چنانکه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرده، «پس از مطالعات و بررسیهای انجام شده از بیستوچهارم فروردین به سازمان حج دستور داده شد تا زمانی که این افراد مجرم (ماموران پلیس خاطی در فرودگاه جده) محاکمه بشوند و مورد مجازات قرار بگیرند، فعلا عمره متوقف میشود و پروازهای ایران تعلیق خواهد شد». این اظهارنظر در حالی صورت گرفته که پیش از این حسن روحانی در نامهای به علی جنتی از وی خواسته بود تا آنچه را در فرودگاه جده رخ داده است، بررسی کند.
به گفته وزیر ارشاد، بسیاری از مراجع عظام تقلید ابراز نگرانی کردند، مخصوصا اینکه در گذشته هم برخی برخوردها با زائران و روحانیون کاروانها صورت گرفته بود؛ به همین دلیل با توجه به بررسیهای صورت گرفته تصمیم بر توقف عمره گرفته شد.
تعلیق عمره به دلیل خدشهدار شدن حیثیت عمومی ملت ایران
وی همچنین اظهار کرد: درباره حادثه تاسفباری که در فرودگاه جده اتفاق افتاده، از طریق دیپلماتیک با مقامات سعودی صحبت شده و آنها قول دادهاند این افراد دستگیر شده را مجازات کنند. آنها حتی تصریح کردند که آنها را اعدام میکنند، اما در عمل هنوز اتفاقی نیفتاده است. به این ترتیب خدشهدار شدن حیثیت عمومی ملت ایران ما را بر این داشت که در این خصوص تصمیمی بگیریم. جنتی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا گزارشی را که قرار بود در این باره به رئیسجمهور ارائه کنند، آماده شده است یا خیر گفت: هنوز گزارش ارائه نشده، اما تعلیق پروازها و توقف عمره را ابلاغ کردیم. گزارش هم به رئیسجمهور ارائه خواهد شد.
همزمان با اعلام تصمیم قاطع تهران در قبال تخلف ماموران سعودی، سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز گفت: عذرخواهی ساده دولت عربستان برای از سرگرفتن سفره عمره مفرده کافی نیست، باید با هتاکان برخورد جدی شود.
حسین نوشآبادی در گفتوگو با ایرنا توضیح داد: بهدنبال دستور رئیسجمهور به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره رسیدگی به اتفاقات فرودگاه جده عربستان و تعرض به دو نفر از زائران ایرانی، آقای جنتی بسرعت جلسهای را با مسئولان مربوط از سازمان حج و وزارت خارجه ترتیب داد. پس از بررسیهای انجام شده درباره مساله فرودگاه جده و با عنایت به عمق فاجعه و اقدام غیرانسانی و اسلامی به مردم شریف و ملت بزرگوار ایران تصمیم گرفته شد تا زمانی که دولت عربستان سعودی اقدام قاطعی با هتاکان و کسانی که با حیثیت و عزت مردم ایران بازی کردهاند انجام ندهد، سفر عمره مفرده تعلیق شود.
وی با اشاره به اینکه این اتفاق تلخ قلوب رهبر معظم انقلاب، ملت ایران و رئیسجمهور را نیز آزرده است، ادامه داد: بنابراین تا دولت عربستان اقدام لازم و در خور شأن عزت ایران با هتاکان انجام ندهد و مسئولان قضایی این کشور خاطیان را به اشد مجازات محکوم نکنند، تعلیق سفر زائران ما ادامه خواهد داشت.
نوشآبادی با بیان اینکه بعد از این اتفاق بد بسیاری از زائران ایرانی که نوبت اعزام آنها رسیده بود به صورت داوطلبانه و در اعتراض به این رفتار عربستانیها از اعزام خود انصراف دادند، گفت: مردم فهیم ایران حاضر نیستند به خاطر یک سفر مستحبی با حیثیت آنها بازی شود و با انصراف خود در واقع اعتراضشان را بیان کردهاند.
وی همچنین در گفتوگویی با تسنیم خاطرنشان کرد: امیدواریم سعودیها فورا به وعده خود مبنی بر اجرای اشد مجازات برای ماموران خاطی، عمل کنند که در این صورت ما شرایط را به حالت عادی برمیگردانیم.همچنین سعید اوحدی، رئیس سازمان حج و زیارت دیروز به سابقه مخالفتهای مردمی با ادامه اعزام حجاج عمره به عربستان اشاره و بیان کرد: بعد از واقعه تلخ فرودگاه جده، بسیاری از زائران عمره با ما مکاتبه کردند که برای اعتراض به این رفتار غیرانسانی، از سفر انصراف میدهند که در استانها نیز تاکنون تعدادی از زائران انصراف خود را اعلام کردهاند.
