند.»
ریشه روانی، عامل بسیاری از جراحیها
زیبایی، نسبی است و هرکس بهزعم خودش، تعریف متفاوتی از زیبایی دارد. شاید گفتههای رزمپا درباره دلایل استقبال ایرانیان از عمل جراحی درست باشد؛ اینکه آناتومی صورت ما با غربیها فرق دارد یا اینکه هزینههای عمل جراحی زیبایی در کشور ما به نسبت کشورهای غربی پایینتر است، همه اینها دلایل قابل قبولی است، اما این دلایل درست، همه دلایل نیست.
بارها عنوان شده است که نداشتن اعتماد به نفس، خلأ عاطفی، حس خود کمبینی و تلاش برای پوشاندن نقطه ضعفهای شخصیتی، بخش عمدهای از دلایل گرایش زیاد ایرانیان به عملهای جراحی است که باید این عوامل را هم در تحلیل این آمارها محاسبه کرد.
البته نمیشود گفت همه آنهایی که عمل زیبایی انجام میدهند، از نوعی مشکل روحی و روانی رنج میبرند و اتفاقا خیلی از افرادی که این عملهای جراحی را انجام میدهند، افراد موفقی هستند که رفتاری طبیعی در جامعه دارند، اما در مقابل این افراد، کم نیستند افرادی که به دلیل مشکلات روحی و روانی به عملهای زیبایی پناه میبرند و با این کار به دنبال جبران کمبودهای زندگی خود هستند.
نبود پیشگیری، آمارها را بالا برده است
دکتر محمدمهدی طرزی، عضو انجمن جراحان پلاستیک ایران نیز در گفتوگو با جامجم به دلایل بالا بودن تعداد جراحیهای پلاستیک در ایران اشاره میکند و میگوید: مطرح کردن دلایلی مثل آناتومی صورت ایرانیها در بالا رفتن آمار جراحی پلاستیک کاملا درست است، اما بخشی از دلایل هم به این برمیگردد که خیلی از کودکان ایرانی، وقتی صورتشان دچار حادثه میشود، در همان دوره کودکی به طور کامل مداوا نمیشوند. همین اتفاق باعث میشود این کودکان در دوران بزرگسالی، دچار نوعی بدفرمی صورت شوند و به سمت جراحیهای زیبایی تمایل داشته باشند.
مداوای کامل صورت آسیبدیده در همان دوران کودکی، اتفاقی است که به اعتقاد این متخصص موجب میشود بخشی از آمارهای جراحی پلاستیک در ایران، کاهش یابد.
20 درصد تقاضاها غیرواقعی است
همه آنهایی که جراحی پلاستیک انجام میدهند، نیاز واقعی به انجام این جراحیها ندارند. مثلا اگر فردی در آتشسوزی یا تصادف دچار حادثهای شود و فرم صورتش تغییر پیدا کند، طبیعی است که انجام عمل جراحی برای چنین فردی، کاملا مفید است و میتواند اعتماد به نفس این فرد را به او بازگرداند؛ اما دکتر طرزی، تاکید دارد که معمولا حدود 20درصد افرادی که داوطلب جراحی پلاستیک میشوند، نیازی به عمل جراحی ندارند و صرفا برای مقابله با یک اختلال یا مشکل روحی و روانی به این کار مبادرت میورزند.
تبلیغات پزشکی؛ آتش بیار معرکه
کافی است در فضای مجازی گشتی بزنید یا به برنامههای ماهوارهای یا حتی به تبلیغات سطح شهر نگاهی بیندازید تا متوجه بشوید که برخلاف ممنوعیت تبلیغات پزشکی، خیلی از جراحیهای زیبایی به طور علنی تبلیغمیشود.
به گفته این عضو انجمن جراحان پلاستیک، به دلیل این که این بازار خیلی پررونق شده است، حتی خیلی از افرادی هم که در این حیطه تخصصی ندارند، به جراحی پلاستیک روی آوردهاند و با انجام تبلیغات، سعی میکنند مراجعان بیشتری را جذب کنند.
به اعتقاد او، حتی گاهی برخی بیماران پیدا میشوند که حاضرند همه زندگیشان را بفروشند تا زیباتر شوند و وجود همین افراد، قطعا بازار زیبایی در ایران را پررونق کرده است.
راه حل چیست؟
وقتی مشکلی عیان است و ریشههایش را هم میدانیم، عقلانیترین گام بعدی این است که ریشه این مشکل را بخشکانیم، زیرا قرار نیست و نباید هم تا ابد، جزو پنج کشور اول دنیا در زمینه عملهای جراحی زیبایی باشیم.
از نگاه این عضو انجمن جراحان پلاستیک ایران، نظارت و فرهنگسازی، تنها راه حلی است که میتواند آمار بالای جراحیهای زیبایی در ایران را کاهش دهد: در وهله اول باید با فرهنگسازی و آموزش تلاش کنیم تا افرادی که واقعا به عمل جراحی زیبایی نیازی ندارند، از این کار منصرف شوند. در وهله دوم نیز باید مجموعه وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی بر انجام عملهای جراحی، نظارت بیشتری داشته باشند تا هم پزشکانی که در این زمینه تخصصی ندارند، وارد حوزه جراحی زیبایی نشوند و هم جراحان زیبایی و متخصص این کار هم بر اساس قوانین و مقررات عمل کنند و تخلفی از سوی آنها سر نزند.
امین جلالوند - جامعه
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد