وقتی چاه فاضلاب حادثه‌ساز می‌شود!

نشانه‌های ریزش چاه

چاه‌های فاضلاب بیشتر بناهای قدیمی، مستعد ریزش و حادثه‌اند. لازم است بدانید هرگاه زمین روی چاه محدب یا مقعر شود، زمین یکباره نشست کند یا ترک و شکاف بردارد، درز روی دیوار پدید آید، هنگام مشت زدن بر زمین صدایی همچون طبل به گوش رسد، زمان استفاده از آب صدای شرشر شنیده شود، بوی تعفن و بد از دهانه چاه به مشام برسد یا حشرات موذی از دهانه چاه خارج شوند، احتمال حادثه ساز شدن آن چاه زیاد است. اگر جنس لوله‌های فاضلاب چدنی یا آهنی باشد باید از استعمال اسیدها برای رفع گرفتگی اجتناب شود؛ چراکه سبب خوردگی لوله‌ها و نشت آب به زمین شده و احتمال پر شدن و ریزش چاه زیاد خواهد شد.

گازهای خطرناک‌

خفگی ناشی از استنشاق گاز چاه‌های فاضلاب حاوی ادرار و مدفوع دفع شده یا چاه‌های رستورانی زیاد است. گازهایی که معمولا در چاه‌ها به وجود می‌آیند عبارتند از: گاز سولفوره که‌بویی شبیه تخم‌مرغ گندیده می‌دهد و غلظت بالای آن حس بویایی را فلج می‌کند. این گاز قابلیت انفجاری دارد و دو تا سه مرتبه تنفس آن موجب مرگ می‌شود. گاز آمونیاک که تند و زننده است و باعث سوزش چشم، پوست، ریه و دستگاه تنفسی می‌شود و خفگی با آن در مقایسه با گاز سولفوره دیررس‌تر است و پادزهرش آبلیمو و سرکه است. گاز کربنیک و متان نیز چون بر سرعت و حجم تنفس می‌افزاید، بسرعت جایگزین اکسیژن خون شده و سبب خفگی ناشی از کمبود اکسیژن می‌شود.

نجات از چاه

در صورت سقوط فردی به داخل چاه فاضلاب، از مداخله برای نجات او خودداری کرده و سریع نیروهای امدادی را از این موضوع مطلع کنید. به دلیل وجود گازهای خطرناک و قابل انفجار و سست شدن ساختار زمین در محل ریزش چاه، امکان مداخله و کمک افراد عادی و بدون تجربه دردسرساز خواهد شد و تنها ابعاد حادثه را وسیع‌تر و پیچیده‌تر می‌کند. اگر مصدومی بر اثر استنشاق گاز چاه دچار مشکل تنفسی شد بلافاصله او را از محیط مسموم دور و به فضای باز انتقال دهید و لباس‌هایش را از تن بیرون آورید، در صورت لزوم تنفس مصنوعی را شروع کنید و قسمت‌های حساس بدن مانند چشم و صورت او را با آب زیاد بشویید.

محسن ریاحی‌پور

مدرس امداد و کمک‌های اولیه