همچنین تعدادی از دانشجویان عمره در قالب بیانیهای به این موضوع اعتراض و برای اعزام نشدن به سفر عمره اعلام آمادگی کردهاند که این موضوع نیز قابل قدردانی است.
این واکنشها اما محدود به لغو حج عمره توسط شهروندان ایرانی نیست و برگزاری تجمعهای اعتراضی در مقابل سفارت عربستان و نیز انتقادات گسترده کاربران در شبکههای اجتماعی را نیز شامل میشود.
بازتاب گسترده تصمیم ایران برای تعلیق عمره
بهدنبال تصمیم ایران برای تعلیق حج عمره، بحث درباره خسارت وارد شده به ریاض در پی این تصمیم داغ شده است.
در حالی که پیش از این یک نماینده مجلس با اشاره به جزئیات نشستی با سازمان حج و زیارت گفته بود «با توجه به اینکه سالانه حدود ۸۲۰ هزار نفر را به حج عمره و حدود ۸۵ هزار نفر را به حج تمتع میفرستیم، مبلغی که از این طریق نصیب عربستان میشود حدود ۱۵هزار میلیارد تومان است»، فرانسپرس نیز در گزارشی نوشته «تعلیق عمره، ۵۰۰ میلیون دلار برای عربستان ضرر دارد».همچنین روزنامه گاردین در گزارشی با اشاره به تعلیق سفر حج عمره از سوی ایران نوشته است: «با اوجگیری تنشها میان دو کشور تصمیمی مبنی بر تعلیق سفر حج عمره از سوی دولت ایران گرفته شد.»
نزدیک به ۵۰۰ هزار ایرانی سالانه برای انجام سفر عمره به عربستان سعودی میروند». در همین رابطه پایگاه خبری اینترنشنال بیزینس تایمز هم با اشاره به تعلیق سفر حج عمره از سوی ایران یادآوری کرده است: «دو روز گذشته صدها نفر از مردم ایران در مقابل سفارت این کشور در تهران گردهم آمدند و خواستار بسته شدن این سفارتخانه شدند.»
همچنین در واکنش به تعلیق سفر حج عمره، احمد توکلی، نماینده تهران در مجلس گفت: از جناب آقای رئیسجمهور و جناب وزیر ارشاد تشکر میکنم که همان طور که اسلام به ما گفته، کرامت نفس مردم را بر امر مستحبی عمره ترجیح دادند.
محمدصالح جوکار، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز گفته است: هتک حیثیت به ایرانیان و همچنین هزینههای عربستان سعودی برای داعش، عوامل مهمی برای بازنگری در سفر عمره است.
ریاض، رفتار خود را اصلاح کند
سیدعلی طاهری، سخنگوی کمیسیون فرهنگی که پیش از این خبر از طرح دوفوریتی مجلس داده بود نیز با تشکر از تصمیم دولت برای تعلیق عمره مفرده گفت: با توجه به این که نظر طراحان طرح تامین شده، این طرح دوفوریتی پیگیری نخواهد شد.
سیدحسین نقویحسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم در گفتوگو با جامجم آنلاین با اشاره به این که اخیرا جسارتها، توهینها و بیحرمتیها به حجاج عمره ایرانی به مکه مکرمه و مدینه منوره افزایش پیدا کرده، یادآور شد که در طرح نمایندگان مباحث به صورت کلی و کلان مدنظر بود و در طرح نمایندگان، تعلیق حج تا زمان حصول اطمینان از امنیت، احترام و شأن حجاج ایرانی ذکر شده که دولت سریعتر از مجلس وارد عمل شد.
نصرالله پژمانفر، نماینده مشهد و عضو کمیسیون فرهنگی نیز در گفتوگو با جامجم آنلاین با قدردانی از اقدام دولت و با اشاره به جلسات متعدد نمایندگان و مسئولان دولتی درباره حادثه جده، بهترین راه را تعطیلی موقت حج عمره دانست و افزود: البته دولت عربستان باید رفتار خود را نسبت به حجاج ایرانی اصلاح کند تا نمایندگان واکنشهای جدیتری نداشته باشند.
سیدمرتضی حسینی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به این که در صورت عذرخواهی رسمی و تامین امنیت زائران، مجددا این سفر انجام میگیرد، به ایسنا گفت: زائران برای انجام سفر زیارتی هزینه مالی را متقبل میشوند و طبیعتا انتظار وجود امنیت را دارند، اما این که در حرم امن الهی به دو زائر عمره مفرده جسارت شود، قابل قبول نیست و تمام ملت ایران با هر تفکری خواستار برخورد با این موضوع هستند.
این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان این که این خواسته عمومی مردم به مجلس منتقل شد، گفت: مجلس نیز در قالب تصویب طرح دوفوریتی در کمیسیون فرهنگی برای تعلیق عمره مفرده تا زمان مجازات ماموران خاطی به این موضوع ورود پیدا کرد و قرار بود این طرح در جلسه علنی فردا مطرح شود که به دلیل دستور وزیر فرهنگ و ارشاد، این موضوع از دستور کار خارج شد.
وی تاکید کرد: این اقدام جمهوری اسلامی به دنیا ثابت کرد که کشور عربستان با ادعای داشتن صلاحیت خادمی حرمین شریفین، صلاحیت لازم را ندارد.
بازخوانی پروندهای که پرواز حجاج ایرانی به عربستان را متوقف کرد
آنچه باعث شد پرواز حجاج ایرانی به عربستان متوقف شود، حادثه تلخی بود که در فرودگاه جده رخ داد. روایت سعید اوحدی، رئیس سازمان حج و زیارت درباره جزئیات این حادثه و رایزنیهایی که تا پیش از تعلیق عمره رخ داده بود، بخشی از ابعاد آنچه بر دو نوجوان ایرانی گذشته را روشن میکند:
در هفته دوم فروردین شاهد رفتار غیرانسانی و شرمآور دو پلیس مجرم و فاسد عربستان بودیم که در آخرین بخش بازرسی قصد تعرض به دو نوجوان ایرانی را داشتند. این حادثه تلخ غیرقابل گذشت بود که با هوشیاری صداقت و شجاعت این دو نوجوان، موضوع خاتمه یافت و آن دو از میان 15 مامور، دو مامور خاطی را شناسایی کردند.
از نیمههای شب موضوع به مدیرکل حراست سازمان حج و زیارت گفته شد و اعلام کردیم که مردم سوار آن پرواز نشوند و نمایندگی کنسولی جمهوری اسلامی ایران در آن زمان و در نیمههای شب در فرودگاه حاضر شد و همراه نماینده بعثه مقام معظم رهبری، پلیس فرودگاه جده را مجبور کردند که فرمانده پلیس جده در فرودگاه حاضر شود تا دو مامور شناسایی و دستگیر شوند. همان روز تمام جزئیات این حادثه دریافت شد و نامهای به وزارت حج عربستان با لحن بسیار تند و مطالبهگرایانه ارسال کردیم که در این نامه اعلام شد باید عذرخواهی رسمی صورت گیرد و دو مامور خاطی نیز به اشد مجازات برسند.
دستگاه دیپلماسی کشور نیز اعتراض رسمی خود را طی یک یادداشت ارائه کرد. در ملاقاتی که مسئولان با معاون وزیر کشور عربستان داشتند نیز بر انزجار از این رفتار غیرانسانی و حیوانی، تاکید داشتند که باید این افراد به اشد مجازات برسند.
ولیعهد دوم عربستان نیز متعهد شد این رفتار غیرانسانی در لباس پلیس قابل قبول نیست و اعلام کردند این افراد به اشد مجازات میرسند و حتی خانوادههای این دو نوجوان نیز در روز مجازات دو مامور فرودگاه جده حضور خواهند داشت.
این واقعه تلخ روز هشتم فروردین اتفاق افتاد و شانزدهم فروردین برخی رسانهها با عنوان تعرض به دو نوجوان ایرانی، این موضوع را مطرح کردند که بحق نبود و عدم اعلام سازمان حج نسبت به این موضوع به معنای سکوت نبود، اما استنباط ما این بود که بر اساس احکام شرعی و بدون مجوز و اجازه خانوادههای این افراد اعلام آن حرام است.
رفتار پلیس عربستان محکوم است به همین منظور از وزیر حج عربستان خواستیم که این دو مامور سریعا مجازات شوند و تاکنون دو نامه با فاصله زمانی ده روز به وزیر حج عربستان ارسال کردهایم و اگر این لکه ننگ پاک نشود، هیچ تضمینی برای اعزام زائران ما وجود نخواهد داشت.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
فؤاد ایزدی، کارشناس حوزه روابط بینالملل در گفتوگو با «جامجم» تشریح کرد
در گفتوگوی «جامجم» با پژوهشگر حوزه ارتباطات و رسانه عنوان شد