در آن زمان همگان در این اندیشه بودند که اتحاد میان این دو کشور در منطقه میتواند چه بازتابهای مثبتی را به همراه داشته باشد و شاید هچکس فکر نمیکرد که روزی برسد که اردوغان از پایان دوستی و برادری دولت خود با سوریه سخن بگوید.
اردوغان گرچه 13 سال است حاکمیت حزب خود را در ترکیه حفظ کرده اما روز گذشته، در انتخابات پارلمانی این کشور، نتوانست اکثریت صندلیهای پارلمان ترکیه را به دست آورد.
اکنون او برای تشکیل دولت با مشکل روبرو است. احزابی که توانستند به رقابت با حزب اعتدال و توسعه بپردازند،درصد خوبی را برای خود به دست آوردند. ائتلاف میان حزب اردوغان با دیگر احزاب ضعیف است و اگر چنین هم شود، دیگر آن یکه تازیهای اردوغان را در تحولات منطقه شاهد نخواهیم بود.
حزب خلق جمهوری خواه، حزب حرکت ملی و حزب دموکراتیک خلق 292 کرسی از پارلمان ترکیه را از آن خود کردند. در حالی که حزب اعتدال و توسعه توانست 258 کرسی را از آن خود کند.
اما دلایل شکست حزب اردوغان که در واقع شکست او محسوب میشود، به موارد بسیاری باز میگردد. اردوغام هر چند با شعار اسلام گرایی به پیروزی رسید و مردم ترکیه که مسلمان و خواهان بازگشت اسلام واقعی به کشور خود هستند به استقبال این شعار حزب اردوغان رفتند و تا 13 سال آن را در قدرت نگهداشتند اما رفتارهای او در صحنه قدرت پس از 13 سال باعث رویگردانی مردم از او شد.
اما افول محبوبیت حزب اعتدادل و توسعه از زمانی آغاز شد که با تحولات منطقه و خیزشهای اسلامی در تضاد قرار گرفت. نخست، دوستی با سوریه را به دشمنی تبدیل کرد و پشت سر گروههای تروریستی در این کشور قرار گرفت و حمایتهای دولت ترکیه از این گروههای تکفیری تروریستی باعث شد در این چند سال گذشته، مردم ترکیه نسبت به دیدگاهها و سیاستهای دولتشان بدبین شوند.
مواضع ضد سوری دولت ترکیه و حمایتهای آن از گروههای جنایتکار تروریستی از جمله داعش یکی از عوامل اصلی سقوط محبوبیت او در افکار عمومی این کشور بود.
اگر ترکیه در جنگی که تروریستهای تکفیری در سوریه که با حمایتهای آل سعود و قطر و دیگر کشورهای مرتجع عربی منطقه به پا شده است، مشارکت و با کشورهای عربی همراهی نمیکرد، سوریه اکنون در چنین وضعیتی قرار نداشت و میتوانست به راحتی از پس تروریستهای تکفیری برآید.
4 سال است که مردم و دولت سوریه در مقابل تروریستها مقاومت کردهاند و اکنون شاهد شکست مردی هستند که کمر همت را به سرنگونی دولت قانونی بشار اسد بسته بود. اسد با همراهی مردم سوریه باقی است، اما اردوغان اکنون شکستی را تجربه میکند که سیاستهای خود او باعث شد تا طعم آن را بچشد.
پروندههایی که اردوغان آنها را در منطقه دنبال میکرد اکنون با تزلزل جدی روبرو میشود. دخالتها، حمایتها و اقداماتی که دولت اردوغان در منطقه انجام میداد، اکنون نمیتواند همچون سابق ادامه یابد.
او اکنون مجبور است خود را با دیگر احزاب پیروز در انتخابات همراه سازد، احزاب نام برده، مخالف شدید سیاستهای خارجی اردوغان به ویژه دخالتهای او در سوریه، عراق، بحرین و یمن هستند.
اگر اردوغان به توصیههای جمهوری اسلامی ایران توجه میکرد،در سیاستهای اعمالی خود در قبال تحولات منطقه تجدید نظر میکرد، سرنوشت او اکنون به گونهای دیگر رقم میخورد. اما او سرخوش از قدرت و تکبر، به هیچ توصیهای گوش نمیداد و راه اشتباه خود را طی میکرد و سرانجام سرنوشت سیاسی او چنین شد.
او حتی از تجاوز رژیم آل سعود به یمن و کشتار بیرحمانه مردم این کشور به دست خاندان آل سعود حمایت کرد. سرنوشت سران کشورهایی که با ظلم همراهی میکنند و متجاوز را مورد حمایت قرار میدهند، پس از چند صباحی بر مسند قدرت بودن،چنین میشود که میبینید.
پیروز میدانهای نبرد در تحولات منطقه، هر چند نابرابر، مردمی هستند که مقاومت اسلامی را راه خود قرار دادهاند و در این میان ایران اسلامی در تحولات مهم منطقه، بهترین،انسانی ترین و اسلامی ترین روش را در پیش گرفته است. همین سیاست در صحنه بینالمللی و منطقهای پیروز میدان خواهد شد. اگر ترکیه پس از تغییرات سیاسی که در این کشور با شکست اردوغان رقم خورده است میخواهد نقش سازنده داشته باشد، حمایت از مردم کشورهای مسلمان منطقه که مقاومت اسلامی را سرلوحه قرار دادهاند، میتواند این کشور را از بحران هویت اسلامی و سیاسی رها سازد.اردوغان ترکیه، با ژست اسلام خواهی روی کار آمد اما رفتار و اقدامات او ضد اسلامی بود.
محمد صفری - جام جم آنلاین
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد